ویژگی های نان خوب و سالم

جامعه۲۴- غذای اصلی در ایران و در میان مردم نان است. نان و گندم همواره و در درازای تاریخ یک محصول استراتژیک در ایران بوده‌اند و مردم به آن توجه ویژه داشته و دارند. همه می‌دانیم که جایگاه نان در کشور ما بسیار متفاوت از دیگر نقاط دنیاست.

بخش شایان‌ توجهی از پروتئین و انرژی مورد نیاز مردم، از نان تامین می‌شود بنابراین کیفیت آن اهمیت بسیار زیادی برروی افراد و تندرستی آن‌ها دارد.

ویژگی‌های نان سالم

همان‌گونه‌که اشاره کردیم نان یکی از غذا‌های اصلی در میان ایرانی‌هاست و در سبد غذایی آن‌ها جایگاه پررنگی دارد بنابراین هر اندازه این نان سالم‌تر و باکیفیت‌تر باشد بر تندرستی افراد جامعه تاثیر شگرفی برجای می‌گذارد.

نان‌هایی که از آرد سبوس‌دار تهیه می‌شوند و با خمیر مایه و بدون استفاده از جوش شیرین عمل‌آوری می‌شوند و با حرارتی ملایم، یکنواخت و شعله غیرمستقیم می‌پزند، سالم‌ترین و باکیفیت‌ترین نان‌ها هستند.

در گذشته از جوش‌ شیرین در نان استفاده زیادی می‌شد، اما با پیدایش عوارض آن در دستگاه گوارش چند سالیست که وزارت بهداشت مصرف جوش شیرین در واحد‌های نانوایی را ممنوع کرده است. جوش‌ شیرین در بدن سبب اختلال در جذب املاحی مانند آهن می‌شود.

کدام نان‌ها سالم تر هستند؟

سالم‌ترین نان، نانی است که از آرد کامل و فرآوری نشده تهیه شده و دارای فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی بیشتری باشد. نان سبوس‌دار یکی از گزینه‌های بسیار سالم است زیرا حاوی سبوس و جوانه گندم است که باعث می‌شود فیبر بیشتری داشته باشد و به تنظیم قند خون کمک کند. نان تهیه شده از غلات کامل مانند نان جو یا نان چاودار نیز به دلیل داشتن فیبر بالا و شاخص گلیسمی پایین، انتخاب مناسبی است و می‌تواند احساس سیری طولانی‌تری ایجاد کند. این نان‌ها معمولاً حاوی مواد مغذی مانند آهن، منیزیم و ویتامین‌های گروه B هستند که برای سلامت قلب و دستگاه گوارش مفید است. نان‌های تخمیری سنتی مانند نان سنگک یا نان خمیرترش نیز گزینه‌های سالمی محسوب می‌شوند زیرا فرآیند تخمیر به بهبود هضم کمک کرده و باعث کاهش موادی مانند فیتات می‌شود که می‌تواند جذب مواد معدنی را مختل کند. همچنین، نان‌های تهیه شده از آرد کامل و فاقد قند یا چربی‌های افزوده، در مقایسه با نان‌های سفید و فرآوری شده که از آرد تصفیه شده تهیه می‌شوند، ارزش غذایی بالاتری دارند و باعث افزایش ناگهانی قند خون نمی‌شوند. مصرف نان‌های صنعتی که حاوی مواد نگهدارنده و افزودنی‌های غیرضروری هستند، کمتر توصیه می‌شود زیرا ممکن است تأثیر منفی بر سلامت داشته باشد. به طور کلی، نانی که از غلات کامل، با کمترین میزان افزودنی و با روش‌های سنتی تهیه شده باشد، سالم‌ترین انتخاب برای حفظ سلامت بدن و تأمین انرژی پایدار است.

ویژگی‌های یک نان خوب

ظاهر خوب: نانی خوب است که سطح آن کامل پخته شده باشد و تمامی بخش‌ها ضخامت یکسانی داشته باشند جایی خمیر و بخش دیگر سوخته نباشد.

مزه خوب و مناسب: نانی را خوشمزه می‌دانیم که بوی خوب و خوشایندی داشته باشد و در آن از جوش‌ شیرین استفاده نشده باشد.

بافت مناسب: بافت نرم و یکنواخت ناشی از تخمیر با خمیر مایه داشته و قابلیت برش پذیری‌نان، مطلوب باشد.

مغذی بودن نان: آرد سبوس‌دار بهترین آرد برای تهیه نان و مصرف است. نان‌هایی که با آرد کامل تهیه می‌شوند به مراتب ارزش غذایی بیش‌تری نسبت به نان‌های تهیه‌شده با آرد سفید دارند نان‌هایی مانند باگت یا لواش این‌گونه‌اند. مصرف روزانه نان‌هایی که با آرد کامل درست شده است می‌تواند نیاز روزانه بدن به املاح، پروتئین، فیبر و ویتامین‌ها را تامین کند.

