در گفتگو با جامعه ۲۴ بررسی شد؛
تهدیدهای بازی‌های رایانه‌ای علیه کودکان؛ از انزوا تا آسیب‌های روحی و جسمی
رئیس انجمن علمی مددکاران اجتماعی ایران در بیان مضرات بازی‌های رایانه‌ای برای کودکان می‌گوید: القای خشونت مهمترین و اساسی‌ترین بخش اکثر بازی‌های رایانه‌ای است که عادتا در آن حذف رقبا یا دشمنان به خشن‌ترین اشکال ممکن صورت می‌گیرد که تبعات روحی و روانی مخربی را در ذهن نوجوانان و جوانان به جای می‌گذارد.
جامعه۲۴- علی جزایری، بازی‌های رایانه‌ای یکی از سرگرمی‌های کودکان، نوجوانان، جوانان و حتی بزرگسالان در عصر جدید است. این بازی‌های مهیج و پرجاذبه ساعت‌ها کودک و نوجوان را در مقابل صفحه نمایشگر قرار می‌دهد و او را از دنیای واقعیات به عالم تخیلات فرو می‌برد.
با در نظر گرفتن این موضوع که بازی‌های رایانه‌ای زمان قابل توجهی از زندگی روزمره کودکان و نوجوانان را به خود اختصاص می‌دهند، بهترین راه حل برای کنترل این گرایش این است که والدین همگام با فرزندان این بازی‌ها را یاد گیرند تا بتوانند با شناخت بهتر، این سرگرمی را درجه بندی و بازی‌های نامناسب را از دسترس کودکان خارج کنند.
دکتر مصطفی اقلیما، جامعه شناس و رئیس انجمن علمی مددکاران اجتماعی ایران با اشاره به آسیب‌های بازی‌های رایانه‌ای به جامعه ۲۴ می‌گوید: «در حال حاضر در دوران گذر هستیم و خانواده‌ها به نوعی شهری شده‌اند، در اینگونه خانواده‌ها کودکان کمتر با والدین خود در ارتباط هستند و از آنجایی که در جامعه امکانات تفریحی وجود ندارد خانواده‌ها از اینکه فرزندانشان در محیط خانه با بازی‌های رایانه‌ای سرگرم می‌شوند احساس رضایت و خشنودی دارند، چرا که اکثر اوقات فرزندان خود را در خانه می‌بینند و احساس می‌کنند که خروج فرزندان از محیط خانواده باعث مشکلات و آسیب‌های مختلفی می‌شود و رایانه و تلفن همراه از‌این مساله جلوگیری می‌کند.»
آسیب‌های روانی بازی‌های رایانه‌ای
وی می‌افزاید: «افزایش پرخاشگری در کودکان و خشونت و استفاده از اسلحه‌های گوناگون جزء لاینفک بسیاری از این بازی‌هاست. مهمترین مشخصه بازی‌های رایانه‌ای حالت جنگی اکثر آنهاست. فردی که در حال بازی کردن است باید برای رسیدن به مرحله بعدی با نیرو‌های به اصطلاح دشمن بجنگد. «خشونت» مهمترین محرکه‌ای است که در طراحی جدیدترین و جذاب‌ترین بازی‌های رایانه‌ای به حد افراط از آن استفاده می‌شود.»
رئیس انجمن علمی مددکاران اجتماعی ایران ادامه می‌دهد: «در این راستا والدین باید تا حدی با بازی‌های رایانه‌ای آشنا باشند و بدانند که هر بازی برای چه سنی است. آن‌ها در این زمینه می‌توانند از کاشناسان کمک بگیرند و حتی استفاده از بعضی بازی‌های رایانه‌ای را برای فرزندان خود مجاز یا غیر مجاز کنند.»
به گفته دکتر اقلیما، «تحقیقات نشان می‌دهد وقتی کودکان به انجام بازی‌های رایانه‌ای مشغول می‌شوند گذشت زمان را به هیچ وجه احساس نمی‌کنند و وقتی به خود می‌آیند که ساعت‌های زیادی از وقتشان صرف‌این بازی‌ها شده‌است. کودکانی که دائماً از بازی رایانه‌ای استفاده می‌کنند درونگرا می‌شوند و در جامعه، منزوی و در برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران ناتوان می‌گردند.»
