فواید و مضرات شکر قهوه ای/ آیا این شکر برای دیابتی ها مفید است؟

جامعه ۲۴- شکر قهوه‌ ای نوعی شکر است که از ترکیب شکر سفید و ملاس (مولاس) به دست می‌آید یا مستقیماً از عصاره نیشکر یا چغندر قند تهیه می‌شود. رنگ قهوه‌ ای و طعم خاص آن به دلیل وجود ملاس است که حاوی مواد معدنی و ترکیبات طبیعی نیشکر است.

انواع شکر قهوه‌ ای

۱. شکر قهوه‌ ای طبیعی: مستقیماً از عصاره نیشکر تهیه می‌شود و کمترین میزان فرآوری را دارد.

۲. شکر قهوه‌ ای صنعتی: شکر سفید به آن ملاس اضافه می‌شود تا به رنگ و طعم قهوه‌ ای دست پیدا کند.

خواص شکر قهوه‌ ای

- مقدار کمی مواد معدنی مانند کلسیم، پتاسیم و آهن دارد (البته میزان آن بسیار ناچیز است).

- طعم کاراملی ملایمی دارد که در دسر‌ها و نوشیدنی‌ها پرکاربرد است.

تفاوت شکر قهوه‌ ای و شکر سفید

- فرآوری: شکر قهوه‌ ای کمتر فرآوری می‌شود.

- طعم: شکر قهوه‌ ای طعمی غنی‌تر و کاراملی دارد.

- مواد مغذی: شکر قهوه‌ ای مقدار اندکی مواد معدنی دارد، اما از نظر کالری تقریباً با شکر سفید برابر است.

اگرچه شکر قهوه‌ ای به‌عنوان گزینه‌ای سالم‌تر تبلیغ می‌شود، باید در مصرف آن مانند شکر سفید اعتدال داشت.

شکر قهوه‌ ای نسبت به شکر سفید فواید جزئی بیشتری دارد، اما این تفاوت آن‌قدر زیاد نیست که آن را به گزینه‌ای کاملاً "مفید" تبدیل کند. در اینجا برخی از جنبه‌های مثبت و منفی شکر قهوه‌ ای را بررسی می‌کنیم:

فواید بالقوه شکر قهوه‌ ای

۱. وجود مواد معدنی جزئی: به دلیل داشتن ملاس، مقدار کمی کلسیم، پتاسیم، آهن و منیزیم دارد. این مواد معدنی در شکر سفید وجود ندارند، اما مقدار آنها در شکر قهوه‌ ای هم بسیار کم است و برای تأمین نیاز روزانه کافی نیست.

۲. طبیعی‌تر بودن: اگر شکر قهوه‌ ای طبیعی باشد (نه صنعتی)، فرآوری کمتری نسبت به شکر سفید دارد و ممکن است خالص‌تر باشد.

۳. طعم و کاربرد بهتر: طعم کاراملی آن می‌تواند جایگزین مناسبی برای شیرین کردن غذا‌ها و نوشیدنی‌ها باشد، بدون نیاز به استفاده زیاد از شکر.

مضرات شکر قهوه‌ ای

۱. کالری مشابه شکر سفید: شکر قهوه‌ ای تقریباً همان میزان کالری و قند شکر سفید را دارد (هر دو حدود ۴ کالری در هر گرم). مصرف زیاد آن می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند افزایش وزن، دیابت و مشکلات قلبی شود.

بیشتر بخوانید: لیست خوراکی های چاق کننده و سالم برای افرادی که قصد افزایش وزن دارند

۲. تفاوت ناچیز در مواد مغذی: مواد معدنی موجود در شکر قهوه‌ ای در مقایسه با سایر منابع غذایی (مانند میوه‌ها و سبزیجات) بسیار ناچیز است؛ بنابراین نمی‌توان روی آن به‌عنوان یک منبع مغذی حساب کرد.

۳. مشکلات مشابه با مصرف زیاد شکر سفید: مصرف بیش از حد شکر قهوه‌ ای، درست مانند شکر سفید، می‌تواند منجر به پوسیدگی دندان‌ها و مشکلات متابولیکی شود.

شکر قهوه‌ ای بهتر از شکر سفید است، اما نباید به‌عنوان یک ماده غذایی مفید یا سالم در نظر گرفته شود. اگر به دنبال کاهش مصرف شکر هستید، بهتر است از جایگزین‌هایی مانند عسل طبیعی، شیره خرما یا میوه‌های خشک استفاده کنید. مصرف شکر قهوه‌ ای باید، مانند شکر سفید، در حد اعتدال باشد.

افراد مبتلا به دیابت می‌توانند از شکر قهوه‌ ای استفاده کنند؟

افراد مبتلا به دیابت باید در مصرف هر نوع قند، از جمله شکر قهوه‌ ای، احتیاط کنند. اگرچه شکر قهوه‌ ای کمی طبیعی‌تر از شکر سفید است و مقدار ناچیزی مواد معدنی دارد، تأثیر آن بر سطح قند خون مشابه شکر سفید است.

دلایل محدودیت مصرف شکر قهوه‌ ای برای دیابتی‌ها:

۱. شاخص گلیسمی (GI) مشابه شکر سفید: شکر قهوه‌ ای و شکر سفید شاخص گلیسمی تقریباً یکسانی دارند (بین ۶۰ تا ۶۵). این یعنی هر دو به سرعت قند خون را افزایش می‌دهند.

۲. کالری و ترکیبات مشابه: شکر قهوه‌ ای تقریباً همان میزان کالری و کربوهیدرات شکر سفید را دارد، بنابراین تأثیر آن بر دیابت تفاوت چندانی ندارد.

۳. خطر افزایش قند خون: حتی مقادیر کم شکر قهوه‌ ای می‌تواند باعث نوسان در سطح قند خون افراد دیابتی شود.

جایگزین‌های مناسب برای دیابتی‌ها

افراد دیابتی بهتر است از شیرین‌کننده‌های طبیعی و مصنوعی کم‌کالری یا بدون قند استفاده کنند، مانند:

- استویا (طبیعی و بدون کالری)

- اریتریتول (الکل قندی کم‌کالری)

- زایلیتول (الکل قندی، اما باید با احتیاط مصرف شود)

افراد دیابتی بهتر است از شکر قهوه‌ ای استفاده نکنند یا آن را در حد بسیار کم و در موارد خاص مصرف کنند. برای کنترل بهتر قند خون، استفاده از جایگزین‌های مناسب و کم‌گلیسمی توصیه می‌شود. پیش از مصرف هر نوع شیرین‌کننده، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.