خواص دارویی و غذایی مریم گلی + نحوه استفاده و عوارض

جامعه۲۴ـ مریم گلی عضوی از خانواده نعناع است. مردم در سراسر جهان طعم قوی و منحصربه‌فرد و خواص مریم گلی را می‌شناسند و دوست دارند. این گیاه تند با نام علمی Salvia officinalis به مریم گلی باغی نیز معروف است. از دیگر اعضای این خانواده می‌توان به پونه کوهی، رزماری، ریحان و آویشن اشاره کرد. تاریخچه استفاده دارویی از این گیاه به قرن‌ها قبل برمی‌گردد و سرشار از فواید و مواد مغذی است.

خواص مریم گلی برای سلامت بدن

مریم گلی ویتامین K بسیار بالایی دارد و همچنین حاوی مواد معدنی مختلفی، مانند: منیزیم، روی و مس است. علاوه بر این، مریم گلی مزایای دیگری برای بهبود سلامت بدن دارد؛ که عبارت‌اند از:

ارزش غذایی مریم گلی چیست؟   

مریم گلی، گیاهی معطر با برگ‌های کوچک و مخملی، نه‌تنها در آشپزی بلکه به‌عنوان یک گیاه دارویی با خواص چشمگیر شناخته می‌شود. این گیاه سرشار از ترکیبات مفید است که می‌تواند به سلامت عمومی بدن کمک کند.   

مریم گلی حاوی مقادیر زیادی ویتامین K است که برای سلامت استخوان‌ها و انعقاد خون ضروری است. تنها یک قاشق غذاخوری مریم گلی خشک می‌تواند بیش از ۴۰ درصد نیاز روزانه ویتامین K را تأمین کند. علاوه بر این، این گیاه منبع خوبی از ویتامین A، ویتامین C و برخی ویتامین‌های گروه B، از جمله فولات، است که برای عملکرد سیستم ایمنی و سلامت پوست و چشم‌ها مفید هستند.   

از نظر مواد معدنی، مریم گلی غنی از کلسیم، آهن، منیزیم و منگنز است. این مواد معدنی نقش کلیدی در حفظ سلامت استخوان‌ها، بهبود عملکرد عضلات و پیشگیری از کم‌خونی دارند. همچنین، این گیاه حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قوی مانند فلاونوئیدها، اسیدهای فنولیک و ترکیبات ضدالتهابی است که به محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های اکسیداتیو و کاهش التهاب‌های بدن کمک می‌کنند.   

مریم گلی به‌دلیل داشتن روغن‌های ضروری مانند توژون، سینئول و کامفور، خواص ضدباکتریایی و ضدقارچی دارد. این ترکیبات می‌توانند به بهبود سلامت دهان و دندان کمک کنند و از عفونت‌های باکتریایی جلوگیری کنند. به همین دلیل، مریم گلی گاهی در خمیردندان‌ها و دهان‌شویه‌های طبیعی استفاده می‌شود. 

یکی دیگر از فواید غذایی مریم گلی، کمک به تنظیم قند خون است. برخی مطالعات نشان داده‌اند که این گیاه می‌تواند به بهبود حساسیت به انسولین کمک کرده و سطح قند خون را کاهش دهد، که برای افراد مبتلا به دیابت مفید است.   

با اینکه مریم گلی فواید بسیاری دارد، مصرف آن باید در حد اعتدال باشد، زیرا ترکیباتی مانند توژون در صورت مصرف زیاد می‌توانند سمی باشند. به‌طور کلی، افزودن این گیاه به رژیم غذایی روزانه می‌تواند به بهبود سلامتی کلی بدن کمک کرده و به‌عنوان یک مکمل طبیعی برای درمان و پیشگیری از برخی بیماری‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

فواید آنتی اکسیدانی مریم گلی

آنتی اکسیدان‌ها به مبارزه با مولکول‌های رادیکال آزاد در محیط کمک می‌کنند. سلول‌های رادیکال آزاد می‌توانند به سلول‌های ما آسیب برسانند و منجر به سرطان شوند. مریم گلی حاوی ویتامین‌های آنتی اکسیدانی، مانند: A، C و E است. همچنین دارای بیش از 160 نوع پلی فنول (نوع دیگری از آنتی اکسیدان‌های ساخته شده از مواد گیاهی) است.

بیشتر بخوانید: خواص عرق بیدمشک برای تندرستی

همچنین مریم گلی دارای چندین نوع ترکیب اسیدی است؛ که به‌عنوان آنتی اکسیدان عمل می‌کنند. اسید کلروژنیک، اسید کافئیک، اسید رزمارینیک و اسید الاژیک همگی با کاهش خطر سرطان، بهبود حافظه و بهبود عملکرد مغز مرتبط هستند.

