یکی از مخرب‌ترین کار‌ها در دعوا‌های زناشویی!

جامعه ۲۴- در دل هر مشاجره‌ی زناشویی، گاه یکی از طرفین به جای مواجهه با اختلافات، راه سکوت، طفره رفتن یا بی‌اعتنایی را در پیش می‌گیرد؛ همان رفتاری که روان‌شناسان از آن با عناوینی، چون خاموشی (Silent Treatment)، بی‌اعتنایی سرد (Cold Shoulder) یا سنگربندی (Stonewalling) یاد می‌کنند. گرچه این روش در ظاهر راهی آسان برای فرار از تنش‌های لحظه‌ای به نظر می‌رسد، اما تداوم آن می‌تواند رابطه را به مرز فروپاشی بکشاند.

جان گاتمن، استاد روان‌شناسی و پژوهشگر سرشناس حوزه‌ی روابط زوجین، پس از چهار دهه تحقیق در موسسه گاتمن، این رفتار را یکی از اصلی‌ترین نشانه‌های پیش‌بینی‌کننده‌ی طلاق معرفی کرده است. به گفته‌ی او، بی‌اعتنایی همراه سه خطای رایج دیگر در ارتباط یعنی تحقیر، انتقاد و حالت تدافعی، آن‌قدر تاثیرگذارند که گاتمن از آنها با تعبیر «چهار سوار آخرالزمان روابط» یاد می‌کند؛ تعبیری شاید اغراق‌آمیز، اما هشداردهنده.

در چنین موقعیت‌هایی، درست زمانی که شریک زندگی می‌کوشد یک گفت‌وگوی سازنده و بزرگسالانه را پیش ببرد، فرد بی‌اعتنا ناگهان خود را کنار می‌کشد، سکوت می‌کند یا حتی به طور فیزیکی از فضا فاصله می‌گیرد. این واکنش، نه‌تنها از حل مسأله جلوگیری می‌کند، بلکه شریک مقابل را در وضعیتی از سرگردانی و ناراحتی عاطفی رها می‌سازد. اما آیا می‌توان از این رفتار آسیب‌زا پرهیز کرد؟ در ادامه، هفت راهکار از زبان درمانگران خانواده برای پیشگیری از بی‌اعتنایی در روابط ارائه می‌شود:

۱. بر یک موضوع متمرکز بمانید

ویکی استارک، روان‌درمانگر و مدیر یک مرکز مشاوره در مونترال، می‌گوید: «بسیاری از مراجعانم عنوان می‌کنند که هنگام مشاجره برای محافظت از خود به سکوت پناه می‌برند؛ چراکه با حجم زیاد اطلاعات یا انتقادات احساس خفگی می‌کنند.»

بیشتر بخوانید: برای نابود کردن رابطه عاشقانه‌تان این جمله‌ها را بگویید!

او توصیه می‌کند که در گفت‌و‌گو‌ها تنها بر یک موضوع متمرکز شوید. اگر طرف مقابل با عباراتی، چون «و یک چیز دیگر...» بحث را ادامه دهد، فرد بی‌اعتنا بیش از پیش به عقب‌نشینی واداشته می‌شود. به یاد داشته باشید که افراد با گرایش به این رفتار، نیاز دارند مسائل را در گام‌های کوچک‌تر و با آرامش بیشتری پردازش کنند.

۲. نشانه‌های بدنی قبل از سنگربندی را بشناسید

دانیل کوپلر، درمانگر اهل شیکاگو، تاکید می‌کند: «معمولاً قبل از بروز رفتار بی‌اعتنا، واکنش‌های فیزیولوژیکی خاصی در فرد ایجاد می‌شود؛ مانند افزایش ضربان قلب، تند شدن تنفس یا تغییرات بدنی همچون رو برگرداندن از شریک یا بستن چشم‌ها و آه عمیق کشیدن.» شناخت این نشانه‌ها و گفت‌و‌گو درباره‌ی آنها میان زوجین می‌تواند به هر دو کمک کند تا در لحظات بحرانی هوشیارتر عمل کنند.

