ویژگی‌های خاص واکسن ایرانی-کوبایی کرونا

جامعه ۲۴ -  ویسنته رئیس موسسه فنیلای کوبا در نشست خبری مشترک با رئیس انستیتو پاستور با اشاره به همکاری مشترک ایران و کوبا در تولید واکسن کرونا، اظهار کرد: بیش از ۳۰ سال پیش موسسه فینلای برای کنترل بیماری‌ها تاسیس شد و واکسن‌های مختلفی در سطح کوبا و برای عرضه در سطح بین‌المللی تولید کرده است. ما برای تولید واکسن مربوط به کودکان متمرکز شدیم؛ به ویژه واکسن آنفلوآنزا که اکنون آن را مورد استفاده قرار میدهیم.

ویسنته با اشاره به چگونگی فعالیت ایران و کوبا در تولید واکسن کرونا، اظهار کرد: واکسن مشترک ایران و کوبا که در کشور کوبا با نام سوبرانا شناخته میشود، بر پایه بایوشیمی است و اولین واکسنی است که بر این اساس بنا شده است.

رئیس موسسه فنیلای کوبا با اشاره به اعمال محدودیت‌های آمریکا برای ایران و کوبا در حوزه تولید واکسن، بیان کرد: واکسن‌های اصلی در آمریکا تولید میشود و این کشور چالش جدی برای ایران و کوبا ایجاد کرده است؛ در نتیجه به خاطر وجود چنین چالشی تصمیم گرفتیم همکاری‌های مشترکی را در تولید واکسن آغاز کنیم؛ بنابراین اولین همکاری دو کشور ۴ سال پیش شکل گرفت و این همکاری در سطح علمی و انتقال تکنولوژی بود. ما تجرب‌های را که در تولید واکسن ذاتالریه داشتیم مورد استفاده قرار دادیم و توانستیم از چنین فرصت خوبی برای تولید واکسن کرونا استفاده کنیم.

بیشتر بخوانید: رمزگشایی کمبود واکسن در ایران

ویسنته با بیان اینکه واکسن مشترک کرونا در ایران با نام پاستوکووک و در کوبا سوبرانا شناخته و استفاده میشود، گفت: هدفگذاری این واکسن نه تنها پیشگیری از ابتلا بلکه پیشگیری از عفونت است و خوشحال هستم که بگویم توانستهایم فاز سوم کارآزمایی بالینی این واکسن را در کوبا با موفقیت به پایان برسانیم؛ به طوری که اثربخشی این واکسن در کوبا در فاز سوم بالینی ۹۱.۲ درصد بوده است. در واقع واکسن یادشده ۷۵ درصد اثربخشی در پیشگیری از عفونت و انتقال بیماری داشته است، موضوع مهم این است که علاوه بر جلوگیری از ابتلا این واکسن میتواند جلوی انتقال و عفونت را هم بگیرد.

وی از سیر موفقیتآمیز کارآزمایی بالینی واکسن مشترک ایران و کوبا در ایران خبر داد و گفت: بر اساس نتایج فاز سوم بالینی که در هفته‌های آینده مشخص میشود، مدارک و مستندات قوی برای ارائه به سازمان جهانی بهداشت خواهیم داشت.

رئیس مؤسسه فنیلای کوبا در مورد کارآزمایی این واکسن بر روی کودکان گفت: ما فاز یک و دو کارآزمایی بالینی را برای کودکان در کشور کوبا آغاز کردهایم و خوش‌بین هستیم تا آخر تابستان نتایج فاز مطالعاتی در کودکان را داشته باشیم. ضمن اینکه نکته مهم این است که زمانی که کارازمایی بالینی این واکسن در کوبا انجام شد، سویه آفریقای جنوبی کرونا به عنوان یک واریانت در سنجش واکسن محسوب شده است؛ بنابراین اثر بخشی ۹۱.۲ درصدی که گرفتهایم در شرایطی بوده که واریانت آفریقای جنوبی در کوبا شیوع داشته است. بر اساس تزریق دو دوز سوبرانا که در کوبا انجام شد نشان داد اثربخشی در دو دوز یاد شده ۶۵ درصد بوده که با استفاده از دز یادآور این عدد به ۹۱.۲ درصد رسیده است.

وی با بیان اینکه برای ما ایده خوبی در استفاده از دوز یادآور بوده است، تصریح کرد: ما از سوبرانای پلاس به عنوان واکسن تک دوز در افرادی که سابقه عفونت داشتهاند استفاده میکنیم؛ ضمن اینکه شاید ایمنی جمعی ناشی از واکسن برای واریانت‌های جدید کرونا پاسخگو باشد، اما دغدغ‌های که وجود دارد این است که پاسخگوی واریانت‌های آینده ویروس نباشیم؛ البته سوبرانا پلاس میتواند پاسخگوی واریانت‌های آینده باشد.

ویسنته با بیان اینکه بسیار خوشحال هستیم پس از انجام فاز یک و دو بالینی سوبرانا پلاس اثربخشی خوبی داشته است، یادآور شد: سوبرانا پلاس در افرادی که سابقه عفونت داشتهاند، مؤثر بوده؛ به طوری که تولید آنتیبادی صد برابر افزایش داشته است.

رئیس موسسه فنیلای کوبا افزود: بر اساس اولویت‌های مشترک دو کشور برای تولید واکسن ما همکاری‌های علمی و تکنولوژی مشترک و موثری نیز داشتهایم و مشارکت انستیتو پاستور یک مشارکت جدی علمی بوده است.

