
دردهای سایکوسوماتیک چیست؟
گاهی تن آدم درد شدید می گیرد و هیچ یک از اعضای بدن دچار مشکل نشده و فرد فقط احساس درد در تن می کند.
جامعه ۲۴ - آیا برای شما هم پیش آمده که دلیل مشکلات جسمانی خود را حتی بعد از مراجعه به پزشکان مختلف متوجه نشویدیا پزشکان مختلفی شما را ویزیت کردهاند، اما بهبودی حاصل نشده است؟ ممکن است قبول این موضوع برای شما مشکل باشد، اما بسیاری از دردهای مزمن و بیماریهای پزشکی، منشا کاملا روانی دارند.
«پیر بریکه» پزشک فرانسوی در سال ۱۸۹۵ متوجه شد که عدهای از بیمارانی که به او مراجعه میکنند فهرست بیپایانی از شکایتهای جسمانی دارند که علت پزشکی مشخصی ندارند. با وجود یافتههای منفی بریکه از لحاظ وجود مشکلات فیزیولوژیک، این بیماران کمی بعد با همان شکایتها یا شکایتهای کمی متفاوت برمیگشتند؛ بنابراین وی سندرمی را شناسایی کرد که طی آن بیماران با علائم پزشکی دست و پنجه نرم میکردند که علت بدنی نداشتند.
سالها به این اختلال "سندرم بریکه" میگفتند، اما حالا این سندرم با نام اختلال سایکوسوماتیک شناخته میشود. با توجه به اهمیت موضوع آفتاب یزد در باره اختلال روان تنی (سایکوسوماتیک) و روش درمان آن با دکتر سیروس مومن زاده، فوق تخصص درد شناسی و طب درد و دکتر سیامک مرادی، فوق تخصص درد گفتگو کرده است.
در ابتدا دکتر مومن زاده دراینباره میگوید: بیماریهای «سایکوسوماتیک» بیماریهای جسمی هستند که عوامل روانی در شروع و تشدید آنها موثر میباشند. منظور این نیست که فقط علل روانی در به وجود آوردن این اختلالات دخالت دارند بلکه عوامل دیگر هم دخالت داشته منتهی عوامل روانی به صورت عوامل تسریعکننده یا کاتالیزور عمل میکنند.
وی ابراز کرد: درد سایکوسوماتیک یا روان تنی میتواند انواع متفاوتی داشته باشد و در هر قسمت بدن ایجاد شود. تجربه درد میتواند موضعی و در یک منطقه باشد یا به تمام بدن تعمیم پیدا کند. علاوه بر این ممکن است درد از یک قسمت شروع شده و به سایر نقاط بدن گسترش پیدا کند.
این فوق تخصص درد شناسی و طب درد عنوان کرد: کلمه سایکو سوماتیک از دو واژه مختلف گرفته شده است. سایک psyche به معنی ذهن و سوما soma به معنی بدن؛ بنابراین یک اختلال سایکوسوماتیک (روان تنی) با علائم فیزیکیای مشخص میشود که هیچ دلیل پزشکیای نمیتوان برای آن پیدا کرد.
بیشتر بخوانید: کاهش مشکلات روحی با خاطرات خوش گذشته
وی بیان کرد: درد روان تنی یا سایکو سوماتیک به عنوان درد روان زا یا اختلال درد ناشی از استرس و اضطراب روانشناسی شناخته میشود و مشخصه آن درد مزمن در بیش از یک منطقه است که چندین ماه تا چندین سال ادامه داشته باشد.
دکتر مومن زاده اظهار داشت: مکانیزمهای ایجادکننده بیماریهای سایکوسوماتیک دونوع هستند که عبارتند از سیستم عصبی مرکزی که این محور در مقابل استرس مقاومت میکند. این نحوه مقاومت را سندرم سازگاری عمومی مینامند. این محور سندرمی ایجاد میکند به نام سندرم تطابق عمومی یا سندرم سلیه. اگر این محور در سیستم عصبی انسان وجود نداشت، انسان با کوچکترین استرس تلف میشد.
این فوق تخصص درد شناسی و طب درد افزود: مکانیزم دیگر ایجادکننده این بیماری سیستم عصبی خودکار است شامل سیستم سمپاتیک و پاراسمپاتیک، ترشح اسید کلریدریک در معده بر اثر استرس شامل این حالت میشود و تحت تاثیر سیستم عصبی اتونومیک است. اگر ترشح بیموقع اسید معده در اثر عامل استرس زا به مدتی زیاد تکرار شود، فرد مبتلا به زخم معده میشود.
