کارشناسان می‌گویند قدرت سرایت سویه دلتا ۶۰ درصد بیشتر از سایر جهش‌ها است همین اتفاق سبب شده است که کنترل موج پنجم کرونا، بسیار سخت‌تر از امواج قبلی این بیماری مهلک باشد.
جامعه ۲۴ - کشور رفته رفته به تسخیر سویه دلتا درآمده است. دوباره تعداد بیماران مبتلا و سرپایی افزایش یافته و شمار فوتی‌های روزانه نیز از مرز ۲۰۰ نفر گذشته است. نکته قابل تامل اینجاست که کارشناسان می‌گویند قدرت سرایت سویه دلتا، بسیار بالاتر از دیگر جهش‌های کرونا است.
داوود یادگاری‌نیا، رئیس بخش عفونی بیمارستان شهید دکتر لبافی نژاد هم با اشاره به قدرت سرایت سویه دلتا گفت: «قدرت سرایت جهش دلتا ۶۰ درصد بیشتر از سایر جهش‌ها است و به افزایش بی‌رویه آمارمبتلایان منجر شده است. همچنین در این سویه به دلیل قدرت سرایت بالا ما شاهد ابتلا‌های خانوادگی هستیم؛ به شکلی که وقتی شخصی مبتلا به کرونا دلتا می‌شود، قطعا تا ۹۰ درصد اعضای خانواده خود را مبتلا خواهد کرد.»
او تاکید کرد: «جهش دلتا در حال حاضر سوش غالب کل کشور است و جهشی است که در سوش‌های قبلی اتفاق افتاده است.»
رئیس بخش عفونی بیمارستان شهید دکتر لبافی نژاد ادامه داد: «در حال حاضر شاهد ابتلای خانوادگی و فامیلی در سطح کشور هستیم که این موارد ابتلا، نتیجه رعایت نکردن شیوه نامه‌های بهداشتی به‌ویژه دستورالعمل اجتناب از تجمع در فضا‌های بسته است. از دیگر نکاتی که این ویروس را از سایر واریانت‌ها متمایز می‌کند، میزان ابتلا در جوانان است. ما در این سوش هندی علاوه بر ابتلای افراد کم سن و سال شاهد ابتلای اطفال نیز هستیم که متاسفانه این روند رو به افزایش است.»
وی افزود: «نکته دیگری که در مورد سوش دلتا وجود دارد این است که عوارض بیشتری نسبت به سایر واریانت‌ها خواهد داشت و خطر بستری و مرگ و میر این سوش به مراتب بیشتر از سایر جهش‌ها است. نکته گمراه کننده در این سویه، تشابه شدید علائم ویروس با سرماخوردگی و آنفلوانزا است، به نحوی که فرد مبتلا را گمراه می‌کند و فرد با تصور ابتلا به یک سرماخوردگی ساده تعداد زیادی از اطرافیان خود را به این ویروس مبتلا می‌کند و زمانی به پزشک مراجعه می‌کند که ریه‌اش کاملا درگیر شده است.»
یادگاری‌نیا گفت: «تب، سردرد، گلو درد، آبریزش بینی و دل درد از اصلی‌ترین علائم ابتلا به جهش دلتا است. مردم باید توجه داشته باشند که در حال حاضر ما اصلا چیزی تحت عنوان آنفلوانزا نداریم و هر فردی که دچار علائم مشابه شد، باید صد درصد خود را مبتلا به کرونا بداند و اقدام جدی و سریع برای قرنطینه و درمان داشته باشد. افرادی که علایم ویروس را دارند یا تست‌شان مثبت شده، روز پنجم تا هشتم بیماری، مراقبت‌هایشان را تشدید کنند، زیرا سیر بیماری در بازه زمانی پنج تا هشت روز، پیش‌رونده است و منجر به بروز علائم تنفسی می‌شود. مواردی نیز هست که درگیری‌های ریوی شدید و منتشر در این بازه زمانی ظهور پیدا می‌کند.»
رئیس بخش عفونی بیمارستان شهید دکتر لبافی نژاد تصریح کرد: «ویروس دلتا به خودی خود در حال جهش است که به آن دلتا پلاس می‌گویند که این جهش هم در حال بررسی است. در حال حاضر ویروس غالب اکثر کشورها، جهش دلتاست و به شکل پاندمی درآمده است. یکی دیگر از نگرانی‌ها این است که دلتا اثربخشی اکثر واکسن‌ها را زیر سوال برده است و اکثر واکسن‌های تایید شده اثربخشی کمی بر روی این جهش سرسخت دارند.»
