جمعیت کودکان کار سالانه ۲۵ درصد کاهش یافته است؟

جامعه ۲۴ ، یکی از آسیب‌های اجتماعی که این روز‌ها و در پاندمی کرونا شاهد افزایش آن هستیم، کودکان کار و خیابان است. معضلی که بار‌ها درباره آن صحبت و حتی اقدام شده است، اما نه تنها کاهش نیافته بلکه روز به‌روز نیز بر جمعیت این کودکان افزایش می‌یابد که عوامل مختلفی دارد.

فاطمه قاسم‌پور، رئیس کمیته آسیب‌های اجتماعی کمیسیون اجتماعی مجلس درباره کودکان کار و خیابان در گفتگو با پانا گفت: «حضور کودکان کار در خیابان یا کارگاه‌های زیرزمینی عوامل مختلفی دخیل هستند که در پژوهش‌های مختلفی که صورت گرفته، عواملی همچون فقر، بیکاری و بیماری سرپرست خانواده، طلاق، فوت والدین، مهاجرت و عادی‌بودن اشتغال کودکان در خانواده از عوامل کار کودکان در خیابان است که کودک را برای حضور در جامعه به کار وادار می‌کند.»

وی با بیان اینکه آمار مشخصی در زمینه تعداد کودکان کار وجود ندارد، گفت: «درباره کودکان کار و خیابان به دلایل مختلف آماری احصا نشده، زیرا یا هویت آن‌ها ثبت نشده یا اتباع غیرقانونی هستند و در نهایت به دلیل جابجایی و متغیر بودن جمعیت آنها، آماری از این کودکان ثبت نشده است و نیاز است که آماری از جمعیت این کودکان وجود داشته باشد، اما گزارش‌ها حاکی از افزایش این معضل اجتماعی است.»

بیشتر بخوانید: چنگال کرونا بر گلوی کودکان کار/ روایت کودکی که ۱۳ ساعت در روز با حقوق ۵۰۰ هزار تومان در ماه کار می‌کند!

این نماینده مجلس با اشاره قوانین مربوط به کودکان کار گفت: «آیین‌نامه ساماندهی کودکان خیابانی در سال ۱۳۸۴ به تصویب رسید و علاوه بر این، موضوع کودکان کار در برنامه ششم توسعه نیز مورد توجه قرار گرفته و مقرر شده بود طی سنوات اجرایی این برنامه، جمعیت کودکان کار ۲۵ درصد کاهش یابد.»

این نماینده مردم در مجلس یازدهم خاطرنشان کرد: «طرح‌های ضربتی متعددی برای جمع‌آوری و ساماندهی این کودکان توسط بهزیستی اجرا شد که انتقاد‌های بسیاری را در پی داشت و از سویی این روند‌ها موجب کاهش پدیده کودکان کار نشد؛ بنابراین به نظر می‌رسد این طرح‌های اجرایی مجددا قابل بررسی هستند. از طرفی رویکرد‌های سلبی و انتظامی در حوزه کودکان کار و خیابان یک چالش جدی است که به جای توجه و برنامه‌ریزی معطوف به توانمندسازی این کودکان و علیرغم اینکه این موضوع توسط دستگاه‌های متولی مطرح می‌شود، اما در عمل فقط برخورد‌های سلبی برای پاکسازی این کودکان انجام می‌شود در حالی‌که با حذف کودکان کار از خیابان این آسیب اجتماعی به زیر پوست شهر منتقل می‌شود که در این‌صورت کنترل آن سخت‌تر خواهد بود.»

قاسم‌پور با تأکید بر توانمندسازی کودکان و خانواده‌هایشان گفت: «اکنون کودکان از خیابان‌ها و مراکز شهر جمع‌آوری شده، مدت کوتاهی در برخی از مراکز نگهداری می‌شوند و باز به محل قبل باز می‌گردند یا جای خود را عوض می‌کنند. در صورتیکه نیازمند توانمندسازی هستند.»

وی یادآور شد: «زمانی که نهاد‌های دولتی و غیردولتی با رویکرد توانمندسازی وارد می‌شوند نیز این توانمندسازی را به مساعدت مالی تقلیل داده و خود می‌تواند آسیب‌های دیگری را ایجاد کند در حالی‌که توانمندسازی کودکان کار و خیابان فرآیندی طولانی و چندبعدی برای خروج این کودکان و خانواده‌های آن‌ها از چرخه آسیب است.»

رئیس کمیته آسیب‌های اجتماعی کمیسیون اجتماعی مجلس خاطرنشان کرد: «البته پس از انتقاد‌های فراوانی که به طرح‌های ضربتی سازمان بهزیستی و نوع مداخله آن در زمینه کودکان کار و خیابان صورت گرفت، این سازمان برنامه‌ای برای حمایت اجتماعی از کودکان کار و خیابان با رویکرد دوستدار کودک را طراحی کرد که در جلسات متعدد کمیته آسیب‌های اجتماعی مورد بررسی کارشناسان قرار گرفت و ابهامات و چالش‌های آن احصا شد.»