وی توضیح داد: مشخصات اختلال درد سایکوسوماتیک توسط یک وضعیت پزشکی قابل توضیح نیست، درد باعث ناراحتی جدی یا اختلال یا هر دو در مناطق مختلف بدن یا قابلیتهای فردی میشود، در آغاز، قوت، تشدید و افزایش شدت علایم با عوامل روانی ایجاد میشودو نیز شکایت از درد عمدی یا غیر واقعی نیست و به علت هر گونه اختلال روانی مانند خلق و خو و اختلال اضطراب یا هر شکل دیگری از اختلالات روانی ایجاد نشده است.
زنان بیشتر از مردان از دردهای روان تنی رنج میبرند
دکتر مومن زاده مطرح کرد: در بسیاری مطالعات مشخص شد که زنان بیشتر از مردان از دردهای روان تنی رنج میبرند و بیشتر به دنبال درمان هستند. همچنین مشخص شده که کودکان اغلب از دردهای سایکوسوماتیک در ناحیه شکم و سر شکایت دارند. با این حال با افزایش سن مکان درد فرق کرده و در مکانهای متنوع و با شدت بیشتر آن را تجربه میکنند.
این فوق تخصص درد شناسی و طب درد میگوید: درد سایکوسوماتیک یا روان تنی میتواند انواع متفاوتی داشته باشد و در هر قسمت بدن ایجاد شود. تجربه درد میتواند موضعی و در یک منطقه باشد یا به تمام بدن تعمیم پیدا کند. علاوه بر این ممکن است درد از یک قسمت شروع شده و به سایر نقاط بدن گسترش پیدا کند.
وی در پاسخ به این پرسش که "چطور تشخیص دهیم درد ایجاد شده روان تنی یا سایکوسوماتیک است "، گفت: درد سایکوسوماتیک بدین صورت است که شخص معمولا اختلال دردی دارد که با هیچ وضعیت پزشکیای توجیه نمیشود و شدت و نشانههای آن با میزان درد واقعی مطابقت ندارد.
دکتر مومن زاده اضافه کرد: باید در نظر داشته باشید که درد سایکوسوماتیک که بیمار از آنها شاکی است برخلاف تصور قبل فقط در ذهن بیمار نیست. آنها درد فیزیکی واقعی هستند که واقعا بیمار آنها را حس میکند نه این که ادا در بیاورد. مجموعهای از غربالگریها مثل آزمایش خون و معاینات رادیولژیک از قبیل اشعه ایکس، سی تی اسکن و MRI میتواند وجود هر گونه مشکل پزشکی که باعث ایجاد درد شده است را رد یا تایید کند. تنها در صورتی که همه آزمایشات طبیعی باشد میتوان تشخیص درد سایکوژنیک دارد.
این فوق تخصص درد شناسی و طب درد ابراز داشت: شخصی که درد سایکوسوماتیک در او تشخیص داده شده است باید برخی موارد را در نظر بگیرد که عبارتند از سابقه خانوادگی مشکلات روانی یا اختلالات جسمانی، بیماری جسمی در یک یا هر دو والد، وضعیت مالی و بحران در خانواده، وقایع منفی در زندگی، قربانی شدن یا مورد آزار و اذیت قرار گرفتن، سابقه اختلال جسمانی، سبکهای فرزند پروری، افزایش ثانویه درد، افزایش درد پس از یک اتفاق استرس زا و فروکش درد هنگام حذف اتفاق استرس زا.
وی تصریح کرد: اگرچه دلیل قطعی برای شروع دردهای روان تنی یا سایکوسوماتیک نمیتوان مشخص کرد، اما تصور میشود که استرسهای خاص زندگی ممکن است آغازکننده این دردها باشند. بسیاری از افراد پس از تجربه یک وضعیت منفی قابل توجه مثل از دست دادن عشق یا روبرو شدن با یک فاجعه طبیعی دچار درد سایکوسوماتیک میشوند.
دکتر مومن زاده مطرح کرد: انواع بیماریهای سایکوسوماتیک عبارتند ازمیگرن، دستگاه گوارش، کولیت مزمن، فشار خون، بیماریهای تنفسی، دردهای استخوانی و مفصلی، دردهای ستون فقرات و کمردردهای روان تنی و بیماریهای ناشی از غدد مترشحه داخلی و تغذیه.
