راهکارهایی برای بالا بردن ضریب هوشی

جامعه۲۴- یکی از مسائلی که به‌ویژه در سال‌های اخیر اهمیت زیادی پیدا کرده است ضریب هوشی بالاست. بسیاری در تلاشند تا اگر خود ضریب هوشی بالایی ندارند شرایطی را فراهم کنند تا فرزندانشان به ضریب هوشی زیادی دست پیدا کنند، اما آیا این شدنیست؟ افراد می‌توانند در هر سنی ضریب هوشی خود را بالا ببرند؟

تا چند دهه پیش بسیاری این‌گونه می‌اندیشند که افراد با اندازه‌ای از ضریب هوشی به دنیا می‌آیند و این امر چیزی نیست که بتوان در آن تغییری به‌وجود آورد چیزی که امروز کامل رد شده است و ما امروز می‌دانیم انواع هوش وجود دارد که هر یک را می‌توان براساس عوامل، زیاد و یا حتی کم کرد.

پژوهش‌گران امروز با صراحت اعلام کرده‌اند که می‌توان ضریب هوشی را افزایش داد.

تعریف ضریب هوشی 

ضریب هوشی (IQ) معیاری است که برای سنجش توانایی‌های شناختی و هوشی فرد نسبت به دیگران استفاده می‌شود. این مفهوم ابتدا توسط آلفرد بینه، روان‌شناس فرانسوی، برای ارزیابی توانایی‌های ذهنی کودکان طراحی شد و بعدها توسط دیگر روان‌شناسان توسعه یافت. آزمون‌های ضریب هوشی معمولاً مهارت‌هایی مانند حل مسئله، استدلال منطقی، حافظه، و توانایی‌های کلامی و ریاضی را ارزیابی می‌کنند.  

ضریب هوشی به طور معمول به صورت یک عدد بیان می‌شود که میانگین آن ۱۰۰ است و بر اساس منحنی توزیع نرمال تنظیم می‌شود. در این مقیاس، حدود ۶۸ درصد از جمعیت ضریب هوشی بین ۸۵ تا ۱۱۵ دارند که نشان‌دهنده هوش متوسط است. افرادی که نمره‌ای بالاتر از ۱۳۰ دارند، معمولاً به عنوان باهوش یا نخبه شناخته می‌شوند، در حالی که نمرات زیر ۷۰ ممکن است نشان‌دهنده مشکلات شناختی باشند.  

با این حال، ضریب هوشی تنها یکی از شاخص‌های هوش است و نمی‌تواند تمام جنبه‌های هوشی و توانایی‌های فرد را پوشش دهد. عواملی مانند خلاقیت، هوش هیجانی، مهارت‌های اجتماعی، و دانش عملی نیز در موفقیت و توانایی‌های کلی فرد نقش دارند. برخی از منتقدان معتقدند که آزمون‌های ضریب هوشی ممکن است تحت تأثیر عوامل فرهنگی، اجتماعی و آموزشی قرار بگیرند و به طور کامل توانایی‌های فرد را نشان ندهند.  

با وجود محدودیت‌ها، آزمون‌های ضریب هوشی همچنان در زمینه‌های مختلف از جمله آموزش، روان‌شناسی و استخدام کاربرد دارند و به عنوان ابزاری برای شناسایی استعدادها، نقاط قوت و ضعف افراد استفاده می‌شوند.

عوامل موثر بر افزایش ضریب هوشی

ضریب هوشی به معنی توانایی استدلال فرد در زمینه‌های گوناگون است. اندازه‌گیری ضریب هوشی را بار نخست روانشناس فرانسوی آلفرد بینه در سال ۱۹۰۰ انجام داد و این موضوع پس از آن رواج پیدا کرد.

به گزارش جامعه ۲۴، امروز می‌دانیم که تنها با انجام یک تست آن هم تست اینترنتی نمی‌توان به شکل دقیق گفت فرد دارای چه ضریب هوشی‌ایست ضمن این‌که انواع و اقسام هوش را می‌شناسیم که در گذشته نسبت به آن‌ها آگاهی نداشتیم.

انواع هوش

هوش در انسان‌ها به دو گروه تقسیم می‌شوند: هوش سیال و متبلور.

هوش سیال هوشیست که با استدلال انتزاعی در ارتباط است؛ در حالی که هوش متبلور با رشد مهارت فکری در ارتباط است.

مطالعات نشان می‌هد هوش آدمی تحت‌تاثیر عوامل گوناگون ژنتیکی و محیطی قرار می‌گیرد. در این‌جا به برخی از این عوامل اشاره می‌کنیم:

- ضریب هوشی پدر و مادر
- انواع ژن
- زندگی خانوادگی
- سبک فرزندپروری
- تغذیه
- تحصیلات و آموزش

اندازه‌گیری ضریب هوشی نشان می‌دهد هوش شما در نسبت با افرادی که تست هوش داده‌اند چه اندازه است. افراد معمولا و به صورت میانگین دارای هوش ۱۰۰ هستند. در واقع ۷۰ درصد تست‌های هوش بین ۸۵ تا ۱۱۵ قرار می‌گیرد یعنی ۱۵ نمره بالاتر یا پایین‌تر از حد میانگین که ۱۰۰ باشد.

۹۵ درصد تست‌های هوش هم بین ۷۰ تا ۱۳۰ قرار می‌گیرد. تنها ۵ درصد باقی مانده کم‌تر از ۷۰ یا بیش‌تر از ۱۳۰ هستند. عدد کم‌تر از ۷۰ نشان‌دهنده این است که فرد توانایی یادگیری پایینی دارد و نمره بالاتر از ۱۳۰ فرد را در گروه نوابغ قرار می‌دهد.

