رفتار درست با نوجوانان

جامعه ۲۴ -در ۱۴ سالگی کودک از لحاظ فیزیکی، فکری و اجتماعی دچار تحول می‌شود. یکی از این تغییرات در دوره‌ی بلوغ رخ می‌دهد. بلوغ دوره‌ای است که هر کودکی تغییرات آن را تجربه می‌کند. آغاز این دوره با تغییرات جسمانی و هورمونی همراه است. با قدم نهادن در این سن، مغز سیگنال‌هایی را برای آمادگی تغییرات به قسمت‌های مختلف بدن ارسال می‌کند.

بلوغ جسمانی در دختران ۱۴ ساله

دختران در سن ۹ الی ۱۵ سالگی به بلوغ می‌رسند. یکی از ابتدایی‌ترین نشانه‌ها که حاکی از بلوغ جسمانی دارد، رشد پستان‌ها است که به طور طبیعی با خارش همراه است. در این دوره مو‌های زائد در اندام‌های تناسلی رشد می‌کنند. رحم و لگن نیز برای آغاز دوره‌ی قاعدگی آمادگی لازم را کسب می‌کنند.

علاوه براین آکنه‌های متعددی بر روی صورت و کمر دختران بروز می‌یابد. در حقیقت درفرایند رشد جسمانی دختران هورمون‌های استرادیول و استروژن نقش دارند. هورمون استرادیول رشد پستان‌ها و رحم را دچار نوسان می‌کند.

بلوغ جسمانی در پسران ۱۴ ساله

بلوغ جسمانی پسران نیز در سن ۱۴ سالگی روند تغییر را آغاز می‌کند. این تغییرات شامل بزرگ شدن آلت تناسلی، بیضه ها، رویش مو در صورت و نقاط حساس، رشد قد، تغییر در تن صداو بزرگ شدن ماهیچه‌ها می‌شود. پسران در این دوره برای نخستین بار ارضاشدن شبانه یا رویای خیس را تجربه می‌کنند.

همان طور که هورمون‌های استروژن و استرادیول در دختران موجب بلوغ جسمانی می‌شود، در پسران هم هورمون‌های آندروژن و تستوسترون تغییرات مربوط به رشد را اعمال می‌کنند.

در این سن تغییرات فیزیکی برای نوجوان ۱۴ ساله رخ می‌دهد

رشد مغز در نوجوانان ۱۴ ساله

به طور میانگین دختران در سن ۱۴ سالگی در زمینه‌ی مسائل درست و غلط درک بیشتری کسب می‌کنند و توانایی تفکر انتزاعی را به دست می‌آورند. تفکر انتزاعی به تفکری اطلاق می‌شود که فرد بر اساس تجارب موجود قادر به نتیجه گیری باشد و مفاهیم و موضاعات را بسنجد. همچنین توانایی تفکیک موضوعات خوب از بد را داشته باشد.

مغز دختران همچنان پس از ۱۴ سالگی به رشد خود ادامه می‌دهد و در مواردی موجب بروز اختلالات روانی می‌گردد.

بلوغ عاطفی نوجوانان ۱۴ ساله

در ۱۴ سالگی به دلیل تغییرات بیولوژیکی که در نوجوانی رخ می‌دهد، تغییراتی در رفتار، هیجان و شناخت او قابل مشاهده می‌شود. در دوره‌ی نوجوانی، نوجوان گمان می‌کند فرد بالغی شده و خواستار استقلال کامل می‌شود. به عبارتی دیگر نوجوانان تمایل به خودمختاری در مسائل زندگی می‌شوند.

تغییر در طرز تفکر با رشد نوجوان و برقراری ارتباط با اجتماعات، درک او نسبت به دنیا و محیط اطرافش بیشتر می‌شود. نوجوان همواره خواستار کسب تجارب جدید می‌شود و تمایل دارند با افراد بیشتری ارتباط برقرار کند. احساسات نوجوانان مخصوصا دختران در این دوره‌ی بلوغ احساساتی می‌شوند.

به دلیل تغییرات هورمونی که ماهانه برای دختران در جهات قاعدگی ایجاد می‌شود، اتفاقات پیرامون را دردناک تراز واقعیت وصف می‌کنند و گاه و بی گاه گریه می‌کنند. علاوه براین، حس زنانگی در آن‌ها برجسته می‌شود. برای مثال به استفاده از لوازم آرایشی تمایل می‌یابند.

آکنه در نوجوانان تغییرات هورمونی منافذ پوست را مسدود می‌کند و موجب شکل گیری آکنه‌هایی بر روی کمر، قفسه سینه و صورت می‌شود. برای کنترل این نوع عارضه می‌توان از متخصص پوست کمک گرفت.

تغذیه نوجوانان ۱۴ ساله

نوع تغذیه و پیروی از برنامه غذایی اصولی در دوره نوجوانی بسیار حائز اهمیت است. اگر در دوره‌ی نوجوانی به نیاز‌های تغذیه‌ای فرد توجهی نشود، زمینه‌ی بروز مشکلاتی از قبیل اختلال در رشد، تمرکز، فشارخون، کلسترول خون و دیابت نوع ۲ فراهم می‌شود.

