نکاتی مهم برای کنترل استرس

جامعه ۲۴ -  یک روانشناس ظهار کرد: در این روز‌ها و به طور کلی یک سال اخیر به خاطر کرونا، ما با عوامل استرس‌زای زیادی روبه‌رو بوده‌ایم که حتی تصورش هم نمی‌کردیم. این عوامل استرس‌زا آن‌قدر آزاردهنده هستند که برخی اوقات واقعا متوجه آن‌ها نمی‌شویم و از یک جایی به بعد خشم‌مان را بروز می‌دهیم، دلایل این خشم نیز اضطراب‌های کوچکی هستند که پشت سر هم در ذهن ما جمع شده و یک جایی فوران کرده‌اند.

استرس شغل

ژولیت رودینی، مشاور و روانشناس کشورمان و دانشجوی دوره فوق دکترای روانشناسی درباره اضطراب و استرس‌های زندگی تصریح کرد: به طور کلی استرس‌ها در موقعیت‌های مختلفی وجود دارند، یکی از مهمترین استرس‌های ما آدم‌ها اگر شاغل هستیم، مربوط به محل کار است.

بیشتر بخوانید: سلامت روانی افراد در فصل تابستان بهتر است

وی افزود: خیلی از ما بیشترین ساعت از روز را در محل کار بوده و به همین خاطر با عوامل استرس زای زیادی روبه‌رو هستیم، در خیلی از تحقیقات هم این امر نشان داده شده است، به خصوص در تحقیقی که به تازگی در دانشگاه لایپزیگ آلمان انجام شد، نشان داد حدود ۵۰ درصد انسان‌ها در محل کارشان با عوامل استرس زا مواجه هستند، البته شاید در کشور‌های دیگر بیشتر هم باشد، برای مثال در آمریکا این رقم بالاست، ولی در کشوری مثل آلمان با توجه به اینکه آدم‌ها آگاهانه تلاش می‌کنند عوامل استرس زا را بدانند و آن‌ها را کنترل کنند این امر یک مقدار کمتر است.

راه‌های میانبری مثل زمان استراحت داشته باشیم

این روانشناس عنوان کرد: برخی اوقات لازم است بدانیم راه فراری برای یک سری عوامل استرس‌زا که در محیط کار هستند، نیست. حداقل باید این استرس‌ها را مدیریت کنیم، برخی جا‌ها نیز باید نادیده بگیریم، راه‌های میانبری مثل زمان استراحت داشته باشیم، و مسائل مربوط به کار و استرس‌های آن را نیز سعی کنیم در خانه نیاورده و وقتی از محل کار بیرون می‌آییم باید ذهنمان از محل کار بسته شود و این خیلی مهم است.

تصور منفی از وضع ظاهر

رودینی یکی دیگر از انواع استرس‌ها را تصور منفی انسان‌ها نسبت به اندام و ظاهرشان دانسته و توضیح داد: خیلی از ما‌ها از وضع ظاهرمان راضی نیستیم، خب این طبیعی است که همه ما دوست داریم زیبا و جذاب باشیم، ولی وقتی از استاندارد‌ها تا حدی فاصله داشته باشیم، دچار استرس می‌شویم.

وی ادامه داد: اگر اشتباه نکنم یک روانشناس امریکایی در تحقیقش گفته بود حدود ۵۰ درصد از افراد از وضع ظاهر خود راضی نیستند و این یک موضوع جدی و استرس زاست، به همین خاطر نیز اگر در جامعه خودمان ایران دقت کنیم، چون هنوز سبک اینکه چطور یک اندام درست داشته باشیم و راه‌هایی مانند ورزش، تغذیه سالم و تغییر سبک زندگی جا نیفتاده و فراهم نیست و یا اگر فراهم هم باشد فقط در شهر‌های بزرگ مثل تهران است و در مناطق محروم فراهم نیست، به همین خاطر مردم یا عوامل استرس‌زا در زمینه شکل و قیافه را یا با خودشان حمل می‌کنند، و یا آن‌هایی هم که آگاه‌تر -البته نه به درستی- هستند، دست به عمل‌های زیبایی می‌زنند. وقتی آدم‌ها به دنیای نامحدود اینکه «چه چیزی می‌تواند خوب باشد» قدم بگذارند، کم کم اعتماد به‌نفس‌شان را هم از دست می‌دهند.