وی تصریح کرد: «افرادی که واکسینه شده‌اند نباید خیلی مطمئن باشند و باید بر رعایت تمام شیوه‌نامه‌های بهداشتی، مداومت کنند، زیرا امکان ابتلا به ویروس دلتا در آن‌ها نیز وجود خواهد داشت. باید توجه داشت عمر این ویروس به دو سال هم نمی‌رسد و هنوز ناشناخته است.
تاکنون یک پله از ما جلو بوده است، زیرا حالت کاملا پیش‌رونده دارد. همه این‌ها به این معنی است که باید حتما این ویروس جدی گرفته شود. اصلی‌ترین تاکید ما در مورد رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی، پرهیز از قرار گرفتن در فضای بسته و تجمع‌ها در فضای بدون تهویه مناسب است. حضور در فضا‌هایی مثل کافی‌شاپ و رستوران‌ها که در فضای بسته و با حضور جمعیت است و همه افراد به دلیل غذا خوردن ماسک خود را برداشته‌اند، بسیار در این ایام خطرناک و حتی کشنده است.»
چرا باید سویه دلتا را بسیار جدی گرفت؟
محمدحسین شریعتی، داروساز و محقق تولید واکسن هم به ویژگی ها‌ی ویروس جهش یافته دلتا اشاره می‌کند و می‌گوید: «هنوز اطلاعات دقیق و کاملی درباره کرونای جهش یافته دلتا وجود ندارد. تحقیقات درباره این نوع جهش یافته همچنان ادامه دارد. یکی از مهم‌ترین نکاتی که درباره کرونای دلتا مطرح می‌شود این است که قدرت سرایت آن بسیار بالاست. حتی افرادی که در گذشته به کرونا مبتلا شده‌اند، نسبت به ابتلا به این نوع جهش یافته دلتا مصون نیستند. درواقع پادتن تولید شده در بدن افرادی که قبلا به کرونا مبتلا شده‌اند، توان تشخیص و مقابله با کرونای دلتا را ندارد.»
او خاطرنشان می‌کند: «گفته می‌شود که نوع جهش یافته دلتا، توان بالایی برای فرار از سیستم ایمنی بدن دارد. پادتن ها‌ی تولید شده کرونا در بدن افرادی که قبلا مبتلا شده‌اند، بی‌اثر می‌شود و فرد در برابر کرونای دلتا، آسیب‌پذیر خواهد بود.»
شریعتی هشدار می‌دهد: «گسترش کرونای جهش یافته دلتا می‌تواند نظام سلامت را با بحران جدی مواجه کند و ارائه دهندگان خدمات بهداشتی، دارویی، درمانی و تشخیصی با فرسایش کاری سنگینی مواجه خواهند شد. در این شرایط هم نیروی انسانی فعال در نظام سلامت آسیب می‌بیند و هم سطح کیفی ارائه خدمت به بیماران مبتلا به کرونا، کاهش شدیدی پیدا خواهد کرد.»
بیشتر بخوانید: خیز پنجم کرونا سهمگین‌تر از پیک‌های قبلی
او تصریح می‌کند: «بحث امروز این نیست که آیا خطر کرونای دلتا، کمتر یا بیشتر از انواع جهش یافته دیگر است یا خیر، بلکه بحث اصلی این است که الان باید نگران فروپاشی بسیاری از ساختار‌های ارائه خدمات به بیماران باشیم. در این راستا باید ضمن افزایش رعایت پروتکل ها‌ی بهداشتی و تشدید نظارت‌ها، در مسیری حرکت کنیم که فرآیند واکسیناسیون سراسری با سرعت بیشتری انجام شود.»
از سوی دیگر، مسعود مردانی، عضو ستاد ملی مبارزه با کرونا و متخصص بیماری ها‌ی عفونی هم درباره ویروس جهش یافته دلتا اظهار کرد: «هر چه راه انتقال‌پذیری ویروس کرونا در جامعه افزایش پیدا کند و بتواند از فردی به فرد دیگر به سهولت منتقل شود، می‌تواند زمینه را برای ایجاد موارد جدید بیماری فراهم کرده و جهش‌های کروموزومی اجتناب ناپذیر زیادی ظاهر کند. سویه دلتا، ویروس جدیدی است که حداقل دو موتاسیون کروموزومی واضح درآن دارد. این ویروس در حال گردش است و مشخصات یک ویروس کاملا جدید را دارد. متاسفانه قدرت سرایت پذیری بالاتری دارد.»
