معلولیت یا مظلومیت؟
به خودش که میآید، میبینید تفاوتی با دیگران دارد، تفاوتی که از خلقت به ارث برده و با این تفاوت در جامعه باید زندگی کند، خود را بشناسد، محدودیتهایش را بشناسد، جامعه را بشناسد و در آن جامعه نفس بکشد و بزرگ شود.
جامعه ۲۴ٰٰ ، ترحمها اذیتش میکند، نامهربانیها میبیند، گاهی طرد میشود و از بطن جامعه دور میشود، اما او باید مبارزه کند، مبارزه با هر نوع کجاندیشی که زندگی را در جامعه بر او سخت میکند، کژرفتاریهایی به دور از انسانیت که هر فردی در هر جامعهای را آزار میدهد، اما او باید برای داشتن یک زندگی عادی و نرمال علاوه بر محدودیتها و کمبودهای موجود برای تمام افراد جامعه، با معلولیت خود و معلولیت ذهنی آنهایی که برای معلولان دردسرهای فیزیکی، روانی و زبانی ایجاد میکنند، مقابله و حتی مبارزه کند.
تدوین نقشه راه زندگی برای افراد عادی در جامعه هم مشکلاتی به همراه دارد و این مشکلات برای معلولان دوچندان میباشد، زیرا همیشه نگاههای سنگین ترحمآمیز یا تبعیضهای موجود آنها را تحت تأثیر خود قرار میدهد و اگر آنها نتوانند افکار و اندیشههای خود را در راستای مدیریت مطلوب زندگیشان با محدودیتهای خدادادی یا غیر خدادادی مدیریت کنند، میتواند این محدودیتها به معضل لاینفک و لاینحلی برای آنها بدل شده و آنها را در زندگیشان زمینگیر کند.
چترهای حمایتی برای معلولان نه آنقدر مستحکم و مقتدرانه است که آنها را زیرپوشش خود قرار دهد و نه آنقدر همهگیر شده که دستگاهها و نهادها اجرای آن را تکلیف قانونی خود بدانند بنابراین معلولان کمتر مورد حمایت قانونی قرار میگیرند و معمولاً یا قانون معلولان ضمانت اجرایی ندارد یا اینکه کسی خود را ملزم به اجرای قانون نمیداند.
بیشترین حرف و کمترین حمایتها
بسترسازی برای حمایت از معلولان نیازمند نگاه فرابخشی است، قوای مجریه، مقننه و قضاییه باید در زمینه اجرای بهتر قوانین موجود آستین همت بالا زده و تلاش مضاعفی در این مورد داشته باشند، اما اگر آنها نگاه اجرایی به این قوانین نداشته باشند و صرفاً به نگاه رفع تکلیفی اکتفا کنند آنگاه اجرای قوانین موجود کاریکاتورمانند خواهد بود.
«قوانین ناقصی در مورد حمایت از حقوق معلولان وجود دارد، اما این قوانین هم بهدرستی اجرا نمیشود برای همین معلولان معمولاً خود را بیپناه میبینند و میدانند.» اینها را یکی از معلولان اربیل بیان کرد و افزود: قوانین باید ضمانت اجرایی داشته باشد و اگر هر مسئولی در هر جایگاهی به این قوانین عمل نکرد مورد توبیخ و تنبیه قانونی قرار بگیرد.
زینب با بیان اینکه بیشتر مسئولان خود را مکلف به اجرای قوانین معلولان نمیدانند، تصریح کرد: بیش از ۱۵ سال است که قانون جامع حمایت از حقوق معلولان مصوب و ابلاغ شده است، اما این قوانین یا اجرا نمیشود یا اجرای آن صرفاً برای رفع تکلیف است که در این صورت برای معلولان کاربردی ندارد.
بیشتر بخوانید: افزایش قیمت تجهیزات توانبخشی و مشکلات مددجویان
به گفته وی، مناسبسازی اماکن بهدرستی انجام نشده است و عدهای فکر میکنند مناسبسازی و قوانین موجود در این مورد فقط زینت المجالس هستند و خود را ملزم و مکلف به اجرای آن نمیدانند.
