سندروم آشیانه خالی چه زمانی در میان والدین رخ می‌دهد؟/ سالمندان را به لحاظ ذهنی حذف نکنیم

جامعه ۲۴ - زمانی وقتی نامی از سالمندان برده می‌شد، همه افراد خود به خود به یاد بزرگان خانواده، فامیل، محل و شهر می‌افتادند، افرادی که ریش خود را در چرخه روزگار سپید کرده بودند، اما فلک با عمر آنان چرخید و زمانه عوض شد و اینک هرگاه نامی از سالمندان برده می‌شود همه افراد یاد مشکلاتی می‌افتند که در صدر آن‌ها تنهایی قرار دارد.

تنهایی سالمندان این روز‌ها دلایلی گوناگونی دارد، گاهی مشکلات اقتصادی و گاه بی‌وفایی فرزندان عامل اصلی آن است با این حال بسیاری از روانشناسان از بروز « سندرم آشیانه خالی » در میان سالمندان خبر داده و نگران تبعات آن هستند.

سندروم آشیانه خالی چیست؟

به گزارش جامعه ۲۴ ، سندروم آشیانه خالی نوعی حس اندوه و تنهایی است و عموما پس از آنکه فرزندان به قصد زندگی جدا یا رفتن به دانشگاه برای اولین بار خانه را ترک می‌کنند ممکن است والدین دچار آن شوند. با این حال اغلب به دلیل طبیعی بودن جدایی فرزندان از والدین عموما به این نشانه‌ها توجهی می‌شود در صورتی که در آینده ممکن است والدین را به سوی افسردگی پیش ببرد.

بیشتر بخوانید: افزایش رهاشدگی سالمندان

البته به گفته برخی از روانشناسان افسردگی و احساس تنهایی حتی می‌تواند در حضور فرزندان و عدم ترک والدین نیز به وجود آید. با این حال آنچه مسلم است اینکه تنهایی امروزه یکی از مشکلات اساسی سالمندان محسوب می‌شود.

زایندگی سالمندان در مقابل در خود فرورفتگی

مهدی بیاتی، روانشناس در گفتگو با جامعه ۲۴ در این رابطه گفت: اریکسون روانشناس اجتماعی هشت مرحله را برای اجتماعی شدن انسان‌ها بر شمرده است که مرحله پایانی آن زایندگی در برابر خود فرورفتگی بوده و در ۶۵ سالگی به بالا رخ می‌دهد. در این مرحله اگر زاینده باشد و ارتباط خوبی با فرزندان خود داشته باشند، در چرخه عدم افسردگی قرار نمی‌گیرند.

وی افزود: خود فرورفتگی نیز در مقابل زایندگی قرار می‌گیرد و برای افرادی پیش می‌آید که دچار شکست‌های اجتماعی شده یا در ارتباط با فرزندان دچار مشکل شده و فرزندان آن‌ها را تنها گذاشته‌اند. در خودفرورفتگی افراد دچار افسردگی‌هایی شده که خود این افسردگی ممکن است موجب فراموشی‌های طولانی و دیگر مشکلات جسمی و روحانی شوند.

بیاتی تأکید کرد: عامل اصلی که موجب می‌شود یک سالمند در پروسه اجتماعی شدن حال روانی خوبی داشته باشد، ارتباط و احترامی است که از طریق کودکان و نوه‌ها به دست می‌آورد. اگر فرزندان برای آن‌ها احترام و عزت قائل شوند، نوه‌ها هم این احترام را به آن‌ها می‌گذارند. در نتیجه حال روانی آن‌ها خوب بوده و کمتر به سمت بیماری می‌روند.

وی ادامه داد: اگر فرزندان کمتر به والدین احترام بگذارند و آن‌ها را تنها بگذارند، آن‌ها دچار افسردگی، فراموشی و بیماری‌های دیگر شده و به استقبال مرگ می‌روند و در واقع این افراد مرگ را به عنوان آخرین راه حل می‌دانند.

تنهایی سالمند فیزیکی نیست

رئیس پیشین مرکز روانشناسی و مشاوره جهاد دانشگاهی در ادامه با بیان اینکه ارتباط مناسب با سالمندان تنها حضور فیزیکی در کنار آن‌ها نیست، گفت: سالمندان ارتباط دلی و عاطفی را درک می‌کنند، حتی اگر فرزند در کنار آن‌ها زندگی نکند. این موضوع به لحاظ روانی والدین را تأمین می‌کند. ممکن است بسیاری از فرزندان در کنار والدین زندگی کنند، اما ارتباطی با آن‌ها نداشته و احترامی برای آن‌ها قائل نباشند. این عدم ارتباط و احترام خود موجب بروز بیماری می‌شود.

وی یادآور شد: فرزند ممکن است شش ماه به شش ماه والدین خود را نبیند، اما می‌تواند تلفنی با آن‌ها صحبت کرده و حس خود را به آن‌ها منتقل و یا با آن‌ها مشورت کند. اما اگر این والدین به لحاظ ذهنی حذف شوند، این افراد احساس زاینده بودن و بارور بودن نمی‌کنند و همین موجب در خود فرورفتگی و در پی آن افسردگی آنها می‌شود.