خوراکی‌های تسکین دهنده علائم میگرن

جامعه ۲۴- میگرن نوعی سردرد شدید است که معمولاً با درد ضربان‌دار در یک طرف سر همراه است و می‌تواند با علائمی مانند حالت تهوع، حساسیت به نور و صدا، و اختلال در بینایی همراه باشد.

مراحل شروع میگرن

میگرن یک اختلال عصبی است که باعث درد شدید و اغلب ناتوان‌کننده در سر می‌شود. این درد معمولاً در یک طرف سر (اما ممکن است در هر دو طرف باشد) و به صورت ضربان‌دار حس می‌شود. میگرن معمولاً در فاز‌های مختلفی بروز می‌کند:

۱. آغاز میگرن (پری‌میکرنی): برخی افراد قبل از شروع سردرد، نشانه‌هایی مانند تغییرات در بینایی (مانند دیدن نور‌های چشمک‌زن)، احساس خستگی، یا تغییرات خلقی را تجربه می‌کنند.

۲. حمله میگرن: در این مرحله، درد شدید شروع می‌شود که می‌تواند از چند ساعت تا چند روز طول بکشد. این درد معمولاً با حالت تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا، و در برخی موارد اختلال در بینایی همراه است.

۳. پس از حمله: بعد از حمله میگرن، افراد ممکن است احساس خستگی، گیجی، یا حالت افسردگی داشته باشند.

علت دقیق میگرن هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما عواملی مانند استرس، تغییرات هورمونی، تغذیه، خواب ناکافی، و حتی تغییرات جو و هوا می‌توانند محرک‌های آن باشند. درمان‌ها معمولاً شامل مسکن‌ها، دارو‌های پیشگیری‌کننده، و تغییرات در سبک زندگی هستند.

عوامل دخیل در بروز میگرن

میگرن بیشتر در زنان و در سنین بین ۱۸ تا ۴۴ سال شایع است. برخی از عوامل و ویژگی‌ها که می‌توانند خطر ابتلا به میگرن را افزایش دهند عبارتند از:

۱. جنسیت: زنان به‌ویژه در دوران باروری (دوره‌های قاعدگی) بیشتر از مردان به میگرن مبتلا می‌شوند. تغییرات هورمونی، مانند نوسانات استروژن، می‌تواند یکی از عوامل تحریک‌کننده میگرن باشد.

۲. سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای خانواده شما میگرن داشته باشد، احتمال ابتلا به این بیماری در شما بیشتر است. میگرن جنبه‌های ژنتیکی دارد.

۳. استرس و فشار روانی: استرس می‌تواند به عنوان یک عامل تحریک‌کننده میگرن عمل کند.

۴. مشکلات خواب: خواب ناکافی یا بی‌نظمی در خواب می‌تواند یکی از دلایل شایع میگرن باشد.

۵. تغییرات در رژیم غذایی: برخی مواد غذایی مانند پنیر‌های خاص، شکلات، کافئین یا مواد حاوی گلوتامات ممکن است باعث تحریک میگرن شوند.

۶. اختلالات عصبی و روانی: افرادی که مبتلا به اضطراب، افسردگی، یا سایر اختلالات عصبی هستند، بیشتر در معرض میگرن قرار دارند.

۷. سن: اگرچه میگرن می‌تواند در هر سنی شروع شود، اما معمولاً در دوران نوجوانی تا میانه‌های دهه ۴۰ بیشتر دیده می‌شود.

این ویژگی‌ها تنها برخی از عواملی هستند که می‌توانند احتمال ابتلا به میگرن را افزایش دهند، اما میگرن در برخی افراد بدون هیچ دلیل واضحی هم ممکن است بروز کند.

کدام خوراکی‌ها برای تسکین علائم میگرن مناسب است؟

برخی از خوراکی‌ها می‌توانند به تسکین علائم میگرن کمک کنند، هرچند که بهتر است به طور کلی توجه کنید که میگرن ممکن است در اثر حساسیت به بعضی غذا‌ها تشدید شود.

در اینجا برخی خوراکی‌ها که ممکن است مفید باشند را معرفی می‌کنیم:

۱. زنجبیل: زنجبیل به دلیل خواص ضد التهابی و ضد تهوع می‌تواند در کاهش درد و حالت تهوع میگرن مؤثر باشد. می‌توانید آن را به صورت چای یا مکمل مصرف کنید.

۲. آب و مایعات: کمبود آب می‌تواند باعث تشدید میگرن شود، بنابراین نوشیدن آب کافی و مایعات بدون کافئین می‌تواند به پیشگیری و تسکین علائم کمک کند.

