با شروع واکسیناسیون کرونا در جهان و کاهش گسترده مرگ و میر و بستری شدن ناشی از کووید ۱۹ در کشور‌هایی که واکسیناسیون سراسری را آغاز کردند، امید‌ها برای نزدیک شدن به پایان پاندمی قوت گرفت.
جامعه ۲۴ ، منصوره محمدی: کشور‌های مختلف دنیا از جمله کشور‌های اروپایی و آمریکایی به تدریج محدودیت‌های کرونایی و قرنطینه‌ها را برداشتند، استفاده اجباری از ماسک منتفی شد و جشن پایان کرونا در بسیاری از شهر‌های اروپا و آمریکا برگزار شد.
اگرچه که جهش‌های ویروس کرونا و ظهور انواع خطرناک آن از جمله کرونای دلتا، آلفا و بتا که قدرت سرایت و کشندگی بیشتری داشته و مقاومت بیشتری در برابر بیماری نشان دادند، پیش بینی‌های جهانی را با چالش روبرو کرد و بسیاری از کشور‌ها سیاست‌های خود در زمینه استفاده از ماسک را تغییر دادند.
جامعه ۲۴ در این گزارش تغییرات سیاست کشور‌های مختلف دنیا پس از واکسیناسیون مردم را بررسی کرده است که در ادامه می‌خوانیم:
پروتکل‌های بهداشتی آمریکا در پس از واکسیناسیون عمومی
در کشور آمریکا، هرچند سیاست‌های ایالت‌های مختلف در برابر پروتکل‌های بهداشتی و همچنین میزان واکسیناسیون متفاوت است، اما برخی سیاست‌ها و پروتکل‌های کلی در کشور حاکم است که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.
تحقیقات آمریکایی‌ها بر روی کادر درمان نشان داد، در کسانی که با دو دز واکسن فایزر واکسینه شدند، احتمال بروز کرونای بدون علامت ۷۵ درصد کمتر است. این بدان معناست که در افراد واکسینه شده در صورت ابتلای بدون علامت به کووید، احتمال انتقال ویروس کمتر است. اگرچه که مشخص نیست همه انواع واکسن چنین واکنشی نشان دهند. از طرفی انواع جهش یافته کووید در کودکان شیوع بیشتری داشته و این در حالی است که کودکان هم واکسینه نشده‌اند و هم اجباری به استفاده از ماسک برای آن‌ها نیست.
مرکز کنترل و پیشگیری ایالات متحده در آوریل سال جاری اعلام کرد کسانی که به طور کامل واکسینه شده‌اند دیگر نیاز نیست در بسیاری از مکان‌ها از ماسک استفاده کنند. البته در مکان‌های پرخطر، از جمله بیمارستان، خانه‌های سالمندان و ناوگان حمل و نقل عمومی استفاده از ماسک همچنان برقرار است.
البته پس از شیوع سویه دلتا در ایالات متحده، متخصصان بیماری‌های عفونی به مردم توصیه کرده‌اند که در مکان‌های سرپوشیده و عمومی که احتمال انتقال ویروس زیاد است از ماسک استفاده کنند. استفاده از ماسک با وجود واکسیناسیون، فرد را در برابر سویه دلتا حفاظت خواهد کرد.
اما با همه گیری سویه دلتا در برخی از ایالت‌ها استفاده اجباری از ماسک مجددا برقرار شده است. این سیاست بیشتر برای مکان‌های عمومی سربسته و سیستم حمل و نقل عمومی انجام می‌شود.
برخی دیگر از کشور‌ها نیز استفاده اجباری از ماسک را لغو کردند، اما ممکن است این رویکرد برای همه کشور‌ها مناسب نباشد و با گسترش سویه دلتا در جهان، سیاست‌های استفاده از ماسک با تغییراتی همراه است.
اسرائیل نیز اولین دولتی بود که قوانین پوشیدن ماسک را پس از شیوع پاندمی و اجباری شدن آن لغو کرد. بعد از اینکه ۷۰ درصد جامعه واکسینه شدند، در آوریل سال جاری استفاده اجباری از ماسک در اسرائیل لغو شد.
کشور کوچک بوتان نیز پس از واکسینه شدن ۹۰ درصد جامعه قانون استفاده اجباری از ماسک را لغو کرد.
نیوزلند، کشوری بود که از ابتدای شیوع کرونا با سیاست‌های هوشمندانه و به موقعی که در زمینه کرونا اتخاذ کرد، تحسین جهان را برانگیخت و تعداد مبتلایان در این کشور به گونه‌ای مدیریت شد که نیازی به اجباری شدن ماسک در این کشور نبود.
وضعیت پروتکل‌های بهداشتی در چین و کانادا پس از واکسیناسیون
کشور چین هم که در ابتدای شیوع کرونا، یکی از کشور‌های پر ریسک و با نرخ بالای ابتلا و مرگ و میر ناشی از کرونا بود که با قرنطینه‌های سراسری و سپس واکسیناسیون، استفاده اجباری از ماسک را لغو کرد.