استرس ارتباط با وظایف

این روانشناس ایرانی یک عامل استرس‌زای دیگر را مسئله ارتباط برقرار کردن دانست و گفت: همه ما دوست داریم در کاری که انجام می‌دهیم موفق و درجه یک باشیم، و این هم تحت تاثیر تبلیغاتی است که در دنیای امروز وجود دارد و این استرس به ما داده می‌شود. برای مثال همین مسئله کنکور را در نظر بگیرید چقدر استرس وارد می‌کند، چون آدم‌ها در این مسئله دچار رقابت می‌شوند و همین رقابت نیز ایجاد استرس می‌کند.

رودینی خاطرنشان کرد: البته باید بدانیم استرس مفید هم داریم که باعث حرکت و شکوفایی در ما شده و سبب می‌شود رقابت سالمی داشته باشیم و تلاش کنیم در مسیری قرار بگیریم که زمینه رشد ما را فراهم کند. ولی اغلب این رقابت‌ها، چون هیچ باوری پشت‌شان نیست و فقط صرف اینکه جامعه این را از شخص می‌خواهد باعث تحمیل استرس بزرگی به آدم‌ها می‌شود.

استرس سلامت‌

وی یادآور شد: یکی دیگر از بزرگ‌ترین استرس‌ها در زندگی امروزه، استرس سلامت ماست، اینکه درگیر بیماری کرونا نشویم، البته قبل از کرونا نیز استرس بیمار‌هایی مثل سرطان و... را تجربه می‌کردیم، ولی الان دیگر پررنگ‌ترین آن‌ها ترس از کروناست که باعث نگرانی و اضطراب، نه فقط در ما بلکه در خانواده ما هم می‌شود، مدام می‌گوییم نکند پدرم، مادرم، بچه‌ام یا همسرم دچار این بیماری شوند و نگرانی در زمینه سلامتی، خودش تهدیدی برای سلامتی است. خیلی از تحقیقات نشان داده که استرس، انرژی زیادی را از ما گرفته و آن شور و نشاطی که ما باید داشته باشیم را از ما سلب می‌کند.

مسائل مالی

این روانشناس افزود: مسائل مالی نیز با توجه به بحران اقتصادی که وجود دارد از عوامل بسیار مهم استرس‌زای دیگری است که در جامعه ما وجود دارد، برنامه ریزی مالی، سرمایه گذاری، دخل و خرج و در یک کلام بحث پول همیشه نگرانی‌هایی را به وجود می‌آورد، چون مردم تلاش می‌کنند تا یک سطح رفاه استانداردی داشته باشند، ولی این امر با توجه به درآمدی که دارند تطابق پیدا نمی‌کند، بنابراین مسئله مالی، یکی از استرس‌هایی است که پس‌زمینه ذهن افراد از صبح تا شب باقی می‌ماند.

استرس روابط با اطرافیانمان

رودینی افزود: یکی دیگر از انواع استرس‌ها، استرس روابط با اطرافیان‌مان است، استرس اینکه همسر، بچه ها، دوست، و... چه ارتباطی می‌توانند با من داشته باشد.

وی اضافه کرد: حتی به نظر من خیلی از روابط خوبی هم که داریم در آن استرس نهفته شده، اینکه روابط ما چطور است؟ چرا فلانی این واکنش را نشان داد؟ چرا این رفتار با من کرد؟ همه این‌ها باعث می‌شود که این خشم در ما تلنبار شود و منجر به مشاجره‌های جدی شود. ولی بهتر است آدم‌ها متوجه شوند که این استرس‌ها از صبح تا شب در زندگی است، ببینند کجا‌ها را می‌توانند بپذیرند کجا را نمی‌توانند و اگر نمی‌توانند از مشاور و روانشناس کمک بگیرند و استرسشان را کنترل کنند.

