سخت رویی روانشناختی چیست؟

جامعه ۲۴ - «سخت رویی» یک ویژگی شخصیتی است که با توانایی فرد در مدیریت و پاسخگویی به وقایع استرس زای زندگی با کمک راه حل‌های مقابله‌ای همراه است که شرایط ناخوشایند بالقوه را به فرصت‌های یادگیری و رشد تبدیل می‌کند. این ویژگی با تمایل به درگیری عمیق، نیاز به کنترل و تمایل به یادگیری از وقایع زندگی بدون در نظر گرفتن نتایج آن مشخص می‌شود.

سخت رویی روانشناختی، برای اولین بار توسط «سوزان کوباسا» در سال ۱۹۷۹ معرفی شد. در سال‌های بعد، مفهوم سخت رویی در کتاب و مجموعه‌ای از گزارش‌های تحقیقاتی توسط «سالوادور مدی»، کوباسا و دانشجویان تحصیلات تکمیلی آن‌ها در دانشگاه شیکاگو بیشتر شرح داده شد.

کوباسا، سرسختی روانشناختی را مجموعه‌ای از باور‌ها در مورد خود و جهان تعریف می‌کند که از سه مؤلفه تعهد، کنترل و مبارزه جویی (چالش) تشکیل یافته است. سرسختی ساختاری واحد دارد که از عمل یکپارچه و هماهنگ این سه مؤلفه مرتبط با هم منشأ می‌گیرد (مدی و همکاران، ۲۰۱۰).

بیشتر بخوانید: یافته جدید درباره تاثیر کووید۱۹ بر مغز

روز‌های ابتدایی تحقیق در باب سخت رویی، این مفهوم به عنوان یک ساختار شخصیتی متشکل از سه حالت کلی مربوط به تعهد، کنترل و مبارزه جویی (چالش) شناخته شد که به عنوان یک منبع مقاومت در مواجهه با شرایط استرس زا عمل می‌کند.

این سه حالت اینگونه توصیف می‌شوند:

«تعهد» یعنی گرایش به درگیر کردن خود در فعالیت‌های زندگی و داشتن علاقه و کنجکاوی واقعی نسبت به جهان پیرامون (فعالیت‌ها، اشیا، و سایر افراد).

«کنترل» به عنوان گرایشی برای باور و عمل کردن به گونه‌ای مشخص که گویی فرد می‌تواند از طریق تلاش‌های خود بر روی وقایع رخ داده در اطراف خود تأثیر بگذارد.

سرانجام، «چالش» اعتقاد فرد است به اینکه تغییر، نه ثبات، به جای اینکه تهدیدی برای امنیت انسان باشد، بخش طبیعی و غیر قابل اجتناب زندگی است که می‌تواند فرصت‌های انگیزشی بسیاری برای رشد شخصی فرد فراهم کند.

امروزه مدی سخت رویی را ترکیبی از سه نگرش مذکور (تعهد، کنترل و چالش) توصیف کرده است که در کنار هم «شجاعت و انگیزه» لازم را برای تبدیل شرایط استرس زا از فجایع احتمالی به فرصت‌های رشد شخصی فراهم می‌کند و اعتقاد دارد که این سبک عملکرد کلی، بر نحوه دید فرد و تعامل با جهان اطراف تأثیر می‌گذارد. سخت رویی اغلب عامل مهمی در «تاب آوری روانشناختی» یا راهی در سطح فردی است که منجر به نتایج تاب آور می‌شود.

از سال ۱۹۷۹، یک تحقیق نسبتاً گسترده‌ای جمع آوری شده که بر این باور است که سخت رویی با تاثیرات مفید خود می‌تواند اثر مخرب استرس بر سلامتی و عملکرد فرد را از بین ببرد. اگر چه تکیه مطالعات اولیه تقریبا به طور انحصاری در مورد مدیران کسب و کار بود، ولی در طول سال‌های بعدی بر روی متغیر‌های زیادی از جمله گروه‌های شغلی، نظامی، معلمان، کارکنان دانشگاه، آتش نشانان و دانشجویان نیز به انجام رسید.

با توجه به تمامی این تحقیقات، ولی باز هم نیاز روانشناسی بر این است که هنوز مطالعات بیشتری در این زمینه و ارتباط سخت رویی بر تعدیل استرس در مشاغل و فرهنگ‌های بیشتری به انجام رسد. در آخر نیاز است اشاره شود که تاثیرات شناخته شده سخت رویی بر دیگر سازه‌های روانشناسی از جمله ارزیابی شناختی، مقابله رفتاری، منابع اجتماعی و ارتقای سلامت و حتی بیولوژیک نیز میتواند تاثیرات مهمی به جای گذارد.

همچنین تحقیقات نشان داده که بین سخت رویی با سایر ساختار‌های شخصیتی در روانشناسی از جمله منبع کنترل، احساس انسجام، خودکارآمدی و خوش بینی ذاتی شباهت‌های قابل توجهی مشاهده شده است.

سرسختی و امید به زندگی

افراد سرسخت با وجود پیشامد‌های ناگوار به رویارویی موفق و کارآمد در برابر تنش‌ها امیدوارند، از توانایی یافتن معنی در تجارب آشفته ساز برخوردارند و به نقش خود به عنوان فرد ارزنده و مهم باور دارند و از آنجا که لازمه داشتن شخصیت سرسخت (تعهد، کنترل و مبارزه جویی) داشتن سلامت روانی است و کسی که از سلامت روانی برخوردار نباشد، در برابر رویداد‌های زندگی دچار ناامیدی و افسردگی می‌شود، می‌توان گفت که این دو متغیر (سرسختی و امید) لازم و ملزوم یکدیگرند.

تا انسان امیدوار نباشد، نمی‌تواند موقعیت‌های مثبت یا منفی زندگی که نیاز به سازگاری و تطابق دارند را ایجاد کند. امیدواری باعث پرورش دیدی خوش بینانه نسبت به زندگی می‌شود، فشار زا بودن وقایع را کاهش می‌دهد و به زندگی معنا و هدف می‌بخشد.

فردی که دارای شخصیت امیدوار و سرسخت است، بر این باور است که تجربیات و حوادث را می‌توان پیش بینی و کنترل کرد، بنابراین با تقویت انعطاف پذیری، حتی رویداد‌های بسیار ناهماهنگ را هماهنگ می‌کند و آن‌ها را مورد ارزشیابی قرار می‌دهد