یکی از دقیق‌ترین سیاست‌های استفاده از ماسک را سیستم بهداشت و درمان کانادا اجرا می‌کند. با ادامه روند واکسیناسیون در کانادا، آژانس بهداشت عمومی کانادا اعلام کرده است که افرادی که کاملا واکسینه شده‌اند می‌توانند ماسک خود را در بیشتر خانه‌ها بردارند. اما این چه معنی دارد؟
براین اساس آژانس بهداشت عمومی کانادا می‌گوید وقتی کسی با افراد کاملاً واکسینه شده در یک گروه کوچک در فضای باز ملاقات می‌کند وضعیت واکسیناسیون مهم نیست، در نتیجه در این شرایط با فاصله فیزیکی نیازی به استفاده از ماسک صورت نیست.
برای گروه‌های کوچکی که در فضای سرپوشیده قرار دارند و در شرایطی که همه افراد واکسینه شده اند، نیازی به استفاده از ماسک و یا فاصله اجتماعی نیست.
یک فرد کاملاً واکسینه شده می‌تواند هنگام حضور در یک گردهمایی بزرگ در فضای باز و در شرایطی که وضعیت واکسن در بین افراد حاضر در آن مشخص نیست، ماسک صورت را کنار بگذارد اما هرکسی که هر دو دوز را دریافت نکرده باید ماسک بزند.
اما این سیاست‌ها با شیوع سویه دلتا تغییر کرد و استفاده از ماسک در ایالت‌های مختلف کانادا مجددا در مکان‌هایی همچون تاکسی و حمل و نقل عمومی، در فضا‌های عمومی سربسته، مدارس و ... اجباری شد. در کلگری از تاریخ اول سپتامبر استفاده از ماسک هم در فضای سربسته و هم در فضای سرباز اجباری است. در آلربتا از ۴ سپتامبر، استفاده از ماسک در تمامی فضا‌های سربسته عمومی اجباری است. در مدارس استفاده از ماسک اجباری نیست.
تغییر سیاست‌های استفاده اجباری از ماسک در اتحادیه اروپا
در اتحادیه اروپا نیز همزمان با واکسینه شدن بالای جامعه، سیاست‌های استفاده اجباری از ماسک تغییر کرد. آژانس اروپایی پیشگیری و جلوگیری از بروز بیماری می‌گوید هر فردی که به طور کامل واکسینه شده است می‌تواند ماسک را بردارد. بعلاوه افرادی که کامل واکسینه شده‌اند می‌توانند با افراد واکسینه نشده بدون ماسکی که در معرض کووید نیستند ملاقات داشته باشند.
این اقدامات محتاطانه در اروپا ادامه پیدا کرد و با کاهش قابل ملاحظه تعداد فوتی‌ها و بستری‌های کرونا، در کشور‌هایی همچون فرانسه، جشن پایان کرونا برگزار شد، اما با انتشار سویه دلتا در اروپا، نگرانی از این سویه مسری سیاست‌های استفاده از ماسک را با تغییراتی همراه کرد. استفاده از ماسک در ناوگان حمل و نقل عمومی همچون مترو، تاکسی و اتوبوس اجباری است.
استفاده از ماسک در مکان‌های سرباز اجباری نیست، اما در مکان‌های سربسته استفاده از ماسک اجباری است که این با توجه به سیاست‌های هر کشور در اتحادیه اروپا تغییراتی دارد.
در نهایت با توجه به میزان واکسیناسیون و ریسک ابتلا به کووید در یک جمعیت، تعیین سیاست‌های استفاده از ماسک و یا لغو آن متغییر باشد و به عوامل متعددی بستگی دارد.
وضعیت سیاست اجباری شدن استفاده از ماسک در ایران
در ایران اما سیاست اجباری شدن استفاده از ماسک در ناوگان حمل و نقل عمومی چند ماه پس از شیوع کرونا به اجرا درآمد. در ناوگان مترو و اتوبوسی شهر تهران، استفاده از ماسک از فروردین ماه سال ۹۹ و در حدود دو ماه از شیوع کرونا در کشور اجباری شد و این سیاست با توجه به اینکه تاکنون تنها ۱۹ درصد از جامعه ایران دو دز واکسن را دریافت کرده‌اند ادامه دارد.
بیشتر بخوانید: به سازمان بهداشت جهانی ربطی ندارد که ما به کودکان می‌خواهیم واکسن بزنیم!
سیاست‌های کشور در استفاده اجباری از ماسک در مهر و آبان ماه سال ۹۹ و با شیوع موج سوم کرونا در کشور جدی‌تر شد. نزدن ماسک در خودرو‌ها هم اجباری بود و برای این موضوع جریمه‌ای ۵۰ هزار تومانی در نظر گرفته شد. اما عدم اجرای درست این طرح باعث شد تا پس از فروکش کردن هر موج کرونا، استفاده از ماسک به میزان محسوسی کاهش یابد.
به گفته مقامات بهداشتی ایران، بالاترین درصد استفاده از ماسک در ایران بیش از ۷۰ درصد اعلام شده و پس از فروکش کردن پیک‌های بیماری به کمتر از ۴۰ درصد نیز رسیده است.
با این وجود سیاست‌های استفاده از ماسک در ایران پس از واکسیناسیون بیش از ۷۰ درصد جامعه مشخص نشده و معلوم نیست که استفاده از ماسک با چه تغییراتی در فضا‌های سربسته و سرباز اجرا خواهد شد.
منابع: نیویورک تایمز، یورونیوز، سایت سازمان گَوی، getvaccineanswers.org و ctvnews