تغذیه مناسب؛ راهی برای کنترل استرس

این روانشناس عنوان کرد: راه‌حل‌های مهمی که هم منابع علمی و هم طب سنتی برای کنترل استرس بر آن تاکید دارد، تغذیه است، استرس روی اشتهای ما تاثیر می‌گذارد، اگر دقت کرده باشید، وقتی استرس داریم یا غذای خیلی زیادی می‌خوریم و غذا‌هایی که ارزش غذایی کمی هم دارند، و یا اشتهایمان کور می‌شود به همین خاطر وقتی که استرس داریم باید حواسمان آگاهانه باشد که در واقع چه غذا‌هایی را انتخاب می‌کنیم.

ورزش

رودینی روش دوم کنترل احساسات منفی را ورزش عنوان کرد و در این باره به ایسنا گفت: ورزش یک راه‌حل سالم برای کم کردن این تنش است، در واقع با ورزش کردن آن مواد شیمیایی مغزی خوبی مانند اندورفین آزاد می‌شود و این کمک می‌کند که بدن از نظر فیزیکی در سطح بالاتری قرار بگیرد و احساس بهتری داشته باشیم. معمولاً گفته می‌شود ورزش‌هایی که حالت مدیتیشن دارند مانند یوگا و یا پیلاتس برای کاهش استرس تاثیر بالایی دارند، ولی از نظر من حتی ورزش‌های رزمی نیز برای کاهش استرس می‌تواند مناسب باشد.

رویا

وی افزود: سعی کنید چیز‌هایی را که در زندگی دوست دارید داشته باشید، تصور کنید، رویا داشته باشید، انسان‌ها با رویا می‌توانند آرامش بیشتری داشته باشند، رویا، یک نوع انرژی مثبت به نفع آینده‌ای که مبهم و نامشخص است و این انسان را امیدوار می‌کند.

نوشتن

این روانشناس گفت: مسئله دیگری که باعث می‌شود ما کنترل خوبی روی استرس داشته باشیم این است که مسائلی را که باعث ناراحتی ما می‌شود، بنویسیم. نوشتن کمک می‌کند آنچه را در درون ما در تناقض و چالش است به آگاهی برساند. چون مسائل از ناخودآگاه عبور می‌کنند و به خود آگاهی می‌رسند، پس با نوشتن آن تنش‌ها آزاد می‌شوند.

استراحت کافی

وی اظهار کرد: مورد بعدی این است که حتما به اندازه کافی استراحت کنید. زمانی که ما می‌خوابیم به بدن اجازه می‌دهیم که ترمیم یا بازیابی شود.

مدیتیشن

رودینی خاطرنشان کرد: یکی از روش‌های خیلی خوب دیگر برای کنترل استرس و اضطراب مدیتیشن است، مدیتیشن یک تفکر راهنماست که می‌تواند به شکل‌های مختلف باشد، برای مثال با ورزش کردن، پیاده روی، شنا، با انجام حرکات کششی یا تنفس عمیق می‌تواند انجام شود، مدیتیشن حتی می‌تواند دعا کردن و نماز خواندن هم باشد، چیزی که احساس خوبی به آدم می‌دهد.

این روانشناس افزود: همانطور که گفتم نفس کشیدن نیز در کنترل استرس بسیار مهم و تاثیر فوق العاده‌ای در کنترل آن دارد. یعنی باید سعی شود اکسیژن خوب و عمیقی از طریق ریه‌ها وارد بدن کنیم و همچنین دم و بازدم خوبی داشته باشیم.

حرف زدن

وی تاکید کرد: سعی کنید درباره استرس و مسائلی که موجب ناراحتی شما می‌شود حرف بزنید، با یکی از اعضای خانواده یا دوستانتان که مورد اعتماد شماست صحبت کنید و در نهایت سعی کنید مثبت نگری را فراموش نکنید، سعی کنید به زندگی به عنوان یک چالش مثبت نگاه کنید. در این صورت می‌توانید آرامش بیشتری داشته باشید و مشکلات زندگی را بپذیرید.