وزارت بهداشت با انتشار گزارشی میگوید واکسیناسیون علیه ویروس کرونا در ایران شکست خورده است. آیا گزارش وزارت بهداشت واقعی است یا پوششی است برای جبران ضعفها و کمکاریها؟
جامعه ۲۴- ویروس کرونا در ایران حدود یکصد هزار و به گفته برخی دوصد هزار کشته را به هیولای مرگ هدیه کرده و بهترین سلاح مقابله با آن واکسن است که کشف و ساخته شده، اما در این میان وزارت بهداشت گزارشی منتشر کرده که نشان میدهد واکسیناسیونی که تاکنون در ایران انجام شده نتوانسته جلوی ابتلا و مرگ و میر را بگیرد. در راستای انتشار این گزارش، عدهای در شبکههای اجتماعی نیز کمپین واکسن نمیزنیم راه انداختهاند.
مرکز آمار و اطلاعات وزارت بهداشت ایران به تازگی گزارشی منتشر کرده و طبق ادعای مندرج در این گزارش، میزان مرگ در میان افراد واکسینه شده در ایران را بیش از ۷۵ برابر شاخص مربوطه در بعضی از کشورهای جهان دانسته است.
بیشتر بخوانید: آیا مرگ و میر پس از واکسیناسیون در ایران زیاد است؟/ یک گزارش و هزار اما و اگر
در گزارش این مرکز آمده: «تاکنون بیش از ۹۱ هزار نفر از کسانی که دوز اول واکسن را دریافت کردهاند بعد از دو هفته به کووید-۱۹مبتلا شده و به بیمارستانها مراجعه کردهاند. میانگین سن این افراد بین ۶۰ تا ۹۰ سال است، از بین بستریشدگان حدود هشت هزار و ۵۰۰ نفر فوت کردهاند.»
بر اساس این گزارش، افراد فوتشده بعد از دریافت دوز اول که به کرونا مبتلا شدند بیشتر در سنین ۷۰ و ۸۰ سال بودهاند. در میان افرادی که دو دوز واکسن را دریافت کردهاند و گفته میشود کامل واکسینهشدهاند، حدود ۲۳ هزار نفر به کرونا مبتلا شدهاند.
لابی مرگ در وزارت بهداشت علیه واکسن کرونا
به محض انتشار این گزارش آن هم از سوی وزارت بهداشت، در شبکههای اجتماعی موجی از هراس و نگرانی درباره کارایی واکسن کرونا در ایران ایجاد شده است. بسیاری از کاربران درباره تنها راهی که در برابر کرونا پیش رو دارند دچار تردید شدند. از سوی دیگر کاربران سایبری و ارزشی نیز با هشتگ واکسن نمیزنیم و استناد به گزارش وزارت بهداشت سایر کاربران را دعوت به عدم تزریق واکسن کردند.
تمامی این موارد در کنار هم شبهاتی را ایجاد کرد که چرا در زمانی که تاخیر ایران در واکسیناسیون کرونا اعتراض همگانی را به دنبال داشته و موجی از نارضایتی را به وجود آورده، از وزارت بهداشت گرفته تا لشکر سایبری در حال واکسن هراسی هستند.
در ادامه حتی دادههای وزارت بهداشت نیز توسط کارشناسان زیر سوال رفت. رییس کمیته اپیدمیولوژی کرونا در ایران در واکنشی تند نسبت به گزارش وزارت بهداشت درباره کارایی واکسیناسیون، در نامهای خطاب به وزیر بهداشت تحلیل این دادهها را نادرست و غیرعلمی عنوان کرد.
حمید سوری، رئیس کمیته اپیدمیولوژی کرونا در ایران، ضمن تاکید بر لزوم تحلیل درست دادههای تحقیقات منتشر شده پیرامون کرونا، در نامهای خطاب به وزیر بهداشت ایران «نادرست بودن» این اطلاعات را متذکر شده و تاکید کرد: «تحلیل آمار در حیطه فعالیت آن مرکز نیست» و این اطلاعات «باید توسط متخصصان رشتههای مرتبط با زمینههای علوم زیستی به ویژه گروههای مرتبط با اپیدمیولوژی» مورد تحلیل قرار گیرد.
رئیس کمیته اپیدمیولوژی کرونا در ایران افزوده است: «این نامه در سطح جامعه با مضمون غیرعلمی و به شکل مستقیم یا با واسطه در حالی منتشر شده است که هنوز در کمیتههای علمی مورد تایید قرار نگرفته است.»
به گفته سوری، نتیجهگیری غیرعلمی و غیرتخصصی از یافتههای خام، میتواند اثر مخرب بر استقبال مردم از واکسیناسیون حداکثری داشته باشد.
القای بیاثری واکسن کرونا یا پروژه تبرئهسازی؟
برخی تحلیلگران پزشکی نیز هدف از انتشار این گزارش را القای بیاثر دانستن واکسنها در برابر شیوع ویروس کرونا عنوان کردند، آن هم در روزهایی که انتقادها از سوءمدیریت در کنترل همهگیری ویروس کرونا و واکسیناسیون در ایران به شدت افزایش یافته است.
بسیاری از کاربران اجتماعی نیز از بازی مسئولان با جان مردم گفتهاند. تاکنون ایران با تاخیر در واکسیناسیون از جهان عقب مانده و همچنان آمار ابتلا و مرگ کرونایی صعودی است و بسیاری حکومت را مقصر میدانند که تاکنون نتوانسته واکسیناسیون را در سطح گستردهای انجام دهد. حالا، اما به نظر میرسد ضعف مدیریتی لباس دیگری پوشیده و با پمپاژ واکسن هراسی میان مردم و انتشار گزارشهای بی اعتبار و غلطی از سوی وزارت بهداشت، مسئولان در واقع سعی دارند خود را تبرئه کنند.
واقعیت این است که امکان کاهش کارایی واکسنها در گذر زمان و در برابر گونههای جدید اصلی علمی است. برای مثال آخرین دادهها نشان میدهند که واکسن آسترازنکا که در ایران تزریق میشود در گذر زمان اثرگذاریاش کم میشود، اما با شیب کمتری از واکسن فایزر. چنین چیزی برای واکسن سینوفارم هم احتمالا وجود دارد، اما فعلا در برابر گونه دلتا دادهای از آن وجود ندارد. با این حال دادههای موجود تا پیش از گونه دلتا حکایت از اثربخشی خوب واکسن در برابر موارد حاد کرونا دارد. طبق آخرین گزارش سازمان بهداشت جهانی واکسنها حتی با کاهش اثربخشی هنوز میتوانند تا میزانی از موارد حاد کرونا جلوگیری کند.
پس بهتر است وزارت بهداشت و هر ارگان و شخص وابستهای از بازی با دادهها پرهیز کنند تا بیشتر از این با جان و روان مردم بازی نشود. واکسیناسیون عمومی در حال حاضر تنها سلاح جهان در برابر موتور کشتار کروناست.