بازگشت طالبان و چالش تغییر سبک زندگی مردم افغانستان / با تندروی‌های طالبان مردم دوباره قیام خواهند کرد

جامعه ۲۴ ، یاسر مختاری: طالبان با سرعتی عجیب و غریب طومار حکومت ۲۰ ساله افغانستان را که پس از اشغال آمریکا شکل گرفته بود در هم پیچید و توانست آنچه را در این سال‌ها ملت و دولت افغانستان بنیاد نهاد مورد تهدید قرار دهد.

ویدیو‌ها و عکس‌هایی که این روز‌ها از افغانستان منتشر می‌شود حاکی از این تهدیدات است. پاک کردن تصاویر تبلیغاتی یا ویدیو‌هایی که هنرمندان و روزنامه‌نگاران از افغانستان منتشر می‌کنند تأیید کننده این تهدید است.

به گزارش جامعه ۲۴ ، با ورود طالبان به کابل، خروج اشرف غنی احمد زی رئیس جمهوری این کشور، کنترل کامل همسایه شرقی ایران در اختیار این جنبش قرار گرفت و با توجه به گذشته آن‌ها این نگرانی وجود دارد که سبک زندگی مردمان افغانستانی به صورت کامل تغییر کرده و مخالف آن چیزی باشد که این روز‌ها وجود دارد.

تغییرات ۲۰ ساله جامعه افغانستان

در این سال‌ها تحولات بسیاری در افغانستان روی داده که توانسته است سبک زندگی مدرنی برای بسیاری از شهروندان افغان رقم زد. رشد رسانه‌های آزاد، دانشگاه‌ها، مدارس دخترانه، کنسرت‌ها، مد و لباس یا جشنواره‌های سینمایی و ... رخ‌داد‌هایی بود که در این ۲۰ سال گذشته شکل گرفت. تمامی این موارد در زمان حکومت پیشین طالبان ممنوع بود و حتی با جرائم و مجازات‌های سنگین مواجه شد. قدرت گرفتن دوباره طالبان این دست‌آورد‌ها را به خطر می‌اندازد و این امکان وجود دارد که افغانستان را به روز‌های قبل از سال ۲۰۰۱ بازگرداند.

بیشتر بخوانید:  کابل یک روز پس از تصرف طالبان/ تصاویر

نادر موسوی، جامعه شناس افغانستانی ساکن ایران در گفتگو با جامعه ۲۴ با اشاره به دست‌آورد‌های دموکراسی ۲۰ سال افغانستان اظهار کرد: در سال ۲۰۰۱ پس از سقوط طالبان و تشکیل حکومت جدید در افغانستان، با افزایش مراودات جهانی بین مردم افغانستان و سایر کشور‌های خارجی و همچنین بازگشت افغانستانی‌های ساکن کشور و افزایش سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی در این کشور، پروژه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بسیاری در افغانستان آغاز شد که توانست منشأ تحولات اجتماعی و فرهنگی بسیاری شود.

وی افزود: مثلا در بخش آموزش و پرورش با رشد مدارس مواجه شدیم و یا در بخش اجتماعی علی‌رغم تهدیداتی که وجود داشت با رشد تشکل‌ها و سازمان‌های مربوط به زنان و جوانان مواجه شدیم.

این جامعه شناس افغانستانی ساکن ایران افزود: شبکه‌های تلویزیونی و رادیویی بسیاری ایجاد شدند و آزادی مطبوعات به صورت کامل به وجود آمد چنانکه در منطقه رتبه اول آزادی مطبوعات را دارا بود. همچنین در حوزه کتاب نیز دست‌آورد‌های بسیار زیادی وجود داشت و تقریبا تیراژ کتاب هم بسیار فراتر از حد انتظار بود.

موسوی یادآور شد: بسیاری از زنان افغانستان در این سال‌ها فعالیت‌های چشمگیری داشتند و به صورت مستقیم وارد تصمیم‌گیری‌های سیاسی و اجتماعی شدند و همین مسئله موجب رشد بسیاری در زمینه توجه به حقوق زنان شد.

دلایل سقوط دولت افغانستان

وی در ادامه با اشاره به رشد فقر و بی عدالتی در سال‌های اخیر در افغانستان، گفت: در این سال‌ها برخی از مسئولان افغانستان شروع به مال اندوزی و صرف بودجه برای امور شخصی کردند و موجب بی عدالتی گسترده‌ای در جامعه شدند و به جای فکر کردن به منافع ملی و بالا بردن سطح زندگی، بودجه کشور را صرف خوشگذرانی در دبی، ترکیه و ... کردند و حتی خارجی‌ها را درمانده کردند و برای چند سال افغانستان رتبه نخست فساد اداری را به دست آورد. تمامی این‌ها موجب شد تا وضعیت جامعه افغانستان به یک پرتگاه نزدیک شود و گروه طالبان بتواند به راحتی قدرت را به دست بگیرد.

طالبان و بازگشت به گذشته

موسوی در ادامه گفتگو با جامعه ۲۴ در مورد گروه طالبان گفت: این گروه برای جامعه افغان کاملا شناخته شده است و به هیچ چیزی به غیر از آنچه خود قبول دارند باور ندارند. همه ما در افغانستان، ایران و سایر کشور‌های جهان با خشونت‌های این گروه آشنا هستیم.

وی افزود: این گروه همان گروه قبلی است با همان تفکرات و اعتقادات؛ اینکه این گروه می‌گوید تغییر کرده است به نظر من درست نیست کسانی هم که اعتقاد دارند آن‌ها تغییر کرده‌اند یا با افغانستان آشنا نیستند یا اینکه گروه طالبان و سابقه آن را نمی‌دانند.

موسوی افزود: طالبان چگونه تغییر کرده است؟ در حالی که تا همین چند ماه قبل با حرکت‌های انتحاری، دانش‌آموزان و دانشجویان را می‌کشت. به نظر من این گروه تغییر نکرده بلکه بسیار خطرناک‌تر شده و کافی است نفس تازه کند تا تمام این دست‌آورد‌هایی که جامعه افغان به دست آورده است را از بین ببرد.

این جامعه شناس افغانستانی تأکید کرد: این گروه باور به علم روز، رسانه، فرهنگ و هنر ندارند. چنانچه قدرت این گروه تثبیت شود بیشتر از گذشته به اذیت کردن مردم افغان و عقب راندن جامعه افغانستان از جامعه جهانی می‌پردازد.

وی در ادامه با اشاره به پیچیده بودن جامعه افغانستان به لحاظ قومی و مذهبی گفت: در افغانستان پر رنگ‌ترین خط‌کشی‌ها و پیوند‌های قومی وجود دارد، این خط کشی‌های قومی در جامعه افغانستان تعیین کننده است. حتی طالبان توانسته قومیت را با مذهب درهم آمیزد و یک ملغمه خطرناکی را به وجود آورده است.

موسوی یادآور شد: طالبان تفکرات خود را پیش خواهد برد و هر چیزی بر سر راه آن‌ها باشد را از بین خواهند برد، اما مردم افغانستان این را نخواهند پذیرفت و دیر یا زود با توجه به فرهنگ پیچیده این کشور و تضاد‌های قومی زیاد دوباره علیه طالبان قیام خواهند کرد. هرچند به صورت موقت هم باشد دموکراسی و سبک زندگی که در افغانستان وجود دارد برای مدتی از بین خواهد رفت.