همه چیز درباره مصرف برنج/ حذف برنج از برنامه غذایی چه مضراتی دارد؟

جامعه ۲۴ - با اینکه برنج در خانواده‌های ایرانی به عنوان یک قوت غالب مصرف شده و عنوان می‌شود که برای سلامتی بسیار مفید است، اما باوری هم به صورت یک فرهنگ در جامعه درباره برنج شکل گرفته مبنی بر اینکه برنج چاق‌کننده و مضر است. به همین خاطر بسیاری از افراد مصرف برنج را از برنامه غذایی خودشان حذف کرده‌اند. از سوی دیگر انتخاب نوع برنج هم همواره یکی از چالش‌های خانواده‌ها بوده است و معمولا انواع مختلف برنج براساس شکل و ظاهری که نتیجه پخت آن‌هاست انتخاب می‌شود.

تاثیر مصرف برنج بر سلامت بدن

دکتر اسماء بحرینی در گفتگو با جامعه ۲۴ در این باره گفت: برنج یکی از مهم‌ترین مواد غذایی از گروه نان و غلات است که با تامین کربوهیدرات و مقادیری فیبر، پتاسیم و همچنین آهن و سایر مواد معدنی می‌تواند نقش مهمی در تامین انرژی و همچنین تامین مواد مغذی در بدن انسان داشته باشد.

وی ادامه داد: کلیه مواد غذایی و میوه‌ها که ما توصیه به مصرف آن‌ها داریم اگر بیش از نیاز مصرف بشوند می‌توانند باعث چاقی و اضافه وزن شوند؛ بنابراین توصیه می‌شود که کلیه مواد غذایی و گروه‌های غذایی در محدوده انرژی افراد مصرف شوند. برنج هم مثل نان از این قاعده پیروی می‌کند؛ بنابراین زیاده‌روی در مصرف برنج و سایر گروه‌های غذایی بیش از مقدار انرژی مورد نیاز، می‌تواند باعث چاقی و اضافه وزن شود.

این متخصص تغذیه  با بیان اینکه مصرف بالای کربوهیدرات‌هایی که از برنج و نان به دست می‌آید می‌تواند باعث ساخت سلول‌های چربی مخصوصاً در ناحیه شکم شده و چاقی شکمی را به همراه داشته باشد، گفت: مصرف برنج به دریافت کافی انرژی و همچنین مواد مغذی کمک می‌کند و عدم مصرف آن باعث عوارضی مانند از دست دادن آب بدن، ریزش مو و کمبود انرژی در افراد شود.

وی گروه‌های غذایی در سنین و جنسیت‌های مختلف بسته به مقدار نیاز‌های تغذیه‌ای آنان است. یعنی در هر سن و براساس شرایط فرد، مقدار نیاز می‌توان متفاوت باشد. به عنوان مثال در خانم‌های باردار یا خانم‌هایی که در دوران شیردهی هستند و همچنین در کودکان و نوجوانان که در حال رشد هستند، نیاز به مواد مغذی و برخی از گروه‌های غذایی می‌تواند بیشتر شود؛ بنابراین بهتر است که کلیه افراد برای تشخیص مقدار نیازشان به گروه‌های غذایی و همچنین مواد مغذی با کارشناسان و متخصصان تغذیه مشورت کنند.

بیشتر بخوانید: چهار دروغ بزرگ تغذیه‌ای/ خطرات استفاده از ظروف مسی برای سلامت

بحرینی خاطرنشان کرد: علاوه بر این، به خاطر اینکه کیفیت پروتئین‌های گیاهی مثل پروتئینی که در غلات و همچنین حبوبات وجود دارد کمتر از پروتئین‌های حیوانی است، بهتر است که پروتئین‌های گیاهی و منابع پروتئینی گیاهی در ترکیب با سایر منابع پروتئینی مصرف شود. به عنوان مثال برای اینکه کمبود کیفیت پروتئین موجود در نان و برنج جبران شود بهتر است که آن‌ها با لبنیات یا حبوبات مصرف شوند. به عنوان مثال مصرف برنج با انواع حبوبات مانند لوبیاپلو و همچنین عدس‌پلو می‌تواند به تکمیل کیفیت پروتئین‌های گیاهی این دو ماده غذایی کمک کند.