میزان پروتئین و کالری مورد نیاز نوجوانان بر اساس سن آن‌ها محاسبه می‌شود. به طور میانگین نوجوانان ۱۲ الی ۱۴ ساله نیازمند به دریافت ۴۵ الی ۵۵ کیوکالری انرژی برای هر کیلوگرم از وزنشان هستند. کالری و پروتئین‌ها در تقویت عضلات، رشد مناسب استخوان و در روند عملکرد مغز موثر هستند.

طبق تحقیقات متخصصان آمریکایی در صورتی که نوجوانی در طول برنامه غذایی روزانه از میوه و سبزی بهره بگیرد، دیگر نیازی به دریافت مکمل‌های غذایی نخواهد داشت. برای جلوگیری از خستگی و افزایش انرژی و شادابی در طول روز، حتما در وعده‌های صبحانه و عصرانه، مصرف سبزیجات و ومیوه‌ها را قرار دهید.

اکثر نوجوانان در رده سنی ۱۴ سال به بالا به مصرف فست فود و نوشیدنی‌های گاز دار تمایل دارند. مؤثر‌ترین روش برای کاهش مصرف این قبیل غذا‌ها در نوجوانان، آگاه سازی آنان از نتایج مخرب خوراکی‌های ناسالم است. به طور مثال به نوجوان آموزش دهید مصرف فست فود موجب کوتاهی قد، خراب شدن پوست، فراهم شدن بیماری‌های زمینه‌ای از قبیل کلسترول و فشار خون بالا می‌گردد.

رفتار‌های مناسب با نوجوان ۱۴ ساله

اختلال‌های رفتاری در نوجوانان ناشی از سردرگمی آنان نسبت به آینده است. به عبارتی دختران و پسران با قدم نهادن در سن ۱۴ سالگی و آغاز دوره نوجوانی، قادر به انتخاب هدف برای زندگی نیستند؛ لذا دچار تشویش و نگرانی می‌شوند.

بیشتر بخوانید: میزان خودکشی و اقدام به آن در ایران

والدین در این برهه زمانی نقش آفرین‌ترین و مؤثر‌ترین افراد در تعیین شخصیت و هدف‌های نوجوانان دارند. در نتیجه بهتر است

در رفتار با نوجوان خود به موارد زیر توجه کنید:

• با خانواده‌ی دوستان صمیمی نوجوان آشنا شوید.

• به نوجوان در تصمیم گیری هایش آزادی عمل بدهید.

• ساعاتی را برای تفریح با نوجوان اختصاص دهید.

• از تلاش‌هایی که در زمینه‌های مختلف برای دستیابی به اهداف انجام می‌دهد، قدردانی کنید.

• بر کار‌ها و رفتار او نظارت کنید.

• نوجوان را به انجام چالش‌های جدید دعوت کنید. برای مثال از او بخواهید برای انجام فعالیت ورزشی جدید به باشگاه برود.

بهترین نحوه‌ی برخورد با نوجوان ۱۴ ساله پرخاشگر
درواقع شیوه‌ی برخورد با نوجوانی که رفتار‌های پرخاشگرانه دارد، بسیار درخورتوجه است؛ زیرا رفتار‌های نوجوان سازنده‌ی شخصیت و هویت او هستند.

سه روش موثربرای برخورد مناسب در مقابل نوجوان پرخاشگر

• عدم تنبیه فیزیکی نوجوانان به دلیل رشد‌های جسمانی مغرور و قدرتمند می‌شوند. درگیری جسمی موجب بحران هویت در نوجوان می‌شود و او یاد می‌گیرد مشکلات خود را در اجتماع با دعوا و زورگیری انجام دهد.

• عدم تهدید نوجوان در صورت بالا کشیدن بحث، نوجوان را برای منع کاری تهدید نکنید. با تهدیدن کردن شعله‌ی عصبانیت بیشتر را در نوجوان فوران می‌کنید و عملا موجب به وجود آمدن پرخاش‌های بیشتر می‌شوید. وقت گذراندن با نوجوان تحقیقات حاکی از آن دارد که

• اختصاص دادن وقت‌هایی برای خوش گذرانی با نوجوان موجب ایجاد رابطه‌ی دوستی میان والدین و او می‌شود. در نتیجه او تمامی تمایلات و خواسته هایش را به صراحت برای شما بازگو می‌کند و از سرکشی هایش کاسته می‌شود.

مراجعه به مشاور

گاهی والدین قادر به کنترل رفتار‌های پرخاشگرانه نوجوان نمی‌باشند. در این گونه موارد مراجعه به روانشناس بهترین انتخاب است. روانشناس یا مشاور تمامی جوانب را در نظر می‌گیرد و روش‌های مناسب رفتار با نوجوان را به شما آموزش می‌دهد.