سکوتی که نیکشهری‌ها را قربانی می‌کند
فعالان بلوچ از مشکلات نیکشهر و سکوتی که باعث قربانی شدن نیکشهری‌ها می‌شود سخن میگویند و از فاجعه در این شهر ۵ هزار ساله میگویند.
جامعه ۲۴ - قدمتی پنج‌هزار‌ساله دارد و صاحب بیش از ۳۰۰ اثر تاریخی و آثار هنر دوران اسلامی است. سفال‌هایش این تاریخ را روایت می‌کنند؛ تاریخ شهرستانی به نام نیکشهر که امروز بیشترین جمعیت سیستانوبلوچستان را در خود جا داده و شاهراه ارتباطی میان شهر‌های بزرگی مانند چابهار، کنارک و ایرانشهر است.
حالا سال‌هاست که محرومیت، رنگ شکوه تاریخی نیکشهر را مانند سایر شهرستان‌های سیستانوبلوچستان گرفته و مشکلات بی‌شماری گریبان‌گیر مردمانش است. داغ بی‌آبی و خشکسالی‌های گسترده‌ای که حتی سفره‌های آب زیرزمینی‌شان را هم خشک کرده، توفان‌ها و ریزگرد‌هایی که نفس‌شان را گرفته، کمبود مراکز آموزشی و درمانی و... همگی فقر و در نهایت کوچ اجباری را به این شهرستان پیشکش کرده است. در کنار تمام این بحران‌ها، امروز کرونا هم مانند تیری در پاشنه آشیل سیستانوبلوچستان و همه شهرستان‌های این استان نشسته و توان‌شان را بریده است.
نزدیک به دو سال است که از شیوع کرونا در کشور می‌گذرد و پزشکان، بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها و سایر مراکز بهداشتی و درمانی درگیر شده‌اند. در مواجهه با این بیماری، مشکلات بسیاری گریبان‌گیر کلان‌شهر‌ها شده و این مشکلات در استان‌ها و شهرستان‌های کوچک‌تر بنا به کمبود‌های زیرساختی و بحران‌های اقتصادی و محرومیت‌ها، چهره ترسناک‌تری به خود گرفته است.
در‌این‌میان این روز‌ها اخبار متعددی از مشکلات درمانی نیکشهر در فضای مجازی منتشر می‌شود؛ مشکلاتی که به گفته بسیاری از فعالان اجتماعی-سیاسی سیستانوبلوچستان، تازگی نداشته و تنها به واسطه کرونا، نمود آن بیشتر شده است.
یونس زین‌الدینی، فعال اجتماعی در سیستانوبلوچستان، درباره مشکلات کنونی نیکشهر و اوضاع درمانی این شهرستان، گفت: چند ماهی است که نیکشهر، مانند زاهدان و چابهار، جزء شهر‌های قرمز به شمار می‌رود و دلیل آن هم قرار‌گرفتن این شهرستان در محور مواصلاتی چابهار به شمال استان است؛ بنابراین از مدت‌ها پیش نیکشهر هم با بحران‌های ناشی از کرونا درگیر بوده؛ اما هیچ وقت خبری از آن منتشر نشده است. این در حالی است که در ماه‌ها و روز‌های گذشته، آمار ابتلا و مرگ‌ومیر در نیکشهر و سایر شهرستان‌ها و روستا‌های هم‌جوار آن، بسیار بالاست؛ نیکشهر از عید قربان تا امروز، یعنی حدودا در یک هفته، ۱۵ فوتی بر اثر کرونا داشته است.
بیشتر بخوانید: شوتی گری همتای تازه سوخت بری و کولبری
این فعال اجتماعی بلوچستان، درباره تلاش‌های کادر درمان و پزشکان نیکشهر، گفت: شهرستان قصرقند فاقد بیمارستان است، شهرستان پنوچ که فقط یک درمانگاه بستری کوچک دارد. هر دو شهرستان مانند خود نیکشهر مناطق کوهستانی و صعب‌العبوری دارند و بیمارستان نیکشهر، تنها بیمارستان این منطقه است که به شهرستان‌های هم‌جوار و گاهی بخشی از هرمزگان هم خدمات ارائه می‌دهد. این موضوع، فشاری بیشتر از توان و امکانات موجود را به این بیمارستان تحمیل کرده است. البته هرچند امکانات این بیمارستان و تلاش کادر درمان، پاسخ‌گوی این مناطق نباشد؛ اما عامل مرگ‌ومیر در اینجا، مراجعه‌نکردن یا دیر‌رسیدن بیماران به بیمارستان است. در این شرایط منصفانه نیست که بخواهیم ایرادی را متوجه کادر درمان بکنیم و اخبار ناگواری که درباره بیمارستان و پزشکان منتشر می‌شود، فقط مردم را نسبت به تنها بیمارستان منطقه بدبین و عدم مراجعه را تشدید می‌کند.
