10 فیلم برتر ترسناک با مضمون روانشناختی

جامعه ۲۴ - در حالیکه ژانر وحشت، امروز متمرکز بر فیلم‌هایی است که مبتنی بر خشونت و شکنجه می‌باشند، فیلم هایی، چون ارّه و هتل؛ ترس روانشناختی به طور موقت از استودیو‌های فیلم سازی و نگاه مخاطبان خارج گشته است. برای طرفداران این نوع فیلم‌ها در ژانر وحشت، زمان مناسبی است تا بنشینیم و بار دیگر به منتخب‌های خاطرانگیز این ژانر نگاهی بیاندازیم؛ و امیدوار باشیم که موج جدیدی از فیلم‌های ترسناک روانی، بار دیگر بر پرده سینما‌ها آمده و ما را به هیجان آورند.
ترس روانی، معمولا به ساخت تدریجی تنش و ناآرامی هراسناک متکی است تا وجود هیولاها، ترس‌های مقطعی، و زد و خورد‌های ساختگی. این بدین معنا نیست که هرگز از این عناصر استفاده نمی‌شود، بلکه موضوعی که این ترس روانی را می‌پوشاند، این حقیقت است که ما منبع ترس را نمی‌بینیم و نمی‌شناسیم؛ نمی‌دانیم ریشه این ترس ارواح بدخواه و بدطینت هستند یا بخش تاریک روان انسانی. ترس پنهان وحشتی به مراتب بیشتر از ترس آشکار در انسان ایجاد می‌کند.

درخشش (۱۹۸۰)

اقتباس استنلی کوبریک از رمان کلاسیک استفان کینگ، در بسیاری از مسیرها، کهن الگوی فیلم‌های ترسناک روانی به حساب می‌آید. جک نیکلسون که به عنوان نویسنده به نگهبان هتل جک تورنس تبدیل می‌شود، گرفتار هیپنوتیزم می‌گردد و حرکت آرام او به سمت دیوانگی، موضوع سیّالی است که در طول فیلم وجود داشته و دیده می‌شود. این تنش با گذشت فیلم، آرام آرام رشد می‌کند تا به نقطه اوج خود و صحنه مشهور "جانی اینجاست! " می‌رسد؛ صحنه‌ای که بار‌ها کپی و تقلید شده است. با وجود حضور پدیده‌های فراطبیعی از مقبره‌های هندی تا ارواح، در نهایت این جک نیکلسون است که ترسی واقعی در فیلم درخشش را نشان می‌دهد.

روانی (۱۹۶۰)

در اصل به عنوان تریلر روانی شناخته می‌شود که توسط آلفرد هیچکاک کارگردانی شده است. ترسی که فیلم روانی در طول پنجاه سال گذشته بر مخاطبان خود القاء نموده است، آن‌ها را تبدیل به افسانه‌ای ترسناک نموده است. این فیلم اگرچه از لحاظ فیلم نامه و فیلم برداری، شاهکار تلقی می‌شود، اما ردِ هرگونه قدرت فراطبیعی در فیلم روانی، یک بار و برای همیشه این حقیقت را به اثبات رساند که ماهیت تاریک روح انسانی می‌تواند به اندازه هر هیولایی ترسناک باشد. شما تصور خواهید کرد که پس از این همه کشتاری که در هتل بِیتز صورت گرفته است، مالک هتل نیز سرانجام به دنبال وکیل خواهد رفت.

جن گیر (۱۹۷۳)

یکی دیگر از اقتباس‌های ادبی، فیلم جن گیر می‌باشد که یکی از مضطرب انگیزترین فیلم‌هایی است که تاکنون ساخته شده است؛ این امر به لطف ترکیبی از وحشت بدن، موضوعاتی که عمیقاً به مقدسات دینی توهین می‌نماید، و جلوه‌های ویژه مخوف می‌باشد. هنگام اکران این فیلم در سال ۱۹۷۳، مخاطبان با خود کیسه‌هایی به همراه داشتند؛ ترس از اینکه صحنه‌های وحشتناک فیلم حال آن‌ها را بر هم زند. حتّی دیدن این فیلم، امروز نیز موجب تشویش خاطر مخاطب می‌شود.

حلقه (۱۹۹۸)

این فیلم را با اقتباس آمریکایی آن که در سال ۲۰۰۲ ساخته شده است، اشتباه نگیرید. فیلم حلقه، فیلمی ترسناک ژاپنی است که در سال ۱۹۹۸ ساخته شده است. این فیلم هنگامی که وارد دنیای غرب شد، سر و صدای زیادی بر پا نمود. سبک راکد این فیلم، نگاه‌ها را به سوی خود جلب کرد. در حالیکه طرح اصلی این فیلم- یک نوار ویدئویی نفرین شده که بیننده آن پس از هفت روز از دیدنش، کشته می‌شد- در ابتدا کمی تقلیدگونه به نظر می‌رسید. داستان حلقه، که چرخه دائمی مرگ و وحشت را به نمایش می‌گذارد، مطمئنا در میان برجسته‌ترین آثار سینمایی است که تاکنون ساخته شده است.

