سایه فعالیت‌های ایدئولوژیک بر سر هلال احمر/ تشکیل کارگروه حجاب و عفاف در هلال احمر؛ هدف جمعیت یا میل شخصی یک مدیر؟

جامعه ۲۴- حضور هلال احمر در برنامه‌های فرهنگی کشور مانند امر به معروف و نهی از منکر یا تبلیغ حجاب و عفاف در حالی که اساسنامه این جمعیت بر فعالیت‌های بشردوستانه، امدادرسانی و کاهش آلام انسانی فارغ از قوم، نژاد، مذهب، سیاست و ... تأکید دارد، سوال برانگیز شده است.

این موضوع با اظهارنظر یعقوب سلیمانی، دبیرکل جمعیت هلال احمر خبری شد. وی در حاشیه جلسه‌ای از ورود به حوزه ترویج فرهنگ عفاف و حجاب بر اساس تمایل داوطلبانه این نهاد و نیاز به اعتبارات دولتی برای اجرای طرح‌های کلان در زمینه ترویج فرهنگ عفاف و حجاب خبر داد و گفت: فعالیت هلال‌احمر در حوزه عفاف و حجاب، مطلوب و تلاش آن، سازنده و ساماندهی شده و به تعریف واحد از حجاب و همچنین فرهنگ‌سازی در این زمینه نیاز داریم. هلال‌احمر براساس حساسیت و علاقه خود در حوزه عفاف و حجاب تلاش می‌کند، اما علاوه بر وحدت رویه، فرهنگ‌سازی و یکصدایی، به اعتبار کافی برای اجرای طرح‌های کلان در این حوزه نیاز داریم.

محمد گلفشان، رئیس سازمان جوانان جمعیت هلال احمر نیز از تشکیل کارگروهی برای موضوع حجاب و عفاف در این سازمان خبر داد.

هرگونه فعالیت هلال احمر باید منطبق بر اساسنامه آن باشد

این مسائل در حالی است که در اساسنامه جمعیت هلال احمر چیزی در رابطه با این موضوع وجود ندارد و به همین دلیل این موضوع مطرح می‌شود که با ورود افراد جدید در لایه‌های مدیریتی هلال احمر، ایدئولوژی و دیدگاه‌های سیاسی قرار است بر فعالیت‌های این جمعیت که در خط مقدم بحران‌های مختلف قرار دارد سایه افکند؟

علی صارمیان، پژوهشگر حوزه هلال احمر و بحران در گفتگو با جامعه ۲۴، اظهار کرد: ساختار جمعیت هلال احمر به گونه‌ای است که در نیمه دوم بهمن تا نیمه دوم دارای چهار ماه عملیاتی است که با توجه به سیلاب، برف، کولاک و ارائه خدمات به مسافران نوروزی به این مهم می‌پردازند. پس از چهار ماه عملیاتی جلسات رئیس و دبیرکل پیرامون همین مسائل است.

وی افزود: در سال گذشته ۳۰ استان کشور درگیر سیل بودند و الان هم مسئولان جمعیت به دنبال شارژ انبار‌ها و سازماندهی مجدد مقوله‌های امدادی هستند. این را اگر رویه در نظر بگیریم می‌توان گفت که رویه جمعیت همان رویه امدادی است. در حاشیه جلسه‌ای نیز ممکن است مثلا نماینده وزارت کشور در شورای عالی هلال احمر مسئله‌ای را مطرح کند، اما به عنوان رویه جمعیت نباشد.

مشاور سابق رئیس جمعیت هلال احمر تأکید کرد: جمعیت هلال احمر بر اساس اصول هفتگانه و کارکرد‌های چهارگانه آن عمل می‌کند و بر اساس اصول بی‌طرفی و بی‌غرضی به افراد فارغ از رنگ، نژاد و ایدئولوژی خدمات ارائه می‌دهد، لذا من فکر می‌کنم در این مسأله (بیان ورود به مقوله حجاب و عفاف) به اصول کاری هلال احمر دقت نشده است. جمعیت هلال احمر نمی‌تواند از یک رویه امدادی وارد یک رویه دیگر شود.