به گفته زین‌الدینی، افراد و نهاد‌هایی که به طور مستقیم وظیفه اطلاع‌رسانی و جلوگیری از شیوع کرونا را دارند، متأسفانه از زیر بار مسئولیت شانه خالی کرده‌اند. او در این مورد توضیح داد: به طور مثال، یک هفته قبل از عید قربان، با توجه به اهمیت این عید برای اهل تسنن، هشدار‌های بسیاری از طرف فعالان در فضای مجازی داده شد که نماز جماعت و دید و بازدید‌های عید تعطیل شود. این موضوع، از طرف دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر، در درخواستی کتبی به ستاد کرونای شهرستان تحت نظر فرمانداری ارائه شد و متأسفانه در ستاد کرونا، تصویب نشد. نه‌تن‌ها از برگزاری مراسم عید قربان جلوگیری نشد بلکه در این روز‌ها شاهد فعالیت بازار، برگزاری عروسی‌ها و دید و بازدیدها نیز بودیم. در واقع فرمانداری و نهاد‌هایی که قدرت اجرائی داشتند، در پیشگیری از ابتلا کوتاهی کردند؛ در‌حالی‌که به طور کلی در سیستانوبلوچستان، حرف‌شنوی و اطاعت از مراجع مذهبی، بسیار بالاست؛ یعنی اگر قاطعانه قرنطینه کامل در شهر برقرار می‌شد، حتما مردم نیز همراهی می‌کردند. از طرفی، محدودیت در کیت‌های تست کرونا، باعث شده که مردم اطلاع دقیقی از میزان ابتلا نداشته باشند و رعایت پروتکل‌ها را جدی نگیرند. همچنین با توجه به اینکه آمار فوتی‌ها به زیر ۴۰ سال رسیده، به نظر می‌رسد با شرایط واکسیناسیون پلکانی، شاهد تلفات و فاجعه بیشتری باشیم.
استقبال‌نکردن از واکسیناسیون معلول عوامل بسیاری است که مغفول مانده است
این فعال اجتماعی درباره انتشار این خبر که واکسن‌ها در سیستانوبلوچستان بدون استفاده مانده است، توضیح داد: منطقه‌ای به نام کاجو در این شهرستان است که یکی از بزرگ‌ترین رود‌های سیستانوبلوچستان از آنجا سرچشمه می‌گیرد. الان حدود یک ماه است که آغاز بارش‌های مونسون (باران‌هایی به دنبال پدیده مونسون در اقیانوس هند) راه ارتباطی با روستا‌های این منطقه را – که حدود هشت هزار نفر در آن زندگی می‌کنند- مسدود کرده است. در این شرایط، به چه شکلی می‌توانند خودشان را به مرکز شهر برسانند؟
بنابراین نه تنها برای درمان کرونا و واکسیناسیون، بلکه مردم این منطقه، برای مادران باردار، عقرب‌گزیده‌ها یا تأمین معاش زندگی هیچ راه ارتباطی ندارند. واکسیناسیون نیازمند برنامه‌های آموزشی متناسب و راه‌های دسترسی راحت است. پس استقبال‌نکردن از واکسن معلول عوامل بسیاری است که به آن‌ها توجهی نشده است.
شاهد فاجعه‌ای بزرگ در شهرستانی کوچک هستیم
سلمان بلوچ‌زهی، فعال اجتماعی- سیاسی سیستانوبلوچستان، با اشاره به معضلات کنونی نیکشهر در دوران همه‌گیری کرونا توضیح داد: چند ماه پیش، حدود ۲۰ نیروی درمان بدون گذراندن دوره تعهد خدمت‌شان، به بیمارستان ایرانشهر منتقل شدند. از طرفی بیمارستان نیکشهر پزشک اورژانس ندارد. پزشکی که در این سمت فعالیت داشت، به‌عنوان رئیس بیمارستان منصوب شد و جایگزینی هم برای او انتخاب نشد. این موضوع باعث شد در شرایطی که ظرفیت بخش کرونای بیمارستان، بخش زنان و زایمان و بخش اورژانس، از بیماران کرونایی پر شده، با کمبود پرستار و پزشک روبه‌رو باشیم. تعداد پرستاران این بخش‌ها در تنها بیمارستان نیکشهر که شهرستان‌ها و روستا‌های اطراف را پوشش می‌دهد، در هر شیفت به سه نفر می‌رسد. این پرستاران و کادر درمان با تمام توان تلاش می‌کنند؛ اما پاسخ‌گوی این تعداد مراجعه و مشکل نمی‌توانند باشند.