خشونت مهمترین نماد بازی‌های رایانه‌ای
وی خشونت را مهمترین نماد بازی‌های رایانه‌ای می‌داند و معتقد است: «القای خشونت مهمترین و اساسی‌ترین بخش اکثر بازی‌های رایانه‌ای است که عادتا در آن حذف رقبا یا دشمنان به خشن‌ترین اشکال ممکن صورت می‌گیرد که تبعات روحی و روانی مخربی را در ذهن نوجوانان و جوانان به جای می‌گذارد. عارضه‌های منفی و خشونت‌های آنی از پیامد‌های بازی‌های رایانه‌ای است که اگر کنترل نشود می‌تواند باعث بروز اتفاقات زیانباری برای جامعه شود، این مساله به مرور خشونت را به امری بدیهی، طبیعی و حق مسلم افراد نهادینه می‌کند.»
بیشتر بخوانید: تنها در خانه؛ مشکلات اجتماعی و روانشناختی دانش‌آموزان مقطع ابتدایی در دوره کرونا
این جامعه شناس می‌افزاید: «بازی‌های رایانه‌ای که امروزه رواج گسترده‌ای پیدا کرده است و بخش عمده‌ای از اوقات فراغت نوجوانان و جوانان را به خود اختصاص داده است، آثار و تبعات مخرب و زیان آور بسیاری را به پیکره جامعه نوجوان و جوان امروزی وارد کرده است.»
رابطه بازی‌های رایانه‌ای و افت تحصیلی
رئیس انجمن علمی مددکاران اجتماعی ایران با اشاره تبعات مخرب بازی‌های رایانه‌ای خاطرنشان می‌کند: «پس از مدتی این افراد گوشه‌گیر، منزوی و انزواطلب می‌شوند و ناخودآگاه در زمینه درس و تحصیل دچار افت شدیدی می‌شوند و به مرحله‌ای می‌رسند که دیگر خانواده قادر نخواهد بود رایانه را از آنان جدا کند، چرا که به‌این وسیله اعتیاد شدید روحی پیدا کرده اند.»
اقلیما با اشاره به اینکه عوامل بسیاری باعث افت تحصیلی می‌شود، تصریح می‌کند: «شاید بتوان گفت هر چیزی که ذهن دانش آموزان را درگیر و از مسیر آموزش منحرف کند، یکی از عوامل افت تحصیلی است. با خصوصیت‌هایی که برای بازی‌های رایانه‌ای نام بردیم بدون شک آن‌ها از عوامل مؤثر در افت تحصیلی محسوب می‌شوند، چرا که وقت زیادی از دانش آموز را اشغال می‌کنند و فکر و ذهن او را درگیر مسایل غیرآموزشی می‌کنند.»
راه حل چیست؟
این جامعه شناس در ادامه گفتگو با جامعه ۲۴ در بیان راه حل برای رفع این آسیب گفت: «والدین و معلمان باید برنامه ریزی درستی در جهت استفاده کودکان و نوجوانان از بازی‌های رایانه‌ای در امر آموزش داشته باشند. یکی از خطرناک‌ترین اثرات منفی بازی‌های رایانه‌ای «اعتیاد» به این بازی‌هاست که بیش از هر چیز کودکان و به خصوص نوجوانان را تهدید می‌کند. این تهدید آنقدر جدی است که گاه منجر به مرگ می‌شود.»
گوشه گیری و انزوا، ارمغان بازی‌های رایانه‌ای
وی در ادامه ضمن برشمردن پیامد‌های روحی و روانی بازی‌های رایانه‌ای می‌افزاید: «در حال حاضر یکی از معضلات و مشکلات بزرگ این است که نوجوانانی که مدام در خانه هستند و با بازی‌های رایانه‌ای خود را سرگرم می‌کنند بعد از مدتی دچار حالت‌های بیمارگونه می‌شوند و افسردگی به سراغ آنان می‌آید؛ زندگی این افراد به دلیل اینکه مدام در فضای خانه هستند و از اجتماع دور شده‌اند باعث جامعه‌گریزی آنان می‌شود، این افراد همه آمال و آرزو‌های خود را در دنیای مجازی رایانه می‌بینند و از دنیای واقعیت جدا می‌شوند.»