زینب با بیان اینکه اختصاص حداقل ۳ درصد از مجوزهای استخدامی (رسمی، پیمانی، کارگری) دستگاههای دولتی و عمومی اعم از وزارتخانهها، سازمانها، مؤسسات، شرکتها و نهادهای عمومی و انقلابی و دیگر دستگاههایی که از بودجه عمومی کشور استفاده میکنند به افراد معلول واجد شرایط از دیگر قوانین حمایتی از معلولان است، ادامه داد: کدام دستگاه و نهادی میتواند ادعای اجرای این قانون را داشته باشد درحالیکه معلولان بیش از دیگر اقشار جامعه نیازمند اشتغال و تعریف درآمد پایدار هستند.
وی ادامه داد: بیشترین حرف و کمترین حمایت واقعی را از جامعه معلولان شاهد هستیم و هر مسئولی که حمایت زبانی از این قشر داشته باشد، کمترین حمایت واقعی را دارد.
بیعدالتی در حق معلولان
معلولان خواهان اجرای عادلانه قوانین در عرف و جامعه و البته نهادهای عمومی و دولتی هستند، مطالبهای به حق که کمترین توجهی به آن میشود و این تبعیضهای احتمالی بیشتر آزاردهنده هستند، زیرا جامعه باید برای زندگی مطلوب همه اقشار مهیا و آماده باشد.
مدیرعامل انجمن معلولین جسمی حرکتی اردبیل از مشکلات این قشر و بیعدالتیها در حق آنها سخن به میان میآورد. به گفته «نوروز امانی» امروز معلولان بهمانند سایر افراد جامعه مشکلات زیادی را متحمل میشوند.
وی با بیان اینکه معلولان هرچند بزرگترین اقلیت جامعه هستند، اما از لحاظ بهرهمندی از عدالت در زمینهها و حوزههای مختلف از محرومان جامعه به شمار میآیند، تصریح کرد: به همین دلیل باید اذعان کنم که معلولیت محدودیت نیست بلکه مظلومیت است.
خلأ قانون حمایتی مسئله قابلتوجه است، اما مسئله در مورد معلولان این است که قانون حمایت از معلولان در کشور وجود دارد، اما اجرای این قانون زیر علامت سؤالات متعدد قرار دارد.
امانی با اشاره به اینکه مشخص نیست قانون جامع حمایت از حقوق معلولان تا چه موقع بهخاطر عدم توجه و نظارت مسئولان گردوخاک خواهد خورد، اضافه کرد: معلوم نیست تا کی این حق قانونی خود را باید پیگیری و مطالبه کرده و قربانی بیتوجهی مسئولان مربوطه باشیم.
مدیرعامل انجمن معلولین جسمی حرکتی اردبیل با بیان اینکه بزرگترین مشکل و معضل مربوط به معلولان، بیکاری آن است و هر روز به آمار این بیکاری این قشر افزوده میشود، گفت: هیچ چشمانداز و آینده روشنی در انتظار معلولان نیست چرا که هیچ سیاست و برنامهای که بتواند مشکل بیکاری را این قشر حل کند، وجود ندارد
امانی با بیان اینکه متأسفانه معلولین بیکار امروز در سایه بیتوجهی تنهای تنهای تنها هستند، یادآور شد: این قشر مبتلا به کوهی از مشکلات هستند و هرچقدر به این کوه نزدیک شویم با بزرگی و عظمت گرفتاریها و ناامیدی آنها بیشتر آشنا میشویم و البته برخی مسئولان بهخاطر فاصلهای که از این کوه دارند هیچ درکی از موضوع مشکلات معلولان ندارند.
مدیرعامل انجمن معلولین جسمی حرکتی اردبیل اضافه کرد: نمایندگان بدعهد مجلس از این کوه فاصله زیادی دارند و گاهی دیده میشود که آنها پشت به این کوه کرده و اهمیتی به مشکلات معلولان قائل نیستند.
مشکلات معلولان هرسال به طریق راههای مختلف اعم از رسانههای عمومی و جلسات متعدد مطرح میشود، اما کمتر دیده میشود که مشکلات آنها مرتفع شود بلکه صرفاً بیان مسئله شده و مشکلات این قشر هرسال رویهم تلنبار میشود بدون اینکه امیدی به حل آنها باشد.