۳. مغز‌ها و دانه‌ها: بادام، گردو و دانه‌های چیا حاوی منیزیم هستند که می‌توانند به کاهش شدت سردرد‌های میگرنی کمک کنند. منیزیم نقش مهمی در کاهش گرفتگی‌های عضلانی و درد دارد.

بیشتر بخوانید: چه خوراکی‌ هایی خاصیت ضد درد دارند؟

۴. اسید‌های چرب امگا-۳: ماهی‌هایی مانند سالمون و تن، که غنی از اسید‌های چرب امگا-۳ هستند، می‌توانند التهاب را کاهش دهند و در تسکین میگرن مفید باشند.

۵. سبزیجات برگ‌سبز: سبزیجاتی مانند اسفناج و کلم‌پیچ، که منبع خوبی از منیزیم هستند، می‌توانند به کاهش دفعات و شدت میگرن کمک کنند.

۶. موز: موز حاوی پتاسیم است که می‌تواند به تعادل الکترولیت‌ها کمک کرده و از ایجاد سردرد‌های میگرنی جلوگیری کند.

۷. چای بابونه: بابونه خاصیت آرام‌بخش دارد و ممکن است به تسکین اضطراب و کاهش شدت سردرد‌های میگرنی کمک کند.

۸. مواد غذایی غنی از ویتامین B۲ (ریبوفلاوین): مواد غذایی مانند تخم‌مرغ، گوشت بدون چربی، و لبنیات غنی از ریبوفلاوین هستند که برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف آنها ممکن است به کاهش تعداد حملات میگرن کمک کند.

در عین حال، باید مراقب باشید که برخی غذا‌ها مانند پنیر‌های حاوی تیرامین، شکلات، کافئین و الکل ممکن است میگرن را تشدید کنند.

نقش تغذیه در شدت گرفتن میگرن

تغذیه می‌تواند نقش مهمی در بروز و شدت میگرن داشته باشد. در برخی افراد، رژیم غذایی می‌تواند به عنوان یک محرک یا عاملی برای تسکین علائم عمل کند. به‌طور کلی، ارتباط بین تغذیه و میگرن به چندین عامل بستگی دارد:

۱. غذا‌های محرک: برخی غذا‌ها و نوشیدنی‌ها ممکن است میگرن را تحریک کنند. برای مثال:

- غذا‌های حاوی تیرامین (مانند پنیر‌های قدیمی، گوشت‌های فرآوری‌شده، و شراب قرمز)

- شکلات

- کافئین (چه زیاد و چه کاهش ناگهانی آن)

- الکل، به‌ویژه شراب قرمز

- غذا‌های با گلوتامات مونوسدیم (مانند برخی غذا‌های آماده و فست‌فودها)

۲. کمبود مواد مغذی: کمبود برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند خطر میگرن را افزایش دهد. برای مثال:

- منیزیم: کمبود منیزیم با افزایش احتمال میگرن ارتباط دارد. غذا‌های غنی از منیزیم مانند سبزیجات برگ‌سبز، بادام، و موز می‌توانند مفید باشند.

- ویتامین B۲ (ریبوفلاوین): تحقیقات نشان داده که مصرف ویتامین B۲ می‌تواند به کاهش دفعات حملات میگرن کمک کند. غذا‌هایی مانند تخم‌مرغ، گوشت بدون چربی و لبنیات منابع خوبی از این ویتامین هستند.

۳. نوشیدن مایعات: کم‌آبی بدن می‌تواند یکی از عوامل تحریک‌کننده میگرن باشد. مصرف کافی آب و مایعات بدون کافئین می‌تواند به کاهش احتمال بروز حملات میگرنی کمک کند.

۴. ساعات منظم غذا خوردن: پرخوری یا نخوردن وعده‌های غذایی به موقع می‌تواند منجر به افت قند خون و در نتیجه ایجاد میگرن شود. بنابراین، داشتن یک برنامه غذایی منظم و متعادل می‌تواند مفید باشد.

۵. پرهیز از گرسنگی یا تغذیه نادرست: گرسنگی طولانی‌مدت یا خوردن غذا‌های ناسالم می‌تواند به عنوان محرک میگرن عمل کند. بهتر است از غذا‌های حاوی قند‌های ساده یا چربی‌های ترانس پرهیز کرد.

در نهایت، هر فرد ممکن است به صورت متفاوتی به غذا‌ها واکنش نشان دهد، بنابراین بسیاری از افرادی که میگرن دارند ممکن است از ثبت نوع غذا‌هایی که مصرف می‌کنند و اثرات آنها بر بدنشان بهره‌مند شوند.