این فوق تخصص درد شناسی و طب درد ادامه داد: زخم معده و اثنی عشر از اختلالات روان تنی هستند. بر طبق نظریه روان پویایی، این افراد حالت تهاجمی داشته و زمانی که مقداری از این تهاجم را بیرون میریزند و مقداری دیگر را کنترل کرده در درون خود نگه میدارند، این انرژی باقی مانده باعث ترشح اسید کلریدریک شده و در نتیجه ایجاد زخم در این ناحیه میکند.
وی بیان کرد: کولیت مزمن (ورم روده بزرگ) بیشتر در آدمهای زودرنج و حساس که مقاومت در آنها ایجاد شده دیده میشود. این افراد غالبا درونگرا هستند.
دکتر مومن زاده اظهار کرد: فشار خونی که علتی برای آن نداریم و غالبا ارثی است اصلی یا اسانسیل گفته میشود. افراد مبتلا به این نوع فشار خون معمولاً انعطاف ناپذیر و کمال طلب هستند و این عدم انعطاف زمینه را برای فشار خون مستعد میکند. البته باید این مسئله را به یاد داشته باشیم که عامل اصلی ارثی است، اما عوامل روانی و استرس در بروز آن نقش موثر دارند.
این فوق تخصص درد شناسی و طب درد عنوان کرد: بیماریهای تنفسی مثل آسم علاوه بر داشتن زمینه ارثی معمولاً در افرادی دیده میشود که برونگرا، مهاجم و فکور هستند.
وی ابراز داشت: ورم مفصل یا آرتریت روماتوئید، معمولاً از افراد پرکار، خوش قلب و خوش نیت که در باطن شخصیت متخاصم دارند، دیده میشود. ورم مفاصل زمانی بیشتر میشود که خشم فروخوردهای در فرد به وجود آید و وی جایی برای بروز این خشم نیابد.
دکتر مومن زاده مطرح کرد: معمولاً بعد از وارد شدن استرسهای یکنواخت و طولانی مدت به فرد، پرکاری تیروئید دیده میشود. از علل مشکلات تغذیهای هم میتوان به این نکته اشاره کرد که این افراد همیشه حالت تدافعی داشته و تعامل مناسب با محیط کار و خانه ندارند.
این فوق تخصص درد شناسی و طب درد میگوید: بهترین راه ممکن برای درمان درد سایکوسوماتیک بعد از تشخیص ارجاع پرونده به متخصص سلامت روان است. اغلب بسیاری از بیماران آمادگی پذیرش این که دردی که تجربه میکنند فیزیکی نیست و علت اصلی ایجاد آن روانی است را ندارند. بیمار ممکن است خیلی راحت از ملاقات روان پزشک یا روان شناس، شانه خالی کند؛ بنابراین رابطه خوب پزشک و بیمار در این زمینه برای دنبال کردن و ادامه درمان، ضروری است.
وی ابراز کرد: درمانهای متداول برای درد سایکوسوماتیک یا دردهای روان تنی عبارت است از انجام مشاوره، رفتاردرمانی شناختی، مصرف مسکنهای غیر مخدر برای مدیریت درد، داروهای ضد افسردگی، خانواده درمانی وورزش.
دکتر مومن زاده ادامه داد: درمان از طریق صحبت (مشاوره) با بیماران مبتلا به درد سایکوسوماتیک، اغلب به بیمار در توصیف وضع موجود و پریشانیای که باعث ایجاد آن شده و اثرات منفیای که بر زندگیاش گذاشته و... کمک میکند، مشاور با تایید نشانهها و همدردی با بیمار رابطهاش را با او گسترش داده و به این صورت اثربخشی درمان شروع میشود.
این فوق تخصص درد شناسی و طب درد میگوید: رفتاردرمانی شناختی برای درمان درد سایکوسوماتیک بر روی افکار منفی و تحریف افکار تمرکز دارد. بلوک کردن افکار، باورهای غیر واقعی، رفتارهایی که چرخه تفکر و احساس را تقویت میکند. این روش به بیمار کمک میکند متوجه شود که چگونه یک فکر منفی میتواند منجر به یک علامت فیزیکی شود و چطور باید این علایم را شکست دهد.
وی متذکر شد: تجویزمسکنهای غیر مخدر برای مدیریت درد سایکوسوماتیک نیز توسط پزشک مفید است که در ابتدا میتوان دوز خفیف مسکن برای مدیریت درد روان تنی تجویز نمود. با این حال مسکن اغلب عوارض جانبی طولانی مدت دارد و بیماری ممکن است برای کاهش درد از آن سوء استفاده کرده و وضعیتش را بدتر کند.
