بیمه درمان معتادان شعاری که هرگز تحقق نیافت/ مسئولین شناخت کافی از حوزه اعتیاد ندارند
کمک به ترک اعتیاد بهویژ درباره معتادان داوطلب درمان، موضوعی ضروریست که هزینههای بالا و فرآیند طولانی مدت آن، حمایت نهادهای دولتی را ضروری میْسازد، بیمه درمان معتادان از مواردی بود که میتوانست این فرایند را تسهیل کند اما به نظر میرسد این بیمه تنها در حد حرف بافی ماند و به جایی نرسید.
جامعه ۲۴، نازنین فرزانجو: درمان و توانمندسازی معتادان یکی از مسائل مهم در حوزه کاهش آسیب اعتیاد است. با توجه به هزینههای بالای درمان اعتیاد و عدم برخورداری بسیاری از معتادان از درآمد و شرایط اقتصادی مناسب، ترک اعتیاد برای این گروه بسیار مشکل بوده و نیازمند حمایت و توجه نهادهای دولتی است.
بیمه درمان معتادان یکی از راهکارهایی است که سالهاست توسط متخصصین پیشنهاد شده و البته مسئولان حوزه هم درخصوص آن وعدههایی داده و از سال ۱۳۹۲ تاکنون نیز هرساله اعتباراتی برای بیمه درمان اعتیاد کشور به تصویب میرسد اما در عمل شاهد برخورداری بسیاری از معتادان از این بیمه نیستیم.
براساس آمارهای جهانی، امکان عود دوباره اعتیاد تا ۸۰ درصد وجود دارد، مسالهای که سبب میشود روند و هزینههای درمان چندبرابر شود تا جایی که امروز بسیاری از افراد دارای اعتیاد عطای ترک اعتیاد را به لقایش میبخشند و به زندگی رنجآور خود ادامه میدهند.
به گزارش جامعه ۲۴ ، آنطور که در رسانهها آمده میزان جذب اعتبارات این بیمه در سالهای مختلف بسیار پایین بوده و حتی اعتبارات مربوط به بیمه درمان اعتیاد در سال ۹۸ از سرفصل اعتبارات بیمه سلامت حذف و در سال ۱۳۹۹ مجددا برقرار شد و ردیف بودجهای آن در ردیف اعتبارات بیمه سلامت لحاظ شد، اما اکنون طبق گفته مدیرکل درمان و حمایتهای اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر میزان اعتبار بیمه درمان اعتیاد برای سال ۱۴۰۰، ۷۵ میلیارد تومان است و مقرر شده که در سال جاری تمامی مراکز درمان و کاهش آسیب دولتی به طور مستقیم با سازمان بیمه سلامت قرارداد داشته باشند.
با وجود این وعدهها اما فعالان حوزه اعتیاد که در عمل در تلاش برای درمان این گروه هستند نظر دیگری داشته و از عدم حمایت از درمان معتادان گلایهمندند.
بیمه درمان اعتیاد در حد حرف باقی ماند
سپیده علیزاده، روانشناس و مدیر موسسه کاهش آسیب «نور سپید هدایت» در گفتوگو با جامعه ۲۴ میگوید: سالهای سال است که از بیمه معتادان میشنویم اما این موضوع هرگز عملی نشد و در حد حرف باقی ماند تا جایی که امروز معتادین با مشکلات بسیار جسمی و روانی دستبهگریبانند و هیچ بیمه و حمایت پزشکی هم ندارند.
او ادامه میدهد: من بهواسطه کارم به شکل شبانهروز با این قشر در ارتباط بوده و با مشکلات آنها از نزدیک آشنا هستم و میبینم که نداشتن بیمه برای آنها و البته خانوادههایشان چه مسائلی به همراه داشته است.
این فعال حوزه اعتیاد اظهار میکند: امروز معتادان در کشور ما از هیچگونه بیمه و حمایت درمانی برخوردار نیستند در صورتی که داشتن بیمه برای آنها ضروریست چراکه این افراد سالهای سال مواد مخدر مصرف کردهاند و امروز پس از ترک و یا درحین آن دچار انواع و اقسام دردها و بیماریها میشوند دردهایی که تا پیش از ترک اعتیاد با مصرف مواد روی آن سرپوش میگذاشتند.