عوامل مهم در بهبود علائم میگرن

علاوه بر تغییرات در برنامه غذایی، چندین عامل دیگر نیز می‌توانند در کاهش شدت و دفعات حملات میگرن مؤثر باشند. این عوامل شامل تغییرات در سبک زندگی و مدیریت عوامل محرک هستند:

۱. مدیریت استرس: استرس یکی از عوامل اصلی تحریک‌کننده میگرن است. تمرینات کاهش استرس مانند یوگا، مدیتیشن، تنفس عمیق، و تکنیک‌های آرام‌سازی می‌توانند به کاهش شدت میگرن کمک کنند.

۲. خواب منظم: خواب ناکافی یا نامنظم می‌تواند میگرن را تشدید کند. داشتن برنامه خواب منظم و خوابیدن در ساعت‌های ثابت شبانه‌روز برای کیفیت بهتر خواب بسیار مهم است.

۳. ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم می‌تواند به بهبود جریان خون، کاهش استرس و پیشگیری از حملات میگرن کمک کند. ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، دویدن سبک، شنا یا یوگا می‌توانند مفید باشند. اما باید از ورزش‌های بسیار شدید که ممکن است باعث استرس یا فشار زیاد شوند، خودداری کرد.

۴. اجتناب از محرک‌های محیطی: برخی از عوامل محیطی مانند نور‌های شدید، صدا‌های بلند یا بوی‌های تند ممکن است حملات میگرن را تحریک کنند. استفاده از عینک‌های آفتابی یا ایجاد محیط‌های آرام و تاریک می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.

۵. مکمل‌ها و داروها: مصرف مکمل‌هایی مانند منیزیم، ویتامین B۲ (ریبوفلاوین)، یا کوآنزیم Q۱۰ ممکن است در کاهش میگرن مفید باشد. در صورت نیاز، پزشک می‌تواند دارو‌های پیشگیری‌کننده یا مسکن‌های مخصوص میگرن تجویز کند.

۶. حفظ وزن سالم: اضافه‌وزن می‌تواند میگرن را تشدید کند. بنابراین، داشتن یک رژیم غذایی متعادل و فعالیت بدنی مناسب برای حفظ وزن سالم می‌تواند به پیشگیری از میگرن کمک کند.

۷. خودآگاهی و ثبت علائم: بسیاری از افراد میگرنی با یادداشت کردن علائم و عوامل محرک می‌توانند بهتر بفهمند که چه چیز‌هایی ممکن است باعث بروز حملات شود. این خودآگاهی می‌تواند به مدیریت بهتر حملات و پیشگیری از آنها کمک کند.

۸. آب‌درمانی و حمام داغ یا سرد: استفاده از حمام سرد یا داغ به‌ویژه در نواحی گردن و شانه می‌تواند به تسکین درد میگرن کمک کند. همچنین مصرف آب گرم یا سرد در مواقع احساس سردرد نیز می‌تواند مؤثر باشد.

با ترکیب این عوامل و مشاوره با پزشک، افراد مبتلا به میگرن می‌توانند علائم خود را به طور مؤثری مدیریت کنند.

یکی از نکات مهم که ممکن است کمتر به آن پرداخته شود این است که میگرن می‌تواند با سایر مشکلات بهداشتی همراه باشد. برای مثال:

۱. ارتباط با مشکلات گوارشی: بسیاری از افرادی که میگرن دارند، مشکلات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) را نیز تجربه می‌کنند. این ارتباط بین مشکلات گوارشی و میگرن ممکن است ناشی از عدم تعادل در سیستم عصبی یا التهاب مزمن باشد.

۲. نقش هورمون‌ها: تغییرات هورمونی، به‌ویژه در دوران قاعدگی یا یائسگی، می‌تواند تاثیر زیادی بر میگرن داشته باشد. بسیاری از زنان تجربه می‌کنند که سردرد‌های میگرنی آنها در دوره‌های خاصی از چرخه قاعدگی تشدید می‌شود.

۳. اثر میگرن بر کیفیت زندگی: میگرن می‌تواند به طور جدی کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. درد شدید، نیاز به استراحت طولانی‌مدت، و محدودیت در فعالیت‌های روزانه می‌تواند باعث افسردگی و اضطراب در افراد مبتلا شود.

۴. آسیب به مغز در طولانی‌مدت: برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که حملات مکرر میگرن ممکن است به مغز آسیب‌های دائمی وارد کند. این آسیب‌ها معمولاً در اثر التهاب و تغییرات در ساختار مغز در طول زمان رخ می‌دهند.

۵. عوارض جانبی دارو‌های میگرن: مصرف دارو‌های ضد درد یا پیشگیری‌کننده میگرن به‌طور مداوم ممکن است عوارض جانبی مانند سردرد‌های وابسته به دارو (medication overuse headache) را به دنبال داشته باشد. بنابراین، استفاده از دارو باید تحت نظر پزشک باشد.

این نکات می‌توانند کمک کنند تا درک بهتری از میگرن و تأثیرات آن بر سلامت جسمی و روانی فرد به دست آید.