اما آیا این‌که کسی ضریب هوشی بالایی داشته باشد به این معنیست که باید و می‌توانید کار‌هایی مانند انیشتین یا هاوکینگ انجام دهد؟ راستش را بخواهید خیر.

کاربرد تست ضریب هوشی

هر کسی با ضریب هوشی معمولی می‌تواند بیاموزد و چیز‌هایی یاد بگیرد منتها برخی در برخی زمینه‌ها نیاز به آموزش وقت بیش‌تری دارند.

در سیستم آموزش درست و اصولی آموزگار می‌تواند با گرفتن تست هوش متوجه شود کدام دانش‌آموزان به وقت و آموزش بیش‌تری نیاز دارند و در کدام زمینه‌ها نیاز بیش‌تری به کمک دارند.

هم‌چنین تست هوش می‌تواند در پیدا کردن دانش‌آموزان در زمینه استعداد‌های درخشان نقش تایید کننده داشته باشد. درواقع تست هوش کمک می‌کند افراد بتوانند زمینه‌های استعداد خود را پیدا کرده و روی آن‌ها سرمایه‌گذاری کنند.

راه‌های افزایش ضریب هوشی

همان‌گونه‌که اشاره کردیم می‌توان با به‌کاربردن روش‌ها و راه‌کار‌هایی ضریب هوشی را افزایش داد.

۱-بازی ذهنی کنید

بازی‌های ذهنی سبب تقویت حافظه می‌شوند و جالب این‌جاست که مهارت‌هایی که حافظه را تقویت می‌کنند موجب بالابردن مهارت‌های استدلالی و زبانی هم می‌شوند. بازی‌های تمرکزی چون سودوکو، جدول متقاطع و شطرنج می‌توانند کمک زیادی به افزایش ضریب هوشی کنند. شطرنج سبب افزایش قدرت حل مسئله در افراد می‌شود و قدرت تمرکز را بالا می‌برد. در واقع شطرنج سبب می‌شود هر دونیم‌کره مغز شما تحریک شوند.

بیشتر بخوانید:

سلامت مغز میانسالان با مصرف امگا۳

هوش هیجانی چیست و چگونه تقویت می‌شود؟

در ونزوئلا و بر روی کودکان در مورد شطرنج و تاثیر آن بر روی ضریب هوشی پژوهشی انجام شد که نشان داد کودکانی که ۱۴ هفته به شکل مستمر در کلاس‌های شطرنج شرکت کرده‌اند ضریب هوشی بالاتری نسبت به دیگر کودکان که در این کلاس‌ها شرکت نکرده‌اند دارند. پژهش مشابه دیگری در سال ۲۰۰۳ در یکی از دانشگاه‌های استرالیا انجام شد که تاییدی بر نتیجه این تحقیق بود. در این پژوهش نشان داده شد کسانی که شطرنج بازی می‌کنند به مراتب از ضریب هوشی بالاتری برخوردارند.

موسیقی بیاموزید

این‌که هر کسی به سراغ آموختن موسیقی می‌رود باید موزیسین مشهور و جهانی شود کاملا نادرست است. پژوهش‌ها نشان می‌دهد کسانی‌که ساز می‌زنند نسبت به دیگران حافظه بهتری دارند. نواختن یک ساز می‌تواند ضریب هوشی شما را تا ۷ نمره بالا ببرد برای نمونه اگر در تست هوش نمره ۹۸ گرفته‌اید با یاد گرفتن یک ساز می‌توانید هوش خود را تا ۱۰۵ ارتقا دهید. پس اگر به‌راستی دنبال بالابردن ضریب هوشی خود هستید به سراغ آموختن ساز مورد علاقه‌تان بروید.

زبان تازه یاد بگیرید

یکی دیگر از راه‌هایی که می‌توانید با آن ضریب هوشی خود را بالا ببرید آموختن زبان تازه است. این کار می‌تواند کمک زیادی به شما که دنبال افزایش ضریب هوشی هستید بکند. هرچقدر این یادگیری زبان جدید در سنین پایین‌تری اتفاق بیفتد، تاثیرش بیشتر خواهد بود اما این موضوع به این معنی نیست که در سن‌های بالاتر نمی‌توانید زبان جدیدی یاد بگیرید.

مطالعه

مطالعه یکی دیگر از راه‌هاییست که با آن می‌توانید توانایی استدلال و در نتیجه هوش خود را تقویت کنید.

ورزش‌ کردن

ورزش‌ کردن جدا از جسم بر روی ذهن شما هم تاثیر به‌سزایی دارد بنابراین بر روی هوشتان هم تاثیر دارد و ضریب هوشی را افزایش می‌دهد. ورزش‌های هوازی می‌تواند هوش شما را تا ۵۰ درصد افزایش دهد در مقابل ورزش‌های غیر هوازی میزان کمی بر ضریب هوشی تاثیر می‌گذارند.

در پایان باید اشاره کنیم اگرچه هر کسی با ضریب هوشی متفاوت به دنیا می‌آید، اما این امر نباید سبب شود از تلاش در زندگی دست بردارد و همه را به گردن هوش و توانایی بگذارد.

انسان باید در همه حال کوشش کند و همان‌گونه‌که اشاره کردیم ممکن است ضریب هوشی برخی بالاتر باشد، اما کسانی‌ که ضریب هوشی معمولی هم دارند می‌توانند با تلاشی کمی بیش‌تر و البته پشتکار گاه از باهوش‌ها هم پیش بیفتند.