علیزاده تصریح میکند: معتادین پس از سالها مصرف مواد دچار آسیبدیدگی فراوان در جسم و روانشان شدهاند اما هنگامیکه تصمیم میگیرند پاک بمانند و مصرف نکنند دچار مشکلاتی میشوند که هیچ راه درمانی هم برایش وجود ندارد البته راه درمان هست، اما هزینههای آن چنان بالاست که هر کسی نمیتواند از عهده آن برآید. به عنوان مثال پس از ترک اعتیاد یکی از مشکلات بزرگ و مهمی که فرد در حال ترک اعتیاد با آن مواجه میشود مسائل مربوط به دندان است. همه میدانیم هزینههای دندانپزشکی چهاندازه گران و پرهزینه است. همین مسئله سبب میشود معتاد اعتمادبهنفس کافی برای ورود به جامعه و حتی در جمعهای خانوادگی و تغییر وضعیت کنونی خود را نداشته باشد و گوشهنشین شود که یکی از آسیبهای آن برگشت بهسوی مواد مخدر است.
او توضیح میدهد: البته برخی از آنها هم تمام دندانهای خود را میکشند تا هزینههای ترمیم را به خود و خانوادهشان تحمیل نکنند و همین مسئله سبب بروز مشکلات گوارشی و تغذیه در آنها میشود. تمامی این مسائل روی خانواده هم تاثیرات منفی به همراه دارد.
معتادان از هیچگونه حمایتی برخوردار نیستند
این روانشناس بیان میکند: امروز در کشور معتادین هیچگونه حمایتی را دریافت نمیکنند بنابراین ممکن است کمتر برای ترک اقدام کنند. ازسوی دیگر ترک کردن هزینه دارد و خانوادهها هم نمیتوانند از عهده مخارج آن برآیند. برای نمونه ترک در یک کمپ معمولی دو میلیون تومان هزینه دارد یعنی معتادان در نخستین گام باید دو میلیون تومان تنها برای ترک هزینه کنند. موضوع بعدی این است که معتادین ممکن است پس از ترک بارها و بارها دچار لغزش شوند و همین موضوع و هزینههای جانبی آن سبب میشود خانواده هم دلسرد شده و فرد معتاد را رها کنند. ما باید بدانیم ترک یک نقطه نیست بلکه یک جریان و فرایند است و در آن نیاز به حمایت چند سویه وجود دارد.
بیشتر بخوانید: خانه خورشید، از تاثیرگذارترین مراکز کاهش آسیب زنان در تهران تعطیل شد
علیزاده در مورد خدمات ضروری برای معتادین به جامعه ۲۴ میگوید: همانگونهکه گفتم خدمات دندانپزشکی برای معتادین بسیار ضررویست و در کنار آن خدمات اعصاب و روان برای معتادین بسیار مهم است. درواقع یک معتاد بعد از ترک اعتیاد و در حین آن به انواع و اقسام درمانها نیاز دارد تا بتواند به زندگی عادی برگردد.
مدیر موسسه «نور سپید هدایت» عنوان میکند: رفتار با معتادین و کمک به آنها برای ترک نیازمند آموزش و شکیبایی فراوان و شرایط مناسب است و هیچ معتادی یک شبه نمیتواند خود را از دام موادمخدر رها کند. شوربختانه در جامعه ما حتی میان مسئولان و سیاستگذاران هم نسبت به موادمخدر و ترک آن شناخت کافی وجود ندارد و مسلما خانواده هم در این زمینه آگاهی لازم را ندارند و نمیدانند در اینگونه مواقع باید چه کاری انجام دهند.
او میافزاید: خانوادهها گمان میکنند اگر یک بار به فرد معتاد کمک کردند و او ترک کرد دین خود را ادا کردهاند و از آن پس هیچگونه مسئولیتی ندارند. امروز در کشور نیازمند سیاستگذاری درست و آموزش مناسب به مردم هستیم تا بتوانیم در این زمینه به این قشر حساس و آسیبپذیر کمک کنیم. فراموش نکنیم یک معتاد از هنگامیکه تصمیم به ترک مواد و بازگشت به زندگی و تغییر آن میگیرد نیاز به حمایتهای چند جانبه است.