۳. به شریک خود فرصت دهید و ذهنیت مثبت داشته باشید

آرون اندرسون، درمانگر خانواده در دنور، می‌گوید: «یکی از دلایل رایج بی‌اعتنایی این است که فرد فکر می‌کند حرف‌هایش بی‌اثر خواهند بود؛ بنابراین ترجیح می‌دهد سکوت کند، حتی اگر درونش پر از خشم یا ناراحتی باشد.» او پیشنهاد می‌کند به جای خاموش ماندن، به شریک خود فرصت دهید و با یادآوری ویژگی‌های مثبت او، فضایی برای گفت‌وگوی موثر فراهم کنید.

۴. تکنیک‌های آرام‌سازی شخصی را به کار بگیرید

کاری کرول، زوج درمانگر در پورتلند، می‌گوید: «اغلب افراد پیش از خاموش شدن دچار طغیان هیجانی می‌شوند. ادامه دادن بحث در چنین حالتی نه‌تنها بی‌ثمر است، بلکه می‌تواند به بدتر شدن اوضاع منجر شود.» او توصیه می‌کند که در چنین مواقعی با تنفس عمیق، قدم زدن یا انجام فعالیت‌های آرام‌بخش، از شدت واکنش‌های هیجانی کاسته و ذهن را آماده‌ی گفت‌وگوی سازنده کنید.

۵. از بحث در شرایط خستگی اجتناب کنید

دبورا هولت، درمانگر خانواده در دالاس، تاکید می‌کند که «زندگی پرمشغله‌ی امروزی، ما را در معرض استرس و اضطراب قرار می‌دهد و این شرایط احتمال بی‌اعتنایی در حین مکالمات را افزایش می‌دهد.» به همین دلیل ضروری است که برای گفت‌و‌گو با شریک خود زمان و فضایی مناسب تعیین کنید؛ زمانی که هر دو طرف از نظر جسمی و ذهنی آمادگی داشته باشند.

۶. درباره‌ی تجربیات گذشته‌ی خود صریح باشید

آرون اندرسون در ادامه توضیح می‌دهد: «گاهی اوقات بی‌اعتنایی نتیجه‌ی تجربه‌های تلخ پیشین است؛ زمانی که فرد احساس کرده شنیده نشده یا بازخورد مناسبی دریافت نکرده است.» او توصیه می‌کند که در چنین مواقعی بهتر است احساسات خود را با شریک زندگیتان در میان بگذارید و درباره‌ی تأثیرات آن صحبت کنید تا زمینه‌ی بهبود تعاملات فراهم شود.

۷. اگر واقعاً توان ادامه‌ی گفت‌و‌گو را ندارید، زمان دیگری تعیین کنید

کریگ لمبرت، مشاور ازدواج در سن‌دیگو، می‌گوید: «در صورتی که در لحظه احساس خستگی یا فشار زیادی می‌کنید، اشکالی ندارد که صراحتاً بگویید: می‌توانیم بعداً در این باره صحبت کنیم؟ الان توانایی ادامه دادن بحث را ندارم.» البته او تاکید می‌کند این تعویق نباید طولانی شود و بهتر است زمانی مشخص، در ۲۴ ساعت آینده، برای ادامه‌ی گفت‌و‌گو تعیین شود.

در نهایت باید دانست که این نوع رفتار نه‌تنها یک مانع در مسیر ارتباط موثر است، بلکه به مرور می‌تواند احساس بی‌اعتمادی و دلخوری عمیقی را در رابطه ایجاد کند. شناسایی این الگو‌ها و به‌کارگیری تکنیک‌های پیشگیرانه‌ی مطرح‌شده از سوی کارشناسان می‌تواند به زوج‌ها کمک کند تا مسیر ارتباطی سالم‌تر و پایدارتری را در زندگی مشترک خود دنبال کنند.