ظرفیت رشته‌های پزشکی در برابر میزان دوطلبان کنکوری که می‌خواهند در این رشته‌ها تحصیل کنند بسیار اندک و ناچیز است، توقع خانواده‌ها از سویی و دیدگاه غلط خانواده‌ها موجب شده است تا رقابت برای تصاحب صندلی یکی از دانشگاههای علوم پزشکی برای این رشته‌ها به وجود آید عدم موفقیت برای برخی موجب خرید و جعل مدرک می‌شود که در نهایت به جای دانشگاه سر از زندان در می‌آورند.
جامعه ۲۴ - کنکور سد محکمی است که تقریبا هر ایرانی و خانواده‌های آنها با آن روبه‌رو شده‌اند، هیچ دانشجویی نیست که از این سد عبور نکرده باشد. تا چند سال قبل که کنکور دو مرحله‌ای بود بسیاری از خانواده‌ها ترجیح می‌دادند فرزندانشان پزشک یا مهندس و در رشته‌های انسانی نیز وکیل شوند، اما قبول شدن در این رشته‌ها کار هر کسی نبود.
با اشباع رشته‌های مهندسی و انسانی و عدم وجود شغل کافی برای فارغ التحصیلان این رشته‌ها، بسیاری از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند همچنان فرزندانشان پزشک شوند به همین دلیل هر ساله بیش از نیمی از شرکت کنندگان در کنکور سراسری دانشگاه‌ها را داوطلبان رشته تجربی تشکیل می‌دهند. چنانکه امسال نیز بیش از نیم میلیون از تعداد کل داوطلبان را این افراد تشکیل می‌دادند. این در حالیست که ظرفیت رشته‌های پزشکی در برابر این تعداد از داوطلبان بسیار کمتر و حتی ناچیز است.
ظرفیت پذیرش رشته‌های پزشکی
۵۰ دانشگاه در کشور اقدام به پذیرش ۳ هزار و ۶۹۴ نفر در رشته پزشکی می‌کنند که با احتساب ظرفیت ۳۹۰ نفر مازاد، ۴ هزار و ۸۴ نفر در دانشگاههای دولتی پذیرش می‌شوند، این در حالیست که پردیس‌های خودگردان دانشگاههای سراسری ۶۶۰ دانشجو و دانشگاه آزاد ۵۲۵ دانشجو و پردیس‌های خودگردان آزاد نیز ۱۲۰ دانشجو پذیرش می‌کنند. در مجموع می‌توان گفت که از نیم میلیون داوطلب تنها ۵ هزار و ۳۸۹ یعنی تنها یک درصد این افراد موفق می‌شوند که در پزشکی تحصیل کنند.
رشته دندانپزشکی نیز پس از رشته پزشکی از جمله پرطرفدارترین رشته‌های تجربی است که ظرفیت دوره روزانه آن ۸۹۶ نفر و ظرفیت دوره شهریه پرداز ۲۷۲ نفر است. ظرفیت دانشگاه آزاد در رشته دندانپزشکی نیز ۲۰۵ نفر است که در مجموع می‌توان گفت که هزار و ۳۷۳ نفر یا ۰.۲ درصد داوطلبان در این رشته پذیرش می‌شوند.
بیشتر بخوانید: کنکور مهم است یا امتحانات نهایی؟/مافیای کنکور به امتحانات نهایی می رود
داروسازی نیز سومین رشته دانشگاهی است که در مجموعه علوم پزشکی از محبوبیت خاصی در بین داوطلبان کنکور برخوردار است و عمده آنها پس از دو رشته پزشکی و دندانپزشکی دوست دارند در این رشته به تحصیل بپردازند به همین دلیل رقابت بر سر پذیرش در این رشته نیز بسیار داغ است.
ظرفیت کل پذیرش در رشته داروسازی در دانشگاه‌ها هزار و ۱۸۵ نفر است که ۷۵۴ نفر آنها روزانه، ۲۹۱ نفر شهریه پرداز و دانشگاه آزاد نیز ۱۴۰ نفر پذیرش می‌کنند. در مجموع می‌توان گفت که ۰.۲ درصد داوطلبان در این رشته پذیرش می‌شوند.
اگر در مجموع نگاه کنیم درخواهیم یافت که تنها ۷ هزار و ۹۴۷ نفر در این رشته‌ها پذیرش می‌شوند که اگر سهمیه‌ها را نیز به آن اضافه کنیم عملا درخواهیم یافت که عدد ناچیزی از شرکت کنندگان در کنکور سراسری در این رشته‌ها پذیرش می‌شوند سایر افراد هم به ترتیب در رشته‌های پیراپزشکی، پرستاری و .. پذیرش می‌شوند که اتفاقا متقاضی این رشته‌ها نیز زیاد بوده و پذیرش در آنها نیز بسیار کم است.