دکتر مومن زاده بیان کرد: داروهای ضد افسردگی میتواند برای آرامش بیمار مبتلا به درد سایکوسوماتیک توصیه شود.ضد دردهای استفاده شده در داروهای افسردگی اغلب به تسکین درد روان تنی کمک میکند و در نتیجه اجازه میدهد که بیمار بهتر به خواب رفته که به نوبه خود منجر به کاهش اضطراب در او میشود.
این فوق تخصص درد شناسی و طب درد خاطرنشان کرد: متخصص سلامت روان ممکن است به بیمار مبتلا به درد سایکوسوماتیک در مورد خانواده درمانی توصیه کند تا حمایت روانی لازم به بیمار ارائه شود. تمرکز به طور عمده در فرایند ارتباطات باقی میماند، ترویج محیط حمایتی در خانواده و فعال شدن ارائه پاسخهای مناسب به بیمار. گروه درمانی عمدتا با حذف سوال " چرا فقط من " به اختلال پاسخ میدهد و باعث درک بهتر مشکلات و انواع مختلف آن که توسط دیگران تجربه شده ضمن این که سبب ارتقای سطح ارتباطات و اجتماعی شدن میشود.
وی در ادامه میگوید: ورزش منظم میتواند سبب از بین رفتن درد سایکوسوماتیک و همچنین جلوگیری از تشدید آن شود.
دکتر مومن زاده اظهار کرد: دیگر درمانهای جایگزین برای اختلال درد سایکوسوماتیک میتواند شامل کمپرس گرم و سرد، پرت کردن حواس، طب سوزنی، طب فشاری و تحریک الکتریکی عصب باشد.
این فوق تخصص درد شناسی و طب درد گفت: از آن جایی که هیچ نشانه فیزیکی برای دردهای سایکوسوماتیک وجود ندارد، ناراحتیای که از درد سایکوسوماتیک میکشید ممکن است به سختی قابل توضیح یا درمیان گذاشتن با مردم باشد و دیگران ممکن است تصور کنند که بیمار در حال ادا درآوردن است و در بسیاری از موارد به علت عدم آگاهی در تشخیص آن اشتباه رخ میدهد بنابراین یک راهنمایی درست از یک پزشک متخصص با تجربه که قبلا دردهای سایکوسوماتیک را درمان کرده است از اهمیت بالایی برخوردار است.
دردهای روان تنی دردهایی هستند که منشا روانی دارند
در ادامه نیز دکتر مرادی در اینباره خاطرنشان کرد: با دو واژه «روان» و «تن»، دردهای اختلال روان تنی به علائم فیزیکی واقعی گفته میشوند که با ذهن ایجاد میشوند. افرادی که دچار دردهای روان تنی هستند، اغلب دچار دردهای جسمی واقعی و ناتوانکننده میشوند. با این حال، پس از معاینه پزشک وجود هیچ گونه بیماری یا مشکلی تایید نمیشود و فرد کاملا سالم است. وی ابراز داشت: اصطلاح رایج دردهای روانی-جسمانی، در واقع دردهای روان تنی یا سایکوسوماتیک است. دردهای روان تنی دردهایی هستند که منشا روانی دارند به عبارتی دردهایی که به وسیله تنشها و فشارهای روانی فرو داده شده یا سرکوب شده ایجاد میشوند که به صورت جسمانی خود را نشان میدهند. این فوق تخصص درد افزود:به عبارت دیگر دردهای روان تنی دردهایی هستند که به وسیله دارو درمانی بهبود پیدا نکردهاند و این دردها هیچ گونه منشا جسمانی ندارند؛ بنابراین بسیاری از دردها یا مشکلات جسمانی که به وسیله روشهای پزشکی التیام نیافتهاند را میتوان دردهای روان تنی نامید.