بیشتر بخوانید: عملکرد هلال احمر در سال ۱۴۰۰ ؛ از بالگرد سواری مسئولان تا انتصابات سوال برانگیز

وی تأکید: وقتی این مسأله در فرهنگ سازمانی جمعیت وجود ندارد نمی‌توان برای ورود یا خروج آن تقیه کرد. اساسنامه جمعیت بر اساس اساسنامه‌های فدراسیون بین‌المللی نوشته شده و این جمعیت نیز شعبه‌ای از فدراسیون بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر است. در بعضی از قوانین، جمعیت‌های ملی تابع قوانین کشور متبوع هستند، اما هیچگونه بحثی که بتواند فعالیت‌های جمعیت را محدود کند یا سویه‌های ایدئولوژیک بدهد در جمعیت وجود ندارد و قابل پذیرش هم نیست. مسئولان هلال احمر هم اولین کاری که باید انجام دهند باید این باشد که اساسنامه جمعیت را جلوی خود بگیرند و بدانند که فعالیت‌های جمعیت فارغ از سوگیری‌های ایدئولوژیک، سیاسی یا سیاست‌های فرهنگی تابع سلیقه این یا آن باشد.

مجلس هم نمی‌تواند ماهیت هلال احمر را تغییر دهد

صارمیان تأکید کرد: مجلس شورای اسلامی و دیگر نهاد‌هایی که قدرت تغییر اساسنامه جمعیت را دارند نمی‌توانند ماهیت فعالیت هلال احمر را تغییر دهند. در واقع نهاد‌های قانونگذار نمی‌توانند از دل هلال احمر نهادی مانند کمیته امداد، بهزیستی یا هر نهاد دیگری درآورند. برخی اشتباهی که در مورد هلال احمر می‌کنند این است که جمعیت هلال احمر را مانند یک نهاد انقلابی در نظر می‌گیرند در حالی که ماهیت نهاد‌های انقلابی و تاریخچه آن‌ها مشخص است، اما جمعیت هلال احمر ۱۰۰ سال است که فعالیت داشته و کنوانسیون‌های بین‌المللی را پذیرفته و در چارچوب آن‌ها فعالیت می‌کنند.

مشاور سابق رئیس جمعیت هلال احمر بیان کرد: آنچنان در مورد فعالیت هلال احمر حساسیت وجود دارد که در دوران جنگ تحمیلی حتی یک اسلحه در دستان امدادگران هلال احمر وجود نداشت چرا که فعالیت‌های هلال احمر غیر مسلحانه است. این حساسیتی که در مورد اسلحه وجود داشته و دارد در مورد سایر فعالیت‌ها نیز وجود دارد. نه بدنه جمعیت اینگونه مسائل حاشیه‌ای و غیر امدادی را می‌پذیرند و نه مسئولان ورودی به این مسائل دارند و نه فدراسیون بین‌المللی اجازه می‌دهد این خطوط قرمزش را رد کند.

وی ادامه داد: ممکن است رئیس سازمان جوانان سلایقی داشته باشد و اظهارنظری کند و بگوید در کنار فعالیت‌های امدادی مانند آموزش امداد و نجات در زندان‌ها یا مساجد کشور، فعالیت عقیدتی هم وجود داشته باشد؛ اگر این فعالیت‌های عقیدتی مربوط به خودسازی یک امدادگر باشد قابل قبول است، اما اینکه جهت‌گیری ایدئولوژیک به فعالیت امدادی دهد مثلا تذکر لثانی دهیم یا امر به معروف و نهی از منکر کنیم این‌ها متناقض با وظایف هلال احمر است.

بدنه جمعیت اجازه فعالیت‌های ایدئولوژیک را نمی‌دهد

پژوهشگر حوزه هلال احمر و بحران ادامه داد: فضای جمعیت اجازه چنین فعالیت‌هایی نمی‌دهند، هلال احمری‌ها کسانی هستند که به صورت مرتب مورد آموزش امدادی قرار می‌گیرند و بر همین مبنا هم حرکت می‌کنند.

صارمیان یادآور شد: یکی از آفات هلال احمر این است که افرادی خارج از این جمعیت وارد آن می‌شوند و ممکن است قبل از شروع فعالیت هدف و سودایی داشته باشند، اما جمعیت هلال احمر این اهداف شخصی را در خود هضم می‌کند.