مبتلایان بیماری مولتیپل اسکلروزیس به اختصار ام‌اس(MS) اغلب پس از مصرف لبنیات از بروز علائم شدیدتر بیماری شکایت می‌کنند و اکنون محققان دانشگاه‌های بُن(Bonn) و ارلانگن-نورنبرگ(Erlangen-Nuremberg) علت احتمالی این امر را یافته‌اند.
جامعه ۲۴- طبق این مطالعه، پروتئینی که در شیر گاو وجود دارد باعث ایجاد التهابی می‌شود که غشای عایق اطراف سلول‌های عصبی را هدف قرار می‌دهد. این مطالعه این ارتباط را در موش‌ها نشان داد، اما شواهدی از وجود مکانیسمی مشابه در انسان‌ها نیز یافت شده است؛ بنابراین محققان توصیه می‌کنند که گروه‌های خاصی از مبتلایان از مصرف محصولات لبنی خودداری کنند. این مطالعه در مجله "PNAS" منتشر شده است.
"استفانی کورتن" (Stefanie Kürten) از موسسه آناتومی در دانشگاه بُن توضیح می‌دهد: ما بار‌ها و بار‌ها از بیماران شنیده‌ایم که وقتی شیر، پنیر یا ماست مصرف می‌کنند، احساس بدتری پیدا می‌کنند. این استاد آناتومی اعصاب که به عنوان یک متخصص مشهور در بیماری ام‌اس شناخته می‌شود مطالعه خود را در سال ۲۰۱۸ در دانشگاه ارلانگن-نورنبرگ آغاز کرد و یک سال و نیم قبل به بُن نقل مکان کرد تا کارش را با گروه تحقیقاتی‌اش ادامه دهد.
او می‌گوید: ما به موش‌ها، پروتئین‌های مختلفی از شیر گاو تزریق کردیم. ما می‌خواستیم بفهمیم که آیا مولفه‌ای مرتبط با بروز علائم بیماری در شیر وجود دارد یا خیر. محققان آن چه که به دنبالش بودند را یافتند. زمانی که آن‌ها کازئین شیر گاو را به حیوانات تزریق کردند، موش‌ها اختلالات عصبی نشان دادند. تصاویر میکروسکوپ الکترونی نشان از آسیب به غشای عایق اطراف رشته‌های عصبی یعنی میلین داشت. این ماده چربی-مانند از ایجاد اتصال کوتاه جلوگیری می‌کند و علاوه بر آن به طور قابل توجهی هدایت پیام‌های عصبی را تسریع می‌کند.
در مولتیپل اسکلروزیس، سیستم ایمنی بدن، غلاف میلین را از بین می‌برد. پیامد‌های ناشی از بین رفتن این غشا، مورمور شدن، مشکلات بینایی و مشکلات حرکتی است و در موارد شدید به فلج شدن فرد ختم می‌شود.
به نظر می‌رسید که تزریق کازئین باعث آسیب دیدن شدید غلاف عایق میلین در موش‌ها شده است.
"ریتیکا چاندر" (Rittika Chunder) از گروه تحقیقاتی دکتر کورتن می‌گوید: به نظر می‌رسد که علت آن، بروز یک پاسخ ایمنی درست مشابه آنچه در ام‌اس رخ می‌دهد، باشد. سیستم دفاعی بدن در واقع به کازئین حمله می‌کند، اما در این فرآیند پروتئین‌های دخیل در تشکیل میلین نیز از بین می‌روند.
چنین واکنشی زمانی رخ می‌دهد که دو مولکول دستکم در بخش‌هایی از خود بسیار به یکدیگر شبیه باشند. سیستم ایمنی در این مورد دچار مشکل می‌شود و آن‌ها را با هم اشتباه می‌گیرد. "چاندر" می‌گویند: ما کازئین را با مولکول‌های مختلفی که برای تولید میلین اهمیت دارند مقایسه کردیم؛ و در این فرآیند به پروتئینی به نام MAG رسیدیم. این پروتئین از برخی جهات شباهت قابل توجهی به کازئین داشت به طوری که آنتی‌بادی‌های کازئین در حیوانات آزمایشگاهی، علیه MAG نیز فعال بودند.
این بدان معناست که در موش‌هایی که کازئین دریافت کرده بودند، سیستم دفاعی بدن علیه MAG عمل کرده بود و میلین را دچار آسیب کرده بود.
بیشتر بخوانید: نقش آنتی‌بیوتیک‌ها در پیشگیری از اوتیسم
اما تا چه اندازه می‌توان این نتایج را به افراد مبتلا به ام‌اس تعمیم داد؟
برای پاسخ به این پرسش پژوهش‌گران آنتی‌بادی‌های کازئین موش را به بافت مغز انسان تزریق کردند و این آنتی‌بادی‌ها در سلول‌های مسئول تولید میلین تجمع یافتند.
برخی از گلبول‌های سفید خون به نام سلول B مسئول تولید آنتی‌بادی هستند. این مطالعه نشان داد که سلول‌های B در خون افرادی که به ام‌اس مبتلا هستند به شدت در برابر کازئین واکنش نشان می‌دهند. احتمالا افراد مبتلا به این بیماری در نتیجه‌ی مصرف شیر در برابر کازئین پاسخ آلرژیک ایجاد کرده‌اند و پس از آن به محض مصرف دوباره محصولات لبنی، سیستم ایمنی آن‌ها شروع به تولید آنتی‌بادی علیه کازئین می‌کند که به دلیل شباهت کازئین به پوتئین MAG، غلاف میلین اطراف رشته‌های عصبی نیز آسیب می‌بیند.
با این وجود این موضوع تنها بر بیمارانی که به کازئین شیر حساسیت دارند، اثر می‌گذارد. کورتن می‌گوید: ما به دنبال روشی برای آزمایش آنتی‌بادی‌های ضد کازئین در این افراد هستیم. تا دستکم این افراد از مصرف لبنیات خودداری کنند.
این احتمال نیز وجود دارد که شیر گاو خطر ابتلا به ام‌اس را در افراد سالم افزایش دهد، زیرا کازئین می‌تواند در این افراد نیز پاسخ آلرژیک ایجاد کنند که پدیده نادری هم نیست. زمانی که چنین واکنشی وجود داشته باشد، احتمال آسیب به میلین نیز از نظر تئوری وجود دارد. با این حال این بدان معنا نیست که حساسیت بیش از حد به کازئین لزوما باعث بروز بیماری ام‌اس می‌شود. این بیماری به عوامل دیگری نیز وابسته است. با این حال این ارتباط نگران کننده است. کورتن می‌گوید: مطالعات نشان می‌دهد که نرخ ابتلا به ام‌اس در جوامعی که شیر گاو زیادی مصرف می‌کنند، بیشتر است.
منبع: مدیکال‌اکسپرس