دبیرکل خانه پرستار درگفتگو با جامعه ۲۴ مطرح کرد:
افزایش میل به خودکشی در میان پرستاران کشور/ پرستاران پرونده سلامت روان ندارند
پرستاران و کادر درمان کشور شرایط بسیار بدی را تجربه می‌کنند، نبود حداقل حمایت‌ها و توجهات از سوی وزارت بهداشت به این گروه باعث شده که نگرانی نسبت به سلامت روحی و جسمی پرستاران افزایش یابد. جامعه ۲۴ میل به خودکشی و اختلالات روحی و روانی در میان کادر پرستاری کشور را مورد واکاوی قرار داده است.
جامعه ۲۴ ، شادی مکی: پرستاران و به صورت‌کلی‌تر کادر درمان در تمام جهان به دلیل ویژگی‌های شغلی خود بیش از جمعیت عمومی از انواع اختلالات روانی در رنج هستند. با آغاز اپیدمی کرونا در جهان این اختلالات و به تبع آن میل به خودکشی در میان این گروه افزایش یافته است.
آنچنانکه رئیس انجمن روانشناسی تربیتی ایران در گفتگو با رسانه‌ها عنوان کرده بر اساس یک پژوهش در کارکنان مراقبت‌های بهداشتی از دسامبر ۲۰۱۹ تا ۱۲ آوریل ۲۰۲۰، شیوع اضطراب ۲۴.۱ تا ۶۷.۵ درصد، افسردگی ۱۲.۱ تا ۵۵.۹ درصد و استرس ۲۹.۸ تا ۶۲.۹ درصد است و بالاترین میزان فشار روانی مشخص شده در این مرور سیستماتیک در بین پرستاران، کارکنان مراقبت‌های بهداشتی در خط مقدم، کادر پزشکی جوان‌تر و کادر درمان در مناطق با میزان بیشتر عفونت بوده است. روی هم رفته، این یافته‌ها نشان می‌دهد که روند خودکشی در میان پرستاران بیشتر از جمعیت عمومی است و به طور بالقوه در همه گیری جهانی کووید۱۹ در حال افزایش است.
پرستاران و کادر درمان کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با توجه به فشار‌های روانی و کاری روی این گروه شغلی قطعا نمی‌توان گفت این قشر از اختلالات روانی در امان هستند. با توجه به اپیدمی کرونا در کشور و عدم مدیریت مناسب آن که به افزایش میزان بستری‌ها و مرگ و میر‌ها در بیمارستان‌ها انجامیده است و همچنین مشکلاتی که این گروه از بابت دریافت حقوق خود با آن مواجه شده و هرازگاهی کار آنان را به اعتراضات اجتماعی می‌کشاند می‌توان گفت که شرایط روانی کادر درمانی کشور چندان امیدوار کننده نیست.
میزان استرس و اضطراب پرستاران ایرانی بالاتر از آمار جهانی
محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار که از شرایط رسیدگی و توجه به سلامت و به‌ویژه موضوع سلامت روان پرستاران ناراضی است در اینباره به جامعه ۲۴ می‌گوید: «از آنجایی که در روز‌های پیشگیری از خودکشی قرار داریم، آمار‌هایی درباره این موضوع ارائه می‌شود، این آمار‌ها بر اساس پژوهش‌هایی گزارش شده که هدف از انجام آن‌ها واقعی بودن و توجه به شاخص‌های واقعی است تا راهکاری برای پیشگیری از این پدیده به دست بیاید. بر اساس آمار‌های جهانی میزان شیوع اضطراب در کارکنان بهداشتی درمانی ۲۴ تا ۶۷ درصد، میزان افسردگی ۱۲ تا ۵۶ درصد و استرس ۳۰ تا ۶۲ درصد است.»
«در کشور ما آماری که مشخص کند میزان افسردگی در کادر بهداشت و درمان به چه میزان است وجود ندارد. گاهی در برخی شهر‌های کوچک پژوهش‌هایی ارائه می‌شود که آمار‌های این پژوهش‌ها نمی‌تواند ملاکی برای کل کشور باشد. در حال حاضر با توجه به پاندمی کرونا پرستاران به عنوان گروهی که در خط اول مبارزه با عوامل بیماری‌زای پرخطر و به‌ویژه کرونا هستند قطعا استرس و تنش‌های ناشی از مواجهه مکرر با این عوامل برای تمامی پرستاران ایجاد شده است. پرستار از یک طرف فشار کار چند برابری را تحمل می‌کند از سوی دیگر هر روز در محیط حزن‌آلودی حضور دارد که بیماران یا در حال احتضار هستند یا فوت می‌کنند. همچنین آن‌ها به صورت مداوم در معرض خطرات بیماری قرار داشته و به علت تماس طولانی مدت با بیماران کرونایی احتمال انتقال و ابتلای آن‌ها به این بیماری بالاست و پرستاران نگران این موضوع هستند که بیماری را به خانواده خود منتقل کنند، برخی از کادر درمان مدت‌هاست که نمی‌توانند فرزند خود را در آغوش بگیرند این مساله آن‌ها را دچار تنیدگی‌های شغلی، اضطراب و افسردگی می‌کند.»