بازی‌های رایانه‌ای، رویایی بی فرجام
دکتر اقلیما با تشریح دورنمای نوجوانانی که مدام سرگرم بازی‌های رایانه‌ای هستند می‌گوید: دور شدن جوانان که آینده‌ساز جامعه هستند از دنیای واقعیت و پناه بردن آن‌ها به دنیای مجازی و رویاپردازی و عدم درک مسایل اجتماعی، علاوه بر بیماری‌های روحی باعث عدم خلاقیت این افراد در آینده خواهد شد.
به گزارش جامعه ۲۴ ، استفاده از بازی‌های فکری و معمایی یکی از راه‌های رشد خلاقیت و نوآوری در کودکان است، بازی‌هایی که بیشتر سلول‌های مغزی را به کار وادار و فکر آنان را درگیر کند. در عین حال پیشرفت تکنولوژی سبب دور شدن اعضای خانواده از یکدیگر نیز می‌شود، به طوری که هر یک از افراد خانواده به خاطر مشغول بودن به تماشای تلویزیون یا درگیر بودن با رایانه و اینترنت و بازی‌های رایانه‌ای، کمتر وقت می‌کنند با یکدیگر بنشینند و صحبت کنند. این خود باعث سرد شدن روابط بین والدین و فرزندان شده است، به گونه‌ای که آنان کمتر حوصله یکدیگر را دارند.
بازی‌های رایانه‌ای و مشکلات بینایی
از آنجایی که کودکان در هنگام بازی مدام به صفحه کامپیوتر خود خیره می‌شوند چشمانشان از نظر بینایی دچار عوارض می‌شود. به اعتقاد پزشکان، کودکانی که به مدت طولانی از رایانه استفاده می‌کنند در معرض خطر نزدیک بینی قرار می‌گیرند.
بازی‌های رایانه‌ای و مشکلات اسکلتی
مشکلات نواحی مچ، گردن و پشت، کودکانی را که به مدت طولانی از کامپیوتر استفاده می‌کنند، تهدید می‌کند؛ زیرا فرد در یک وضعیت ثابت ساعت‌ها می‌نشیند و در نتیجه ستون فقرات و استخوان بندی او دچار مشکل می‌شود. همچنین احساس سوزش و سفت شدن گردن، کتف‌ها و مچ دست از دیگر عوارض کار نسبتاً ثابت و طولانی مدت با رایانه است.
تاثیر بازی‌های رایانه‌ای بر افزایش وزن
چاقی از دیگر عوارض جسمانی است که به دنبال استفاده بیش از حد از رایانه و برنامه‌های آن به وجود می‌آید. چاق شدن کودکان و نوجوانان به علت کم تحرکی در مقابل این دستگاه است. اما راه حل چیست؟ باید در کنار استفاده از رایانه، تحرک هم وجود داشته باشد و فرزندان را تشویق به ورزش کردن کنیم.
به گزارش جامعه ۲۴ ، بازی‌های رایانه‌ای به سه گروه غیر مفید، خنثی و مفید تقسیم می‌شوند. به همین دلیل نوع آخر، بازی‌هایی هستند که اتفاقا استفاده از آن‌ها برای بچه‌ها ضروری است؛ بنابراین استفاده از بازی‌های مفید به خانواده‌ها توصیه می‌شود. ضریب یادگیری کودکان به واسطه بازی بسیار بیشتر از ضریب یادگیری آن‌ها توسط هر رسانه دیگری است. با این حال باید این را هم در نظر داشته باشیم که بازی رایانه‌ای، نوع خاصی از بازی‌ها هستند که به دلایلی نباید مورد استفاده کودکان زیر سن ۶ سال قرار گیرند چرا که فضای مجازی این بازی‌ها و دور بودن کودک از محیط واقعی پیرامون خود، دو عاملی هستند که باعث می‌شوند فرایند یادگیری اولیه کودک دچار اختلال شده و وی نتواند به درک واقعی از زندگی و برقراری ارتباط با جامعه دست یابد.
دیدگاه کاربران
گوناگون
آخرین اخبار
پربحث ترین
پربازدید ترین
