آمار و ارقام موجود در حوزه منابع آبی شرایط بحرانی را برای تهران به تصویر کشیده، تا جایی که کارشناسان نسبت به آن هشدار دادند و اعلام کردند که اگر مدیریت مصرف صورت نگیرد، آینده خوبی در انتظار پایتخت نشینان نخواهد بود.
جامعه ۲۴- تهران در شرایطی به فصل پاییز و شروع سال آبی جدید وارد شده که با کسری ۳۱۴ میلیون مترمکعبی نسبت به سال گذشته مواجه است و کارنامه سال آبی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ را در حالی می‌بندیم که میزان بارش‌های کشور در مقایسه با متوسط بلندمدت با کاهش ۵۰ درصدی مواجه بوده است؛ به طوری که ورودی سد‌های تامین‌کننده آب تهران کاهش ۴۰ درصدی داشته است.
این در حالی است که مطابق پیش‌بینی‌ها امسال پاییزی کم‌بارش داریم و پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی نیز از بارش‌های کمتر از نرمال در پاییز و افزایش نیم تا دو درجه‌ای دما در مقایسه با آمار بلندمدت در فصل پاییز حکایت دارد. از سوی دیگر بارش‌های احتمالی صرفا در ارتفاعات صورت خواهد گرفت.
بیشتر بخوانید: آخرین وضعیت ذخیره آبی سد طالقان
در چنین شرایطی متوسط مصرف آب در تهران سه میلیارد و ۳۰۰ میلیون لیتر (معادل سه میلیون و ۳۰۰ هزار متر مکعب) است که با در نظرگرفتن این رقم، می‌توان گفت تهران به میزان ۱۰۰ روز مصرف شهروندانش نسبت به سال گذشته با کمبود آب روبروست.
در این راستا تورج کشاورز - کارشناس ارشد حوزه منابع آبی - ضمن هشدار به کلان شهر‌ها درباره کمبود منابع آبی به ایسنا گفت: کلان شهر‌هایی همچون تهران، شیراز و اصفهان می‌بایست توجه زیادی به حفظ این مایه حیات داشته باشند چرا در غیر این صورت در آینده‌ای نه چندان دور با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند.
وی با بیان اینکه عمده کلان شهر‌ها چندین سال است که با معطل تامین آب شرب مواجه هستند، اما با توجه به شرایط خشکسالی اخیر و رشد جمعیت این موضوع هر سال تشدید می‌شود، اظهار کرد: هرچند اولویت تامین منابع آب در ابتدا شرب، صنعت و بعد از آن کشاورزی است، اما به دلیل رشد جمعیت، اضافه برداشت و خشکسالی منابع آبی پاسخگو نیست.
این کارشناس ارشد حوزه منابع آبی با بیان اینکه اقدامات جدی برای مقابله با اضافه برداشت صورت نمی‌گیرد، گفت: هرچند که برنامه ریزی‌هایی صورت گرفته، اما آنطور که باید به این مهم توجه نمی‌شود، طرح تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی چندین سال است که تعریف شده و در دست اجرا قرار گرفته است، اما به دلیل کمبود بودجه یا ملاحظات مدیریتی جدیت کافی برای اجرای این طرح وجود ندارد.
به گفته کشاورز دستور العمل یک و دو طرح تعادل بخشی فرهنگسازی است موضوعی که در این برهه اهمیت زیادی دارد و باید نحوه مصرف اصلاح شود، بهترین راه حل در شرایط فعلی این است که الگوی مصرف اصلاح شود.
وی با تاکید بر اینکه تا زمانی که میزان مصرف اصلاح نشود، مشکلات منابع آبی برطرف نخواهد شد، تصریح کرد: در شرایط فعلی هرچه راه‌های تامین آب را افزایش دهیم به همان میزان مصرف نیز افزایش می‌یابد لذا لازم است در مرحله اول اصلاح مدیریت مصرف صورت بگیرد.
به گفته این کارشناس ارشد حوزه منابع آبی در حال حاضر میزان مصرف آب شرب شهری در ایران با میزان بارش ۲۴۰ میلیمتر در سال بسیار بیشتر از شهر‌های اروپایی بوده که حتی بیش از ۶۰۰ میلیمتر بارندگی سالانه دارند و مهم‌ترین مساله در شرایط فعلی نیز توجه به همین موضوع است.
کشاورز ادامه داد: درست است که دشت‌ها کم آب شدند و بحران خشکسالی در کشور وجود دارد، اما تا زمانی که فرهنگ مصرف اصلاح نشود به نتیجه نخواهیم رسید بنابر این باید این موضوع از حالت شعاری خارج شود و اقدامات فرهنگسازی در این حوزه صورت بگیرد.
وی اظهار کرد: با بالابردن نرخ آب، اعمال جریمه و یا هر اقدامی که میتواند در این حوزه راهگشا باشد، باید برنامه ریزی صورت بگیرد و راهکار اجرایی آن اعمال شود، متاسفانه بسیاری از دستورالعمل‌هایی که مصوب می‌شود در عرصه قابلیت اجرایی ندارد.
این کارشناس ارشد حوزه منابع آبی با بیان اینکه توجه به مساله فرسوده بودن شبکه توزیع آب شهری نیز که در برخی شهر‌ها باعث هدررفت تا حدود ۳۰ درصد از آب ورودی به شبکه می‌شود نیز از اهمیت زیادی برخوردار است، گفت: لازم است که بازسازی شبکه توزیع در اولویت کار‌های وزارت نیرو قرار گیرد.