علیرضا بیگلری رئیس انستیتو پاستور ایران نیز در این نشست مشترک با اشاره به سابقه صد سال پاستور در تولید واکسن در ایران اظهار کرد: ما در همه‌گیری آبله، طاعون و وبا پرچمدار بوده‌ایم و افتخار داریم قدرتمندترین تولید واکسن در ایران و خاورمیانه هستیم.

وی با اشاره به بحران کرونا در جهان یادآور شد: انستیتو پاستور مسئولیت تشخیص آزمایشگاهی این ویروس را برعهده گرفت، به طوری که همه نمونه‌های آزمایشگاهی در ابتدا به این انستیتو وارد می‌شد، اما با برگزاری کارگاه‌های آزمایشگاهی و راه‌اندازی حدود ۴۰۰ آزمایشگاه در کشور این موضوع پیگیری شد، ضمن اینکه تنظیم واردات کیت به کشور در تشخیص آزمایشگاهی کرونا نیز را با موفقیت انجام دادیم.
بیگلری با اشاره به تمرکز اسنتیتو پاستور در ساخت واکسن کرونا در ایران، بیان کرد: برای ما اثربخشی و ایمنی در تولید واکسن بسیار مهم بود و اینکه از راه‌هایی استفاده کنیم که زیرساخت‌های این مؤسسه جواب می‌دهد، ضمن اینکه شرط دیگر ما این بود تا زیرساخت‌هایی در انستیتو پاستور ایجاد شود که برای تولید پروژه‌های واکسن‌سازی بیماری‌های دیگر نیز قابل استفاده باشد. در نتیجه بهترین راه، همکاری با کوبا بود که این همکاری از دو سال قبل با تولید واکسن ذات‌الریه آغاز شد.

رئیس انستیتو پاستور ایران با اشاره به همکاری ایران و کوبا در تولید واکسن ذات‌الریه اظهار کرد: تعداد کشور‌هایی که در دنیا توانایی تولید این واکسن را داشته‌اند، سه تا چهار کشور بود که کوبا یکی از آن‌ها بود؛ در نتیجه وارد همکاری مشترک در این خصوص شدیم و پلتفرم و زیرساخت آن را برای تولید واکسن ذات‌الریه و کرونا ایجاد شد؛ ضمن اینکه به دنبال این بودیم تا از این پلتفرم برای تولید واکسن‌های دیگر نیز استفاده شود.
وی با اشاره به ویژگی‌های تولید واکسن مشترک ایران و کوبا یادآور شد: این ویژگی شامل آمیخته شدن دو دانش بایوتکنولوژی و بایوشیمی است؛ ضمن اینکه پرفسور ریسنته از افرادی است که چهل سال در این خصوص تجربه دارد و در این زمینه بسیار کمک کرده است.

بیگلری با اشاره به روند تولید واکسن کرونای ایرانی - کوبایی خاطرنشان کرد: یکی از موضوعاتی که مورد توجه قرار گرفت این بود که واکسنی تولید شود که بتواند با جهش‌های مختلف ویروس مبارزه کند؛ در نتیجه علاوه بر تکنولوژی خاصی که در تولید این واکسن مورد توجه قرار گرفته، در ایجاد ایمنی و استفاده برای کودکان زیر هجده سال نیز تست شده و قابل استفاده است.

رئیس انستیتو پاستور ایران اضافه کرد: تصمیم گرفته شد برای این واکسن، واکسن یادآور ساخته شود، این در حالی است که بسیاری از سازندگان کرونا در دنیا تازه اقدام به ساخت دز یادآور کردند، اما ما ماه‌ها پیش این یادآور را آماده کردیم، به طوری که برای افرادی که قبلاً دچار بیماری شده یا واکسن دیگری را نیز تزریق کردند قابل استفاده است و می‌توانند برای استفاده در دز دوم واکسن‌های دیگر مورد استفاده قرار دهند.
وی با بیان اینکه زمان ساخت واکسن یاد شده در کوبا هم‌زمان با واریانت آفریقای جنوبی کرونا در کوبا بود، گفت: با تزریق ۲ دز واکسن یاد شده، به ایمنی ۶۵ درصد رسید که با تزریق دز یادآور، این ایمنی به ۹۱ درصد رسیده است، به طوری که ۷۰ درصد در جلوگیری از ابتلا و صددرصد در جلوگیری از مرگ و میر مؤثر است و توجه جهانی به این واکسن صورت گرفته است.

رئیس انستیتو پاستور ایران با اشاره به روند انجام کارآزمایی بالینی این واکسن در ایران، متذکر شد: واکسن پاستوکوک در ایران در هر شهر بر روی ۲۴ هزار نفر مورد آزمایش قرار گرفت و در مجموع ۶۸ هزار نفر ۲ دز واکسن را دریافت کردند و در اواخر این ماه و اوایل شهریور نتایج کارآزمایی بالینی به دست آمده و اطلاعات را به سازمان جهانی بهداشت ارائه می‌دهیم و خواهیم توانست تأئیدیه این سازمان را دریافت کنیم.
وی با تأکید بر اینکه اولویت اول استفاده از این واکسن نیاز‌های داخلی دو کشور ایران و کوباست، یادآور شد: مسلماً این واکسن برای سلامت مردم دو کشور و سایر کشور‌ها اتفاق ماندگاری خواهد بود؛ ضمن اینکه قرار است بالاترین مدال ملی دولت کوبا به دلیل نقش مؤثر انستیتو پاستور در تکامل این واکسن به این مؤسسه اعطا شود.