قصه ازدواج و مهریه‌های سربه فلک کشیده

جامعه ۲۴ - از قدیم‌الایام رسمی بوده که بسیاری از خانواده‌ها به آن پایبند بوده و هستند و از اهمیت بالایی هم برخوردار است، صحبت از مهریه است، مالی که مرد هنگام وقوع عقد نکاح به همسر خود می‌پردازد یا مکلف به پرداخت آن می‌شود؛ مهریه در ایران در بسیاری از اوقات بر مبنای سکه‌های طلا تعیین می‌شود. البته در این میان همین افرادی که تاکید بر روی دریافت مهریه دارند همیشه ورد زبانشان جمله:کی داده کی گرفته؟» است! در این که مهریه حق قانونی زنان است هیچ ابهامی وجود ندارد؛ اما شاید برایتان جالب باشد که بعضی از دختران برای اینکه متفاوت باشند مهریه‌های عجیب انتخاب می‌کنند مهریه‌هایی که با شنیدنشان قطعا مغزتان سوت می‌کشد! مهریه‌های عجیب و غریب گاهی شگفت انگیزتر از آن هستند که بتوانیم آن‌ها را باور کنیم، مهریه‌هایی که اگر عاقبتشان به شکایت و دادگاه نرسد، شاید هیچ وقت از وجودشان با خبر نشویم! اما یک سوال؟ شمایی که برایتان مهریه همان جمله معروف است چرا آنقدر عجیب و غریب انتخاب و اعلام می‌کنید؟ بهتر است این مورد در جامعه فرهنگ‌سازی شود که مهریه شاید بتواند برای زن پشتوانه‌ای در مقابل حق طلاق مرد باشد، اما نباید وسیله‌ای برای سوء استفاده قرار بگیرد.

برای مثال مهریه‌هایی همچون ۱۰ رأس آهوی وحشی، ۵ هزار مرجان دریایی، رونویسی از دیوان باباطاهر، حفظ کردن دیوان حافظ، یک کیلو بال مگس، ریال دست چپ داماد، ۱۹۷۸ توپ ورزشی، ۱۲۰۰ نان بربری، چشم و ۱۰۰ تابلوی نقاشی مهریه همسر مرد نقاش مهریه‌هایی عجیب و غریب هستند که در سال‌های گذشته در دادگاه خانواده به اجرا گذاشته شده اند از جمله مهریه‌های عجیبی هستند که می‌توان به آن‌ها اشاره کرد، اما در این راستا با یکی از وکیل‌های پایه یک دادگستری مصاحبه کردم غلامرضا اکبری در واکنش به این گونه مهریه‌ها تاکید کرد: باید شرایط اصلی صحت معامله در آن رعایت شود بیان کرد: مالیت داشتن یکی از این شروط مهریه است؛ مال آن چیزی است که منفعت عقلایی مشروع دارد؛ بنابر شرایط صحت معامله چیزی که قرار است به عنوان مهر به زن داده شود باید معلوم باشد یعنی مرد نمی‌تواند بگوید یکی از این دو اپارتمان را به عنوان مهر به تو می‌دهم بلکه باید دقیقا مشخص کند کدام آپارتمان منظور اوست.

بیشتر بخوانید: ۱۰ معیار اشتباه در انتخاب همسر

این وکیل پایه یک دادگستری معتقد است که دیگر صحت مهر این است که شوهر بتواند آن را به زن تسلیم کند، پس نمی‌شود چیزی مانند انگشتر کف دریا را به عنوان مهر قرار داد مگر اینکه خود زن قادر به بدست آوردن آن باشد؛ همچنین مهر باید قابل تملک به وسیله زن باشد پس تعیین جاده‌ها و کوه‌ها به عنوان صداق صحیح نیست، البته طبق ماده ۱۱۰۰ قانون مدنی چنانچه مهریه تعیین شده مجهول باشد یا مالیت نداشته باشد زن مستحق مهر المثل است و طبق ماده ۱۰۹۱ همان قانون دادگاه برای تعیین مهر المثل باید حال زن از حیث شرافت خانوادگی و سایر صفات و وضعیت او نسبت به سایر زن‌ها به خصوص زنان فامیل و محل سکونت او در نظر گرفته شود؛ همچنین متفاوت بودن، یکی از تفاوت‌های نسل جدید با والدینشان است.

آن‌ها می‌خواهند متفاوت باشند، این را از سبک زندگی و نوع پوشش آن‌ها می‌توان به راحتی فهمید، اما خاص‌تر از همه آن‌ها مهریه‌های عجیب و غریبی است که برای خود در نظر می‌گیرند و غافل از این که این مهریه‌ها نمی‌تواند ضامن خوشبختی شان شود.

اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید در کشور‌های دیگر عرف مهریه به چه صورت است؟ در عربستان، عرف مهریه ۱۴ هزار دلار در جمهوری آذربایجان، میانگین نرخ مهریه در حدود ۲۰۰۰ منات برآورد می‌شود. میانگین نرخ مهریه در میان اقوام مختلف کشور هند در حدود ۱۰۰ هزار تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار روپیه تعیین می‌شود. در ترکیه نیز نرخ مهریه به طور متوسط ۳۵ هزار لیر است. در مناطق مختلف چین در میان اقوام مختلف، نرخ مهریه حدود ۱۰۰ هزار یوان تخمین زده می‌شود. در عمان نرخ مهریه در حدود ۱۰ هزار ریال عمان است.

در این راستا مریم صدرایی کارشناس مسائل خانواده معتقد است که در جامعه‌ای که زندگی از حالت سنتی آن خارج شده و زندگی‌های شهری توسعه زیادی پیدا کرده است، معضلی به نام «چشم و هم‌چشمی» رشد کرده، بنابراین دختران برای این‌که در مقایسه با رقبای خود کمبودی احساس نکنند، تلاش می‌کنند بیشترین رقم مهریه را بر شوهران خود تحمیل کنند و این تلاش‌ها سبب شد که نرخ مهریه‌های سرسام‌آور، هر روز در حال افزایش باشد؛ تعیین مهریه سنگین نمی‌تواند ضامن خوشبختی زندگی زناشویی یک زوج شود.

این‌روز‌ها با توجه به شرایط اقتصادی بهتر است جوانان ما برای ازدواج کمی با دید بازتری نسبت به تعیین مهریه خودشان نگاه کنند و از آن طرف بر اساس یک سری معیار‌های خاص و به نوعی بچه‌گانه، مهریه‌هایی عجیب و غریب و غیرقابل تحقق مشخص نکنند، زیرا همان طور که در بالا گفته شد، مهریه ضامن خوشبختی نیست چه برسد به مهریه‌هایی که به قیمت جان انسان تمام می‌شود، همچنین اگر کمی به گذشته بازگردیم می‌بینیم که مهریه‌ها کم، اما دوام زندگی‌ها بیشتر بوده است و با افزایش میزان مهریه مسائل و معضلات اجتماعی نیز افزایش یافته است. حال منظور از مهریه به لحاظ روانشناسی از دید مثبت آن ایمنی روانی، عاطفی و هیجانی است که سبب پایداری در رابطه زوجین می‌شود.