توقع خانواده‌ها برای یک ماراتن سخت در پذیرش رشته‌های پزشکی
پذیرش کم دانشگاه‌ها در این رشته‌ها، توقع خانواده‌ها و اشتیاق آنها برای پزشک شدن فرزنداشان موجب وارد شدن استرس زیادی به داوطلبان می‌شود. اگرچه در سال‌های اخیر آن‌هایی که دستشان به دهنشان می‌رسد چاره دیگری اندیشیده‌اند، دانشگاه کشورهایی چون روسیه، اوکراین، فیلیپین و برخی دیگر را برای فرزندان خود انتخاب کرده و پس از دو سال از سپری شدن تحصیل فرزندانشان با انواع رایزنی، نامه نگاری و ... سعی دارند که آنها را به دانشگاههای علوم پزشکی کشور منتقل کنند. وزارت بهداشت برخی از این دانشگاه‌ها را به رسمیت نشناخته و اصولا جایگاهی علمی برای آنها قائل نیست به همین دلیل در سالیان گذشته برخی از این دانشجویان با تحصن‌هایی مقابل وزارت بهداشت خواهان بازگشت به کشور و ادامه تحصیل در داخل ایران بودند. آنها چاره‌ای نداشتند و باید رنج غربت تحمل می‌کردند و دل والدین را شاد که می‌خواهند «دکتر» شوند، اما اینجا کسی به آنها اهمیت نمی‌دهد.
افزایش داوطلبان در این رشته‌ها و فشار‌های اجتماعی در سال‌های اخیر برخی از گروه‌ها و نمایندگان مجلس را بر آن داشت تا ظرفیت رشته‌های پزشکی را افزایش دهند، اما این موضوع در هر دولتی چه اصولگرا چه اصلاح طلب و چه اعتدالگرا مورد مخالفت قرار گرفت. همچنین نمایندگان کمیسیون بهداشت نیز در هر دوره مجلس نیز به آن روی خوش نشان ندادند و با مخالفت صریح وزارت بهداشت برخی از نمایندگان مجلس که بر افزایش این رشته‌ها تأکید داشتند امضا‌های خود را پس گرفتند تا عملا ظرفیتی اضافه نشود.
فرزندی که به جای پزشک شدن سر از زندان در می‌آورد
اگرچه امروز تا حد بسیار زیادی متقاضی برخی از رشته‌های انسانی مانند جامعه‌شناسی، روزنامه‌نگاری، حقوق و روانشناسی بسیار است و دیدگاه‌های جامعه در مورد این رشته‌ها تغییر کرده یا از سویی با ایجاد برخی از رشته‌ها در گروه مدیریت و یا رشته‌های مرتبط با آی‌تی و برخی از رشته‌های هنر نیز متقاضیان زیادی دارد، اما همچنان رشته‌های مرتبط با تجربی هواخواهان زیادی دارد که بخشی از آن به دیدگاه جامعه و به ویژه خانواده‌هایی باز می‌گردد که خود موفق به تحصیل در این رشته‌ها نشده و دوست دارند فرزندشان کار نکرده آنها را انجام دهند تا بدین وسیله ناکامی خود را جبران کنند و بتوانند در میان فامیل سری بلند کنند.
شاید همین دیدگاه هم موجب شده تا همچنان بازار مدرک گرایی رونق داشته و جعل مدرک پزشکی راهی مناسب از نظر این افراد باشد که نتوانسته‌اند پشت صندلی کلاس‌های علوم پزشکی جایی برای خود دست و پا کنند، اطلاعیه‌های نظام پزشکی در هفته‌های اخیر این موضوع را روشن می‌کند. از سوی دیگر دادسرا‌ی جرائم پزشکی نیز پر از چنین افرادی است که یا مدرک جعل کرده‌اند یا مدرک خریده‌اند نه تنها پزشک نشده‌اند که باید به دلیل ارتکاب جرم راهی زندان شوند و سابقه کیفری را جایگزین سابقه علمی کنند.
این تنها گوشه‌ای است که از توقعات بی‌جایی است که در جامعه از فرزندان وجود دارد. البته آماری از خودکشی‌ها و بیماری‌های روانی که به دلیل وارد شدن استرس کنکور به فرزندان وارد می‌شود وجود ندارد، اما در هر صورت می‌توان گفت که حضور این تعداد داوطلب در گروه آزمون تجربی زنگ خطری برای جامعه است. به همین دلیل به سیاست‌گذاری‌های جدید در آموزش و پرورش و ارائه مشاوره به والدین در همان زمان ورود به دبیرستان نیاز است تا چنین بار سنگینی بر دوش فرزندان برداشته شود.