وی در ارتباط با انتخاب انواع برنج برای مصرف هم گفت: انتخاب نوع برنج به شرایط و عوامل مختلفی بستگی دارد. اگر ما بخواهیم براساس تغذیه تصمیم بگیریم که چه نوع برنجی مصرف شود، قطعاً برنج ایرانی و همچنین برنجی که از نوع برنج قهوه‌ای است بسیار کیفیت بالاتری دارد. به عنوان مثال برنج قهوه‌ای دارای مقدار بیشتری از فیبر و همچنین آهن است که خاصیت سیرکنندگی بسیاری دارد و در پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی و همچنین بیماری‌های متابولیک مثل دیابت می‌تواند کمک‌کننده باشد.

باور‌های اشتباه درباره نوع و پخت برنج!

بحرینی ادامه داد:، اما خیلی از افراد، برنج را به خاطر شرایط ظاهری انتخاب می‌کنند. چون بعضی از برنج‌هایی که عمدتاً صنعتی است، خوب قد می‌کشند، دانه بلند هستند و برای پذیرایی از مهمان بسیار مورد استقبال قرار می‌گیرند.

این متخصص تغذیه و رژیم در مانی با اشاره به اینکه پخت برنج به صورت دمپخت بسیار بهتر و مفیدتر از پخت برنج به صورت آبکش است، تاکید کرد: مواد مغذی اصلی برنج مانند ویتامین‌های گروه ب در حالت دمپخت باقی می‌ماند و خاصیت سیرکنندگی برنج در حالت دمپخت نسبت به آبکش بسیار بیشتر هست.

بیشتر بخوانید: تجویز‌های غذایی اشتباه در باشگاه‌های ورزشی/ قمار کاسبان سلامت با جان مردم

بحرینی تصریح کرد: دریافت کلیه گروه‌های غذایی بیش از مقدار نیاز می‌تواند خطرناک باشد به طوری که علاوه بر چاقی و اضافه وزن، می‌تواند یک استرس و التهاب بر بدن وارد کند. برنج سفید هم از این قاعده مستثنی نیست؛ بنابراین دریافت کلیه مواد غذایی و کلیه گروه‌های غذایی همچون برنج باید در محدوده انرژی و محدوده نیاز فرد باشد و توصیه می‌شود که به برنج به صورت دمپخت و همچنین به صورت مخلوط با انواع حبوبات یا سبزیجات باشد.

وی با بیان اینکه سبزی‌پلو، لوبیاپلو و همچنین عدس‌پلو می‌توانند انتخاب‌های مناسب غذایی باشد، گفت: همچنین به خاطر اینکه برنج سفید به عنوان قوت غالب به شما می‌رود و از نظر ظاهری و طعم نسبت به برنج قهوه‌ای بیشتر مورد استقبال قرار می‌گیرد، برای اینکه کمبود فیبری که در برنج سفید نسبت به برنج قهوه‌ای وجود دارد جبران شود، توصیه می‌کنیم که از انواع حبوبات یا سبزیجاتی که وجود دارد در طبخ برنج استفاده شود.

این متخصص تغذیه و رژیم درمانی در پایان به برخی از باور‌های غلط درباره برنج اشاره کرد و گفت: گفته می‌شود برنج‌های امروزی مخصوصا دانه‌بلندها، مصنوعی است. این باور کاملا غلط بوده و تفاوت در گونه و نحوه فراوری است. گفته می‌شود برنج آبکش چاق‌کننده نیست. برخی تصور دارند طی آبکشی، نشاسته از برنج خارج می‌شود و برنج آبکش مفیدتر است! اما این باور هم غلط است و مواد مغذی طی آبکشی از دست می‌رود.