همچنین با کمبود داروی شدید هم در نیکشهر و شهرستان‌های هم‌جوار مواجه هستیم. در‌این‌میان با توجه به نیاز ضروری به فعالیت داروخانه‌ها به صورت شبانه‌روزی، با درخواست داروسازان برای دریافت مجوز فعالیت شبانه‌روزی داروخانه‌ها در سطح شهرستان، موافقت نشده است. با این شرایط، فرماندار، رئیس شبکه بهداشت و رئیس دانشگاه علوم پزشکی، بیشترین تأثیر را در روز‌های بحرانی کنونی داشتند. آن‌ها در این وضعیت بحرانی درگیر جناح‌بندی‌ها و فعالیت‌های سیاسی خودشان هستند که نتیجه آن هم قربانی‌شدن ما نیکشهری‌هاست. فرماندار نیکشهر، تاکنون در هیچ‌یک از جلسات ستاد مدیریت بحران حاضر نبوده و عملا در شرایط دشوار این شهرستان چه زمان سیل و چه زمان کرونا، هیچ فعالیتی از ایشان دیده نشده است؛ بنابراین سکوت مسئولان و نبود خبرگزاری‌هایی که به مشکلات نیکشهر بپردازند، باعث شده که این شهرستان، روزبه‌روز وضعیت بدتری را شاهد باشد.
او درباره مسائلی که به شرایط بحرانی دامن زده، توضیح داد: از حدود پنج ماه گذشته که نیکشهر به مرحله قرمز کرونا رسید، به تمام نهاد‌ها هشدار دادیم که وضعیت شهر بحرانی است و باید رسیدگی شود که متأسفانه شنیده نشد. اگر از همان موقع اقدام به قرنطینه شهر کرده بودند یا واکسیناسیون به طور مرتب انجام و فرهنگ‌سازی درست برای رعایت پروتکل‌ها اجرا می‌شد، شاهد این فجایع امروز نبودیم. از طرفی، فعالیت بازار، برگزاری جشن‌ها و مراسم مذهبی و... نیز همه‌گیری را در این شهرستان به طور درخور‌توجهی گسترش داده است. این نکته قابل ذکر است که بار‌ها اعلام کرده بودیم که برگزاری مراسم مذهبی و آیینی و دید و بازدیدها، به منزله خودکشی دسته‌جمعی است. کادر درمان هم در این مورد تذکر‌های بسیاری داد؛ اما امام جمعه شهرستان به برگزاری مراسم و اعیاد مذهبی اصرار داشت و توجیه او هم فعالیت بازار و مغازه‌دار‌ها بود.
بلوچ‌زهی درباره اینکه در این استان مردم از واکسیناسیون خودداری می‌کنند، توضیح داد: چند وقت گذشته شایعه‌ای در فضای مجازی منتشر شده بود که برخی واکسن‌ها عوارض خطرناکی به دنبال دارد. از طرفی، اوایل واکسیناسیون، دوز اول واکسن آسترازنکا در این استان تزریق شد و دوز دوم، به‌موقع نرسید. در میان این دو تزریق، برخی از افرادی که دوز اول واکسن را دریافت کرده بودند، به کرونا مبتلا شدند و این موضوع، بدبینی‌ها را نسبت به واکسن افزایش داد. در این موارد هم، فرهنگ‌سازی و آگاهی‌بخشی موضوع مهمی بود که باید به آن پرداخته می‌شد. البته در این مورد باید گفته شود که بودجه‌های فرهنگی می‌توانست کمک شایانی به بهبود شرایط و فرهنگ‌سازی بکند که متأسفانه پرداخت نشد.
به گفته بلوچ‌زهی، نیکشهر بین دو شهر بزرگ چابهار و ایرانشهر واقع شده و در میان سیاست‌گذاری‌های این دو شهر، نیکشهر دیده نمی‌شود. در شرایطی که این شهرستان دو نماینده هم در مجلس شورای اسلامی دارد.
او در‌این‌باره گفت: «نیکشهر نیرو‌های بومی توانمند بسیاری دارد. بار‌ها پیشنهاد دادیم که فرماندار و نمایندگان مجلس را از همین نیرو‌های بومی انتخاب کنند، جای مسئولانی که حتی اشرافی درباره مشکلات این منطقه ندارند. البته در‌این‌میان باید قدردانی ویژه‌ای از کادر درمان انجام شود. آن‌ها تلاش بسیاری می‌کنند؛ اما امکانات کافی در اختیارشان نیست.
منبع: روزنامه شرق
دیدگاه کاربران
آخرین اخبار
پربحث ترین
پربازدید ترین