«مسلما میزان استرس و اضطرابی که پرستاران در کشور ما تحمل می‌کنند بسیار بالاتر از آمار جهانی است، اما در سایر نقاط جهان به دلیل اهمیتی که به کادر درمان خود می‌دهند و همچنین اهمیتی که برای مردم دیگر قائل هستند به این گروه توجه می‌شود، زیرا فردی که باید خدمات درمانی ارائه دهد باید از سلامت روان برخوردار باشد به همین دلیل هم در سایر کشور‌ها پرستاران به صورت مداوم به لحاظ سلامت روان پایش می‌شوند. البته در پرونده سلامت این افراد به سلامت جسمی نیز توجه می‌شود، اما سلامت روان مهم‌تر است به این دلیل که پرستاری که به لحاظ روانی از سلامت کافی برخوردار نباشد طبیعتا با مساله کاهش تمرکز و افزایش خطا مواجه شده و به بیماران آسیب می‌زند.»
«آمار‌هایی در برخی شهرستان‌ها مانند ملایر ارائه شده است که براساس آن ۱۵.۳۸ درصد پرستاران از افسردگی متوسط تا شدید رنج می‌برند، اما با همه احترامی که برای پژوهشگران این پژوهش قائلم، اما این آمار قابل قبول نیست در شرایطی که آمار جهانی افسردگی پرستاران تا ۶۷ درصد را نشان می‌دهد. قطعا می‌توانیم بگوییم با توجه به شرایط کار پرستاران ما که تعداد بیمارانی که به هر پرستار می‌دهند چند برابر میزان استاندارد است، کمبود نیرو و عدم امکان استفاده از مرخصی و استراحت، فشار کاری بیشتر و در نتیجه فشار روانی بیشتری را تحمل می‌کنند. پرستاران ما به دلیل کمبود نیرو به جای ۳۵ ساعت کار، ۱۰۰ ساعت در هفته کار می‌کنند تا بتوانند در شرایط کرونا خدمات مناسب ارائه بدهند.»
«ما پرستاری در تبریز داشتیم که مبتلا به کرونا بود، اما به دلیل منفی بودن تست به او مرخصی ندادند و ناچار شد به سرکار بیاید. این فرد درحین کار ناگهان دچار افت اکسیژن خون شده و فوت می‌کند درحالی‌که ۲۷، ۲۸ سال بیشتر نداشت. بار‌ها در صفحات مجازی پرستارانی را دیده‌ایم که با سرمی در دست ارائه خدمت می‌کنند. این موارد را گرچه به حساب ایثارگری پرستاران می‌گذاریم، اما در واقع ظلم به مردم است. معتقدم وقتی پرستار بیمار ناچار به مراقبت از سایر بیماران باشد خدمتی که ارائه می‌دهد از کیفیت لازم برخوردار نیست. در حالیکه در سایر کشور‌ها اگر پرستار اعلام کند که حال خوبی ندارد و علائم کرونا را مشاهده می‌کند به او اجازه استراحت در منزل داده می‌شود درحالی‌که پرستاران ما نزدیک به ۲۰ ماه است که نتوانسته‌اند از مرخصی‌های استحقاقی خود استفاده کنند درحالی‌که براساس یکی از سیاست‌های نادرست ستاد ملی ۵۰ درصد از کارمندان در ادارات مشغول به کار می‌شدند مساله‌ای که باعث طول کشیدن رسیدگی به کار ارباب رجوع، ازدحام جمعیت و بستن صف می‌شد و در نتیجه انتقال کرونا بیشتر می‌شد.»
بیشتر بخوانید: افزایش روند «خودکشی» در بین پرستاران در جهان
«همانطور که گفتم جهان به دنبال آن است که آمار واقعی خودکشی در میان کارکنان بهداشتی را ارائه کند تا براساس آن پیشگیری کند. در این پژوهش‌ها میل به خودکشی در میان پرستاران جهان ۳۸ درصد است. این مساله به معنای آن است که خودکشی قابل پیشگیری بوده و باید ریزفاکتور‌ها یا عوامل مساعد کننده‌ای که باعث افزایش استرس، اضطراب، افسردگی و میل به خودکشی در میان کادر درمان می‌شود را کاهش بدهند. اما در کشور ما از این نظر به پرستاران توجهی نشده و پرونده سلامت روان پرستاران به صورت مرتب پایش نمی‌شود، وقتی پایش صورت نگیرد آمار واقعی مشخص نمی‌شود در این شرایط پرستاران به انواع اختلالات روانی از جمله افسرد گی مبتلا می‌شوند که در نهایت باعث آسیب به مردم می‌شود.»