وی توضیح داد: از جمله دردها و یا مشکلات جسمانی که میتوان آنها را با منشا روانی نامید عبارتند از سردردهای تنشی، میگرن، گردن درد، حتی بسیاری از اوقات فشار خون یا دیابت نیز ممکن است به وسیله فشار روانی بروز کند. بسیاری از اختلالات جنسی نیز از جمله اختلالات روان تنی میباشند، حتی بسیاری از اوقات ریزش مو نیز منشا روانی دارد، همچنین گاهی اوقات فلج اندام که اصطلاحا در روانشناسی آن را "هیستریک" مینامند منشا روانی است. دکتر مرادی اظهار کرد:اختلال سایکو سوماتیک به عنوان درد روان زا یا اختلال درد ناشی از استرس و اضطراب روانشناسی شناخته میشود و مشخصه آن درد مزمن در بیش از یک منطقه است که چندین ماه تا چندین سال ادامه داشته باشد. این فوق تخصص درد بیان کرد: اختلال درد سایکوسوماتیک دارای مشخصاتی است مانند این که درد توسط یک وضعیت پزشکی قابل توضیح نیست، درد باعث ناراحتی جدی یا اختلال یا هر دو در مناطق مختلف بدن یا قابلیتهای فردی میشود، در آغاز، قوت، تشدید و افزایش شدت علایم با عوامل روانی ایجاد میشود و نیز شکایت از درد غیر واقعی نیست و به علت هر گونه اختلال روانی مانند خلق و خو و اختلال اضطراب یا هر شکل دیگری از اختلالات روانی ایجاد نشده است.
وی توضیح داد: اختلال سایکوسوماتیک میتواند بر زندگی و روابط بین فردی فرد مبتلا سایه اندازد. بهترین راه ممکن برای درمان درد روان تنی بعد از تشخیص ارجاع پرونده به متخصص سلامت روان است. اغلب بسیاری از بیماران آمادگی پذیرش این که دردی که تجربه میکنند فیزیکی نیست و علت اصلی ایجاد آن روانی است را ندارند. اما با مراجعه به یک متخصص روانشناس بسیاری از این دردهای مزمن که ریشه در روح و روان فرد دارد بهبود مییابد.
دکتر مرادی درادامه میگوید: یکی از تکنیکهای درمان در بیماری روان تنی فراگیری مهارت مدیریت "استرس" است، که اشخاص مبتلا میتوانند در کلاسهای آموزشی مدیریت استرس شرکت کنند و تکنیک دیگر، کنترل اضطراب است. این افراد میتوانند با استفاده از تکنیکهای تن آرامی یا ریلکسیشن (آرامش پیش رونده عضلانی) و همچنین تکنیکهایی برای کنترل تنفس است. اینها باعث میشوند که سیستمهای اضطراب زا خاموش شوند. این فوق تخصص درد مطرح کرد:در بررسیهای دقیقتر ممکن است بیماری روان تنی همراهی با اختلالات دیگر روانشناسی پزشکی مانند اختلالات وسواسی، افسردگی داشته باشد که در بیشتر اوقات با درمان بیماری اصلی فرد این اختلالات نیز کنترل میشوند و اگر یک بیماری طبی برای مثال یک "بیماری مزمن" باشد در کنار آن از روان درمانی حمایتی استفاده میشود که تواناییهایی که مریض قبلا داشته را تقویت میکنند که وی میتواند برای مدیریت استرس خود استفاده کند. در بیماری روان تنی که تکنیکها و گفتگوها با مریض اثرگذار نباشد موارد ضروری پزشک معالج دارو تجویز میکند.
وی تصریح کرد: درمان اختلال سایکوسوماتیک از طریق صحبت و مشاوره با بیماران، اغلب بدین صورت است که به بیمار در توصیف وضع موجود و پریشانیای که باعث ایجاد آن شده و اثرات منفیای که بر زندگیاش گذاشته و … کمک میکند، مشاور با تایید نشانهها و همدردی با بیمار رابطهاش را با او گسترش داده و به این صورت اثربخشی درمان شروع میشود.
دکتر مرادی اضافه کرد:رفتاردرمانی شناختی، شکلی از روان درمانی است که بر روی افکار منفی و تحریف افکار تمرکز دارد. این روش به بیمار کمک میکند متوجه شود که چگونه یک فکر منفی میتواند منجر به یک علامت فیزیکی شود و چطور باید این علایم را شکست دهد.
این فوق تخصص درد اظهارکرد:مسکنهای غیر مخدر نیز برای مدیریت درد سایکوسوماتیک موثر است که در ابتدا میتوان دوز خفیف مسکن برای مدیریت درد روان تنی تجویز نمود. با این حال مسکن اغلب عوارض جانبی طولانی مدت دارد و بیماری ممکن است برای کاهش درد از آن سوء استفاده کرده و وضعیتش را بدتر کند.
