خواص و فواید شاهدانه را بشناسید

جامعه ۲۴- کنف یا شاهدانه یکی از گیاهی با برگ‌های به شکل قطره هستند. میوه‌ گیاه کنف دارای خواص درمانی زیادی است. دانه شاهدانه منبع غنی از ویتامین E، اسید‌های چرب، پروتئین، فیبر، کلسیم و کلروفیل است. متخصصان طب سنتی معتقد هستند که شاهدانه طبیعت مرکب دارد؛ برگ‌های آن خشک و سرد است، ولی تخم شاهدانه، خشک و گرم است. شاهدانه در استان‌های فارس، اصفهان، تهران و شمال ایران کشت می‌شود.

شاهدانه سرشار از پروتئین، چربی‌های سالم و فیبر است. براساس اعلام وزارت کشاورزی آمریکا، ۳ قاشق غذاخوری شاهدانه دارای  ۱۱۶ کالری انرژی است. همچنین مواد مغذی از جمله ۹٫۴۷ گرم پروتئین، ۲٫۶ گرم کربوهیدرات، ۱٫۲ گرم چربی، ۱۴٫۶۲ گرم اسید‌های چرب، ۱٫۶۲ گرم اسید‌های چرب تک‌سیرنشده، ۱۱٫۴۳ اسید‌های چرب چنداشباع‌نشده و ۱٫۳۸ اسید‌های چرب اشباع‌ شده است.

ارزش غذایی شاهدانه

شاهدانه یکی از دانه‌های خوراکی غنی از مواد مغذی است که به‌عنوان یک منبع عالی پروتئین و چربی‌های مفید شناخته می‌شود. این دانه‌ها حاوی پروتئین کاملی هستند، به این معنا که تمام آمینواسیدهای ضروری بدن را فراهم می‌کنند. همین ویژگی باعث شده است که شاهدانه به‌ویژه برای گیاه‌خواران و ورزشکاران یک گزینه جذاب باشد. از دیگر خصوصیات ارزشمند آن، وجود اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ است که در نسبت متعادلی قرار دارند و می‌توانند به بهبود سلامت قلب و عروق کمک کنند. 

شاهدانه سرشار از فیبر غذایی است که به عملکرد بهتر دستگاه گوارش و کاهش کلسترول خون کمک می‌کند. علاوه بر این، این دانه‌ها دارای ویتامین‌های مهمی مانند ویتامین E، که خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد، و همچنین گروهی از ویتامین‌های B مانند فولات و نیاسین هستند. مواد معدنی نظیر منیزیم، آهن، روی، و فسفر نیز به‌وفور در شاهدانه یافت می‌شوند که همگی برای عملکرد صحیح بدن ضروری هستند. 

یکی از ویژگی‌های مهم شاهدانه این است که دارای ترکیبات گیاهی مانند فیتوکمیکال‌ها و آنتی‌اکسیدان‌هاست که به کاهش التهاب و محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های اکسیداتیو کمک می‌کنند. به همین دلیل، مصرف آن می‌تواند در کاهش خطر بیماری‌های مزمن مانند دیابت، فشار خون بالا، و بیماری‌های قلبی مؤثر باشد.  

دانه‌های شاهدانه همچنین کم‌کربوهیدرات بوده و شاخص گلیسمی پایینی دارند، که این موضوع آن‌ها را برای افراد مبتلا به دیابت یا کسانی که به دنبال تنظیم قند خون خود هستند، مناسب می‌کند. علاوه بر این، وجود گاما لینولنیک اسید (GLA) در شاهدانه می‌تواند به بهبود علائم سندروم پیش از قاعدگی (PMS) و مشکلات التهابی کمک کند. 

در نهایت، شاهدانه یک ماده غذایی چندمنظوره است که می‌توان آن را به‌صورت خام، بوداده، یا به شکل روغن و پودر مصرف کرد و در انواع غذاها و نوشیدنی‌ها استفاده کرد.