خواص مریم گلی برای بهداشت دهان و دندان

مریم گلی دارای اثرات ضد میکروبی است؛ که به از بین بردن پلاک (لایه‌ای چسبناک که حاوی میلیون‌ها باکتری است) روی دندان کمک می‌کند. در یک مطالعه علمی داوطلبان از دهان‌شویه ساخته شده با مریم گلی استفاده کردند و ثابت شد مریم گلی می‌تواند باکتری‌های استرپتوکوک موتانس که ایجاد کننده حفره‌های دندان است را با موفقیت از بین ببرد. در مطالعه دیگری، اسانس تهیه شده از مریم گلی قارچ کاندیدا آلبیکنس را از بین برد و از گسترش آن جلوگیری کرد.

مریم گلی علائم یائسگی را کاهش می‌دهد

بدن به‌طور طبیعی در طول یائسگی کاهش سطح استروژن را تجربه می‌کند. این کاهش سطح استروژن باعث ایجاد عوارض جانبی، مانند: گرگرفتگی، تعریق بیش از حد، خشکی واژن و تحریک پذیری می‌شود. یکی از خواص مریم گلی به‌عنوان یک داروی سنتی این است؛ که علائم یائسگی را کاهش می‌دهد.

کنترل سطح قند خون با مریم گلی

از برگ‌های مریم گلی برای درمان دیابت نیز استفاده می‌شود. در یک مطالعه، سطح گلوکز خون موش‌های مبتلا به دیابت نوع 1 پس از مصرف عصاره مریم گلی کاهش پیدا کرد. این عصاره گیرنده‌ای را در موش‌ها فعال کرد؛ که به پاکسازی اسیدهای چرب اضافی از جریان خون و افزایش حساسیت به انسولین کمک می‌کند.

مطالعات انسانی نشان داده است؛ که عصاره برگ مریم گلی می‌تواند قند خون را کاهش داده و حساسیت به انسولین را مشابه داروی ضد دیابت روزیگلیتازون بهبود بخشد. با این حال، قبل از اینکه عصاره مریم گلی به‌عنوان یک درمان اصلی دیابت توصیه شود، نیاز به تحقیقات و آزمایشات بیشتری است.

خواص مریم گلی برای کبد چرب

مریم گلی یک گیاه دارویی ادرارآور و پاک کننده سموم و مواد زائد بدن است. خوردن دمنوش یا چایی این گیاه به پاکسازی کلیه‌ها و کبد کمک می‌کند.

از دیگر خواص مریم گلی می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• افزایش تعریق و پاکسازی پوست؛
• تقویت و بهبود حافظه؛
• تقویت سیستم ایمنی بدن؛
• مؤثر برای کاهش وزن؛
• خلط‌آور و ضد سرفه؛
• بهبود افسردگی؛
• کاهش ریزش مو.

خواص غذایی مریم گلی

مریم گلی معمولاً به عنوان چاشنی در آشپزی استفاده می‌شود. می‌توانید مریم گلی را به‌صورت خشک و آسیاب شده خریداری و استفاده کنید. برخی از دستورالعمل‌های استفاده از این گیاه عبارت‌اند از:

• از مریم گلی به‌عنوان چاشنی سوپ استفاده کنید؛
• مریم گلی را خرد کرده و به سس گوجه فرنگی اضافه کنید؛
• می‌توانید مریم گلی را با سایر ادویه‌های خود مخلوط کنید؛
• از آن در پخت املت استفاده کنید؛
• می‌توانید از مریم گلی برای رفع بوی زُهم گوشت استفاده کنید.

مواد مغذی در قاشق چای‌خوری (0.7 گرم) مریم گلی آسیاب شده عبارت است از:

عوارض جانبی و احتمالی مریم گلی

به نظر نمی‌رسد؛ که مصرف مریم گلی عوارض جانبی داشته باشد، با این حال، در مصرف این گیاه به این نکات توجه داشته باشید. تحقیقات روی حیوانات نشان داده است که تویون (ترکیبی در گیاه مریم گلی) می‌تواند در دوزهای بالا برای مغز سمی باشد. همچنین نوشیدن بیش از حد چای مریم گلی یا مصرف اسانس مریم گلی می‌تواند اثرات سمی داشته باشد. زنان باردار و شیرده بهتر است قبل از مصرف این گیاه با پزشک خود مشورت کنند.

جمع‌بندی

مریم گلی گیاهی از خانواده نعناع است و فواید بسیاری از جمله: ضد سرفه بودن، کاهش افسردگی، تقویت حافظه و سیستم ایمنی، کنترل سطح قند خون و غیره دارد. در این مقاله خواص مریم گلی از نظر دارویی و غذایی را بررسی کردیم و همان‌طور که در مقاله مطالعه کردید، این گیاه حاوی مواد معدنی لازم برای بدن است. آیا تا به حال مریم گلی مصرف کرده‌اید؟ به چه صورت؟ چایی، اسانس یا چاشنی؟