وی گفت: ضد دردهای استفاده شده در داروهای افسردگی نیز اغلب به تسکین درد روان تنی کمک میکند و در نتیجه اجازه میدهد که بیمار بهتر به خواب رفته که به نوبه خود منجر به کاهش اضطراب در او میشود.
دکتر مرادی خاطرنشان کرد: گروه درمانی برای درد سایکوسوماتیک عمدتا با حذف سوال " چرا فقط من " به اختلال پاسخ میدهد و باعث درک بهتر مشکلات و انواع مختلف آن که توسط دیگران تجربه شده ضمن این که سبب ارتقای سطح ارتباطات و اجتماعی شدن میشود. ورزش منظم میتواند سبب از بین رفتن درد سایکوسوماتیک و همچنین جلوگیری از تشدید آن شود.
این فوق تخصص درد ابراز داشت: تکنیک آرامسازی برای کمک به غلبه بر درد روان تنی مفید است. تکنیکهای تمدد اعصاب مختلف عبارتند از: هدایت تصور، تکنیک آرامسازی پیشرونده عضلانی و غیره. به تسکین استرس روانی و جسمی و آرام شدن ذهن و بدن کمک میکند. روش آرامسازی پیش رونده عضلانی میتواند برای افراد مبتلا به درد بدن بسیار مفید باشد، چون روی عضلات منقبض شده که در اثر تنش ماهیچهای ایجاد شدهاند تمرکز داشته و سبب رهاسازی عضلانی و در نتیجه کاهش درد میشود.
وی توضیح داد: انواع مختلف تکنیکهای ماساژ در بهتر شدن درد برخی از بیماران مبتلا به درد سایکوسوماتیک یا اختلالات درد موثر است. این تکنیکها شامل ماساژ شیروپراکتیک (درمان از راه دستکاری در ستون مهرهها)، شیاتسو (ماساژ فشاری) و ... است.
دکتر مرادی میگوید: هنر درمانی بر بیان احساسات با استفاده از تکنیکهای هنری مختلف مثل: موزیک، نقاشی، رقص و ... متمرکز است. هنر درمانی بدن گرا تاثیر شگفتی در درمان اختلال درد سایکوسوماتیک دارد. رقص درمانی با بروز و بیان احساسات تاثیر زیادی داشته و اغلب باعث دگرگونی حالت روانی شده ضمن این که حرکات انجام شده در تسکین درد کمککننده هستند.
این فوق تخصص درد در ادامه مطرح کرد: دیگر درمانهای جایگزین برای اختلال درد سایکوسوماتیک میتواند شامل کمپرس گرم و سرد، پرت کردن حواس، طب سوزنی، طب فشاری و تحریک الکتریکی عصب باشد. وی در پاسخ به این پرسش که افراد چطور میتوانند تفاوت میان بیماریهای جسمی و اختلال روانتنی را در خود تشخیص دهند"، ابرازداشت: سابقه خانوادگی اولین انگیزهای است که میتواند افراد را وادار به بررسی بیشتر کند. اگر فرد در خانوادهای است که سابقه ابتلا به اضطراب، افسردگی و دیگر بیماریهای روانی را دارد، باید نسبت به بررسی نشانههای بیماری در خودش حساستر باشد. گاهی هم فرد به دنبال یک اتفاق استرسزا، علائم عصبیای را از خود بروز میدهد و حتی با فروکش کردن دلایل اضطراب هم، نشانههای فیزیکیای در بدنش بروز پیدا میکند؛ نشانههایی از قبیل تنگی نفس، اضطراب مزمن، سردرد و ناراحتیهای گوارشی که با تجربه اضطراب شروع میشود و مدتی بعد از محو شدن تنشها از بین میرود و میتواند نسبت به این موضوع به فرد هشدار دهد.
دکتر مرادی در پایان در پاسخ به این پرسش که " درمان اختلال سایکوسوماتیک چقدر زمان نیاز دارد"، گفت: گاهی به دلیل استرس، ارگانی از بدن افراد دچار مشکل میشود. چون در این افراد، بیماری مزمن است، فرد باید مدتی دارودرمانی کند تا علائم حاد بدنیاش را با کمک دارو درمان کند. اما از آنجا که نشانههای فیزیولوژیک بیماریها، بهدلیل مشکلاتی در محیط زندگی فرد به وجود آمدهاند، فرد باید برای سازگاری با عوامل محیطی، درمان روانشناختی را هم آغاز کند و مدتی مشاوره بگیرند.