آمار ۷۰ درصدی اضطراب پرستاران در سال‌های غیرکرونایی
«در دهه ۸۰ سازمان نظام پرستاری پژوهشی برای بررسی میزان اضطراب در میان پرستاران انجام داد. میزان اضطراب در میان پرستاران دانشگاه علوم پزشکی در برخی از استان‌ها به قدری زیاد بود که با توجه به سطح اضطرابشان نباید بیماری را به آن‌ها ارجاع می‌دادیم تا مراقبت کنند. یعنی در آن زمان میزان اضطراب در پرستاران برخی دانشگاه‌ها حدود ۷۰ درصد بود این درحالی است که امروز در جهان می‌گویند کادر بهداشت و درمان تا ۶۷ درصد اضطراب را تحمل می‌کنند. به بیان دیگر در آن زمان که هنوز با بیماری کرونا مواجه نبودیم میزان اضطراب پرستاران ما آنچنان بالا بود که سازمان صلاح ندانست که آمار را منتشر کند چرا که هم بر پرستاران و هم مردم تاثیر منفی می‌گذاشت.»
«در شرایط فعلی ما خودکشی در میان کادر پزشکی داشته‌ایم و سه رزیدنت اقدام به خودکشی کردند چرا که این گروه هم مانند پرستاران به خصوص در شرایط کرونایی تحت فشار قرار دارند. بیشتر فشار کار روی این دو گروه قرار دارد. رزیدنت‌ها هم کشیک ۲۴ ساعته دارند. دو رزیدنت دیگر هم آنطور که گفته شده به دلیل ایست قلبی فوت کرده‌اند، اما از آنجایی که کار‌های وزارت بهداشت مشخص و شفاف نیست ما نمی‌دانیم که آیا ایست قلبی به دلیل فشار ناشی از کار و ابتلا به سندروم کاروشی بوده است یا اینکه خودکشی بوده است و این موضوع را وزارت بهداشت باید اعلام کند.»
«درباره پرستاران به صورت کلی هیچ گزارش رسمی از خودکشی پرستاران به ما اعلام نشده است. اما آنچه می‌توانیم بگوییم آن است که میزان افسردگی، استرس، اضطراب و تنیدگی‌های شغلی دو یا سه برابر آمار اعلامی بوده و در شرایط کرونا به شدت افزایش یافته است و میل به خودکشی در میان پرستاران هم افزایش یافته است. این مساله را وقتی متوجه می‌شویم که زمان مواجهه با پرستاران و گفتگو با آن‌ها شاهد هستیم که پرستار به محض صحبت شروع به گریه می‌کند یا می‌گوید وقتی به خانه می‌رسد اول از همه گریه می‌کند. این علائم نشان‌دهنده افسردگی و فشار روحی وارد بر پرستاران است، اما میزان این میل به خودکشی باید در یک پژوهش کشوری مشخص شود.»
«در کشور‌های دیگر این باور وجود دارد که نیروی انسانی مهم‌ترین عامل توسعه است بنابراین علاوه بر اینکه نیرو به تعدادی کافی جذب می‌کنند به حفظ سلامت روحی و جسمی آن‌ها اهمیت می‌دهند. در این کشور‌ها سلامت روان کادر پرستاری پایش می‌شود و اگر مشخص شود که میزان استرس یا افسردگی پرستار بالاست او را به روانشناس ارجاع می‌دهند یا محیط کار او را تغییر می‌دهند، اما در کشور ما پرستار را رها می‌کنند و هیچ کاری برایش انجام نمی‌دهند نه از نظر سلامت جسمی و نه از نظر سلامت روحی پایشی انجام نمی‌شود، وقتی می‌گوییم روز جهانی پیشگیری از خودکشی به این معناست که از برخی خودکشی‌ها می‌توان پیشگیری کرد، اما این موضوع منوط به آن است که ابتدا افراد در معرض خطر را شناسایی کنیم، اما وقتی پایشی در این باره نکنیم و مشخص نشود که چند درصد پرستاران ما دچار اختلالات روحی هستند دنبال راه چاره هم نخواهیم بود.»
«به مسئولان وزارت بهداشت تاکید می‌کنم که به پرستاران به عنوان نیرو‌هایی که جان خود را بر کف دست گذاشته‌اند بیشتر توجه کنند. این وزارتخانه باید توجه کند که سلامت روان پرستاران مهم است هم برای خودشان و هم برای ارائه خدمت با کیفیت به مردم. پرستاری که میل به خودکشی دارد و به جان خود اهمیت نمی‌دهد قطعا نمی‌تواند به سلامت بیماران هم اهمیت بدهد چرا که شرایط روحی ملتهبی را تجربه می‌کند و تمرکز کافی ندارد.»
دیدگاه کاربران
گوناگون
آخرین اخبار
پربحث ترین
پربازدید ترین