طنین مرگ (۱۹۸۸)

دیوید کرانِنبِرگ، به طور کلی به عنوان استاد مسلّم وحشت بدنی تلقی می‌گردد، امّا این فیلم حتّی با استاندارد‌های معمول، باز هم مو‌های بدن را سیخ می‌کند. جِرِمی آیرونز نقش الیوت را بازی می‌کند، و بیوِرلی مانتِل، دوقلوی یکسان اوست. آن‌ها متخصص بیماری‌های زنان هستند و زنانی را که به کلینک شان می‌آیند، اغوا می‌کنند. بیماری روانی این دوقلو‌ها و شیفتگی شان به تغییر ناگهانی و ناهنجار بودن، سبب می‌شود تا دیدن این فیلم سخت شده و ترس وجود بیننده را فرا گیرد.

بیشتر بخوانید: مزایای روانشناختی سینمای وحشت

فعالیت فراطبیعی (۲۰۰۷)

اگرچه این فیلم، ما را به شدّت یاد فیلم پروژه جادوگرانه بِلِر می‌اندازد، امّا فعالیت فراطبیعی، فیلم کاملا متفاوتی است. هزینه ساخت این فیلم تنها ۱۵ هزار دلار بود، و بازنمایی زیبایی را از خط نامشخص میان واقعیت و خیال، ارائه نموده است؛ هنگامی که داستان زوج جوانی را می‌بینیم که در خانه خود حبس شده اند. این فیلم فوق العاده در سال ۲۰۱۰ نیز ادامه یافت.

شنوایی (۱۹۹۹)

این فیلم ترسناک ژاپنی، یکی از معدود فیلم‌هایی است که توانسته است فاصله بین ترس روان شناختی کلاسیک و شکنجه فیلم‌های مدرن را به خوبی به هم نزدیک کرده و ارتباط دهد. صحنه‌های وحشیانه شکنجه و عذاب شدید روانی، فیلم شنوایی را در ردیف کارگردانان فیلم‌های ترسناک، چون ایلی راس و راب زامبی قرار داده است. برخی بینندگان با دیدن چند صحنه از فیلم، سالن سینما را ترک کردند. مطمئن باشید که این صحنه‌ها واقعا دهشتناک بوده اند.

بچه رُزماری (۱۹۶۸)

فیلم بچه رُزماری (با نام اصلی کودک شیطان) رومان پولانسکی برای الهام بخشیدن به فیلم‌های جن گیر و فال ساخته شد؛ این فیلم زندگی رُزماری وانت هاوس را روایت می‌کند؛ زنی که پس از آنکه شوهرش پیمان عجیب و غریبی را با یکی از همسایگان غیرعادی خود می‌بندد، باردار می‌شود. همان طور که داستان ادامه می‌یابد، آشکار می‌شود که نوزاد از نسل شیطان است. مشکلات شخصی پولانسکی در سال‌های اخیر سبب شده است تا توجهات نسبت به او و کارهایش کاهش یابد. امّا او در زمان خودش، استعدادی رویایی به شمار می‌آمد.

نردبان یعقوب (۱۹۹۰)

نردبان یعقوب، به کارگردانی آدریان لین، فیلم متقاطع دیگری است که عناصر ترس را در یک ترلیر ترسناک روانی به مخاطب ارائه می‌دهد. کهنه سرباز جنگ ویتنام، جاکوب سینگر، توهمات عجیب و غریبی را تجربه می‌کند؛ او حس می‌کند که از زمان خود که سال ۱۹۷۵ است به عملیات دلتای میکانگ تغییر موقعیت می‌دهد. این زمان‌های قاطی شده سبب می‌شود تا مخاطب دچار تشویش ذهنی گردد و فیلم با ترس ما از مرگ و میر، توطئه و جنون پایان می‌یابد.

انگیزه مولهولاند (۲۰۰۱)

این فیلم به همراه فیلم مخمل آبی، شاهکار‌های کاری کارگردان دیوید لینچ به حساب می‌آید. این فیلم، خط مبهم میان فراطبیعی بودن، توهم، و بیماری‌های روانی را به تصویر می‌کشد. طرح اصلی این فیلم که فراز و فرود زندگی بازیگری به نام بِتی ایلمز و دوستی او با یک فرد فراموش کار را به تصویر می‌کشد که غیر خطی و گیج کننده می‌باشد؛ و صحنه‌هایی را نشان می‌دهد که در آن‌ها مرز‌های ادراک از هم گسیخته می‌شود. این فیلم تصویری واقعا سورئالیست را به نمایش می‌گذارد، و فریب‌های دوربینی، نورپردازی‌های عجیب و غریب، و چارچوب‌های بسته غیر معمول، حس پارانویا و فریب را به بیننده القاء می‌کند.

با ارائه هرگونه لیستی، باز هم نام برخی فیلم‌های ارزشمند از قلم می‌افتد. در ادامه به نام برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم: سکوت برّه‌ها (۱۹۹۱) و ضد قهرمان آدمخوار آن به نام هانیبال لکتِر؛ دافعه رومان پولانسکی (۱۹۶۵). بزرگراه فراموش شده دیوید لینچ (۱۹۹۷)؛ ستون فقرات شیطان گولیریمو دیل تورو (۲۰۰۱)؛ و هر اتفاقی که برای نوزاد جِین افتاد از رابرت آلدریچ (۱۹۶۲).