کاهش خطر بیماری‌های قلبی با شاهدانه

شاهدانه خطر بیماری‌های قلبی که این روز‌ها بیشترین دلیل مرگ و میر است را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد. شاهدانه به دلیل برخورداری از مقدار بالایی اسید آمینه آرژینین است. این اسید آمینه در بدن، نیتریک‌اکسید تولید می‌کند. نیتریک اکسید یک مولکول گازی است که باعث اتساع و آرامش رگ‌های خونی می‌شود؛ درنتیجه می‌تواند فشار خون و خطر بروز بیماری‌های قلبی را کاهش بدهد.

تحقیقات نشان می‌دهد افزایش مصرف آرژینین با کاهش سطح پروتئین واکنشی سی (CRP) در ارتباط است. پروتئین واکنشی سی از شاخص‌های التهابات است و مقادیر بالای آن با افزایش خطر بیماری‌های قلبی ارتباط دارد.

فواید شاهدانه برای جنین، زنان باردار و زنان شیرده

مقادیر بالای پروتئین موجود در کنف برای تقویت و بهبود رشد جنین در دوران بارداری ضروری هست، ناگفته نماند که گل شاهدانه یکی از بهترین منابع پروتئین برای زنان باردار گیاهخوار، وگن و خام گیاهخوار است. 

فیبر موجود در شاهدانه با بهبود حرکات روده به پیشگیری و درمان یبوست در زنان باردار کمک می‌کند. اسید‌های چرب امگا ۳ و اسید گاما لینولنیک موجود در گل شاهدانه خام باعث تقویت سیستم ایمنی بدن زنان باردار و زنان شیرده می‌شود.

خواص شاهدانه برای کاهش وزن

اگر به دنبال راهی برای کاهش وزن خود هستید، شاهدانه را همراه با صبحانه میل کنید. مصرف شاهدانه هنگام صبح و در وعده صبحانه، باعث احساس سیری طولانی طی روز در شما خواهد شد و به این ترتیب دیگر نسبت به خوردن غذا‌های شور و شیرین اشتهای کاذب نخواهید داشت.

درمان اختلالات پوستی با شاهدانه

اسید‌های چرب می‌توانند بر واکنش‌های دستگاه ایمنی در بدن تأثیر بگذارند. براساس مطالعات، عملکرد مناسب دستگاه ایمنی به حفظ تعادل بین اسید‌های چرب امگا-۶ و امگا-۳ بستگی دارد. این نسبت در شاهدانه ۳ به ۱ است که در محدوده ایده‌آل قرار می‌گیرد. یکی از مهم‌ترین خواص شاهدانه همین اسید‌های چرب هستند.

براساس مطالعات، مصرف روغن شاهدانه در مبتلایان به اگزما می‌تواند میزان اسید‌های چرب ضروری را در خون آن‌ها افزایش دهد. همچنین روغن شاهدانه به بهبود خشکی پوست و کاهش خارش پوست کمک می‌کند و موجب کاهش نیاز به استفاده از درمان‌های مشکلات پوستی می‌شود.

خواص شاهدانه برای کودکان

کنف منبع خوبی از پروتئین و امگا ۳ بوده و به بهبود گردش خون، تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش التهاب در بدن نوزادان و کودکان کمک می‌کند. شما می‌توانید شاهدانه خام را از سن ۸ ماهگی به غذای رژیمی کودک خود اضافه کنید، به شما توصیه می‌کنیم که از پودر گل شاهدانه برای تهیه فرنی و شیر گیاهی برای کودکان استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: 

خواص دارویی و غذایی مریم گلی + نحوه استفاده و عوارض

تاثیر آویشن در درمان سرفه

کاهش علائم یائسگی و سندرم پیش از قاعدگی با شاهدانه

۸۰ درصد از زنان در سن باروری به علائم احساسی و فیزیکی ناشی از سندرم پیش از قاعدگی یا همان PMS می‌شوند. این علائم به‌احتمال زیاد به‌خاطر حساسیت به هورمون پرولاکتین ایجاد می‌شوند.