انواع نان

نان سنگک

نان سنگک پرطرفدارترین نان در میان ایرانی‌هاست. این نان از آرد کامل و سبوس‌دار تهیه می‌شود بناراین مواد مورد نیاز بدن را در درازای روز تامین می‌کند ضمن این‌که مزه و عطر بسیار خوب و قدرت سیرکنندگی زیادی هم دارد.

نان سنگک برای همه مفید است چراکه فیبر موجود در آن هضمش را آسان می‌کند و در رژیم‌های لاغری هم کاربرد زیادی دارد به همین دلیل بسیار مورد توجه کارشناسان است. شیوه پخت این نان هم جالب است اگرچه این روز‌ها این روش کم‌تر دیده می‌شود. این نان در تنور و روی سنگ‌ریزی پخته می‌شود و به هنگام خارج‌شدن از تنور معمولا این سنگ‌ریزه‌ها به زیر نان می‌چسبند و باید آن‌ها را جدا کرد.

نان بربری

یکی دیگر از محبوب‌ترین نان‌های ایرانی نان بربری است که این نان هم مانند سنگک طرفداران فراوانی دارد. این نان هم اگر با روش درستی تخمیر شده باشد و در آن از جوش‌شیرین استفاده نشده باشد نان بسیار خوب و باکیفیتیست و همانند سنگک برای بدن سودمند است.

این نان به رومال نیاز دارد و همین هم آن را جالب توجه کرده است. در گذشته برای رومال از زرده‌تخم‌مرغ استفاده می‌شود که افزون‌بر رنگ خوبی که به نان می‌داد بر ارزش غذایی آن هم می‌افزود. امروز شوربختانه این کار به دلیل نداشتن صرفه اقتصادی از چرخه خارج شده است.

بیشتر بخوانید:  

فواید و خواص برنج قهوه‌ ای / برنجی سالم از برنج سفید

بهترین میان وعده‌ها برای دانش آموزان

نان لواش و تافتون

از نان‌های دیگری که در ایران وجود دارد و براساس آمار در میان ایرانی‌ها مصرف زیادی هم دارد نان‌های لواش و تافتون است. باید بدانید این نان‌ها دارای جوش‌ شیرین و نمک زیادی هستند که برای بدن بسیار مضرند.
البته نان تافتون گاه و در برخی نانوایی‌ها با آرد سبوس‌دار تهیه می‌شود که آن برای بدن ضرری ندارد.

این نان‌ها به دلیل کوتاهی مدت زمان تخمیر و پخت، دورریزی و ضایعات زیادی دارند و مصرف زیاد این نان‌ها مشکلاتی از قبیل اختلال در جذب املاح و مسمومیت با فلزات سنگین را به همراه دارد.

نان‌های حجیم و نیمه حجیم

در تهیه این نان‌ها می‌توان از آرد‌های کامل و سفید استفاده کرد و همان‌گونه‌که اشاره کردیم اگر در درست‌کردن آن‌ها از آرد سبوس‌دار استفاده شود ارزش غذایی خوبی دارند. از آن‌جاکه برای تهیه این نان‌ها باید از خمیرمایه استفاده کرد و در نتیجه خمیر نیاز به استراحت دارد بنابراین برای بدن سودمندند و هضمشان برای دستگاه گوارش آسان است.

برخی از مردم به اشتباه مغز این نان‌ها را (که مغذی‌ترین قسمت نان است)، از آن جدا می‌کنند، ولی با این وجود این نان‌های مغذی، ضایعات کم‌تری نسبت به سایر نان‌ها دارند، به شرطی که تازه مصرف شوند و بتوان از بیات شدن آن‌ها جلوگیری کرد.

نکات مهم در انتخاب و خرید نان

به هنگام خرید نان‌های بسته‌بندی، دقت کرده و از خرید محصولاتی که مجوزی ندارند خودداری کنید.
نان‌هایی را انتخاب کنید که سالم و تازه باشند.

هنگامی‌ که نانی می‌خرید که داغ است اجازه دهید دمای آن پایین بیاید و سپس آن را در کیسه‌ای پارچه‌ای قرار دهید.
‌
می‌توانید در منزل، نان‌ها را به اندازه دلخواه برش داده و بلافاصله در کیسه‌های مخصوص فریزر قرار دهید و در فضای مناسبی از فریزر که از سایر بسته‌های فریزری دور باشد، قرار داده و به مدت طولانی نگهداری کنید.
دقت داشته باشید تا می‌توانید از نان تازه استفاده کنید و از انبار کردن آن‌ها در فریزر خودداری کنید.