ضرورت گسترش واکسیناسیون برای مهار سویه دلتا
همچنین علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا هم تاکید کرد: «چرخش ویروس در انواع قومیت‌ها، ژنتیک‌ها و نژاد‌های مختلف می‌تواند سبب ایجاد جهش‌های عجیب و غریب شود. ویروس جهش یافته دلتا به نظر می‌رسد ترکیبی از جهش یافته ویروس انگلیسی و برزیلی باشد و به مراتب قدرت کشندگی بسیار بالایی دارد.»
او هشدار داد: «ممکن است در آینده ویروس جهش‌یافته کرونای ایرانی هم داشته باشیم؛ بنابراین ممکن است در هر کشوری ویروس کرونا، جهش پیدا کند و اگر این جهش ویروس روی شاخک‌ها باشد قطعا خطرناک است. ویروس کرونا را به انگلیسی، آفریقایی و هندی نام‌گذاری می‌کنیم، اما باید بدانیم این‌ها همان ویروس ووهان است که روی آن جهش صورت گرفته است.»
فعالان جامعه پزشکی تاکید دارند که اگر می‌خواهیم سلامت مردم حفظ شود، باید واکسیناسیون سراسری تسریع شود. به گفته صاحبنظران نظام سلامت، اگر واکسیناسیون عمومی با تاخیر انجام شود، در آن صورت توان نظام سلامت برای مهار موج پنجم کرونا بسیار کاهش خواهد یافت.
این بیماری چموش با قدرتی بیشتر دوباره مهمان ناخوانده مردم شده است. افزایش آمار مبتلایان به کرونا، موجب افزیش فشار کاری و فرسایش شغلی کادر درمان شده است. برای کادر درمان، شکسته شدن آمار مبتلایان به کرونا به معنی شیفت‌های طولانی مدت، تداوم شرایط سخت خدمت و افزایش اضطراب کاری است.
در ماه‌های اخیر، کادر درمان در خط مقدم نبرد با این بیماری غیرقابل پیش‌بینی حضور داشته است. جانفشانی پزشکان، پرستاران، داروسازان، محققان، بهیاران، فعالان حوزه آزمایشگاه، تصویربرداری پزشکی و سایر کادر بهداشت و درمان موجب شد که چندین موج این بیماری کنترل شود. کنترل امواج متعدد این بیماری با فرسودگی بیش از حد کادر درمان همراه بوده است. کادر درمان برای مهار کرونا، خستگی و فرسایش شغلی را به جان خریده است. در این بین، شماری از اعضای جامعه پزشکی نیز در حین خدمت به بیماران مبتلا به کرونا، جانشان را از دست دادند.
برخی از فعالان حوزه سلامت بر این باورند که این روز‌ها کادر درمان مثل سربازی بی‌سلاح شده است که بدون لحظه‌ای استراحت و درنگ، مدام در میدان نبرد حاضر می‌شود. همین اتفاق باعث تحلیل رفتن توان کادر درمان شده و آن‌ها را به سمت فرسایش بیش از حد شغلی کشانده است.
حال بیم آن می‌رود که موج پنجم کرونا، همین اندک توان باقیمانده کادر درمان را هم به اضمحلال ببرد و به فرسودگی بیشتر کادر درمان منجر شود. برگ برنده ایران در مواجهه با بیماری کرونا، کادر درمان فداکار و مجربی است که از جان و دل برای درمان بیماران مایه گذاشتند. حال با گسترش سویه دلتای کرونا، این پرسش جدی مطرح می‌شود که نظام سلامت تا کجا می‌تواند روی این برگ برنده حساب باز کند؟ مجموع این شرایط موجب شده است که کارشناسان جامعه پزشکی بر این نکته اتفاق نظر داشته باشند که باید برای مهار کرونای جهش یافته دلتا و پیشگیری از موج‌های تازه بیماری، فرآیند واکسیناسیون سراسری تسریع شود.