اسید گاما-لینولنیک موجود در شاهدانه موجب تولید پروستاگلاندین E ۱ می‌شود. این ترکیب می‌تواند تأثیرات پرولاکتین را کاهش دهد. در مطالعات انجام شده مصرف ۱ گرم از اسید‌های چرب ضروری (شامل ۲۱۰ میلی‌گرم اسید گاما-لینولنیک در روز) توانست علائم زنان را در پیش ز قاعدگی به‌طور چشمگیری کاهش دهد.

مطالعات دیگر نشان می‌دهد که روغن پامچال (که سرشار از اسید گاما-لینولنیک است) در زن‌هایی که درمان‌های سندرم پیش از قاعدگی بر رویشان تأثیری نداشته، می‌تواند به کاهش علائم کمک بکند. درنتیجه، در آن‌ها علائمی مانند درد سینه، افسردگی، حساسیت و احتباس مایعات ناشی از سندرم پیشاقاعدگی کاهش می‌یابد.

به‌خاطر محتوای اسید گاما-لینولنیک بالای شاهدانه، مطالعات مختلفی بر روی آن صورت گرفته است. این مطالعات حاکی از تأثیرات مثبت شاهدانه در کاهش علائم یائسگی نیز دارند. روند دقیق این تأثیر مشخص نیست؛ اما اسید گاما-لینولنیک موجود در شاهدانه می‌تواند عدم تعادل هورمونی و التهابات مرتبط با یائسگی را بهبود دهد.

خواص شاهدانه برای پوست و مو

گل شاهدانه را به‌صورت روغن شاهدانه برای تهیه محصولات آرایشی و بهداشتی و محصولات مراقبت از مو استفاده می‌کنند. روغن شاهدانه به‌عنوان نرم‌کننده طبیعی موی سر استفاده می‌شود.

شاهدانه خوراکی مفید برای بدن‌سازی

ازآنجایی‌که کنف دارای ۸ اسیدآمینه ضروری برای بدن است به عنوان یک منبع پروتئین کامل شناخته شده و به ایجاد بافت‌های جدید در بدن و تقویت توده عضلانی در بدن‌سازان کمک می‌کند.

بهبود مشکلات گوارشی با مصرف شاهدانه

فیبر از اجزای ضروری هر رژیم غذایی است و می‌تواند به عملکرد بهتر دستگاه گوارش کمک کند. شاهدانه منبع خوبی از فیبر محلول و غیرمحلول است که به ترتیب ۸۰ و ۲۰ درصد از فیبر موجود در شاهدانه را تشکیل می‌دهند.

فیبر محلول موجب تشکیل یک جزء ژل مانند در روده می‌شود. این فیبر منبع با ارزشی از مواد مغذی برای باکتری‌های مفید دستگاه گوارش است. فیبر جهش‌های ناگهانی قند خون را کاهش می‌دهد و سطح کلسترول را تنظیم می‌کند. فیبر غیرمحلول موجب افزایش توده مدفوع می‌شود و به حرکت آسان‌تر آن در دستگاه گوارشی کمک می‌کند؛ همچنین می‌تواند خطر بروز دیابت را کاهش دهد.

فواید شاهدانه در درمان روماتیسم و آرتروز

تحقیقات نشان داده که خواص ضدالتهابی دانه‌های کنف پیشگیری و درمان روماتیسم و آرتروز مفید است. همچنین محققان دریافتند که گل شاهدانه و روغن شاهدانه اثرات ضد روماتیسمی دارد و می‌تواند به درمان بیماران مبتلا روماتیسم و آرتروز کمک کند. برای درمان هرروز یک قاشق غذاخوری روغن شاهدانه میل کنید.