درحالی‌که شورای‌عالی انقلاب فرهنگی به‌دنبال دومرحله‌ای‌کردن کنکور از سال ۱۴۰۲ است، وزیر آموزش و پرورش گفته درباره ضرورت برگزاری کنکور باید بازنگری کند
جامعه ۲۴- هر وزیر آموزش و پرورشی که آمد، در بدو ورود اعلام کرد که دوست دارد و می‌خواهد سایه کنکور را از سر مدارس کم کند تا دانش‌آموزان بتوانند نفسی تازه کنند و دیگر درگیر رقابت، تست‌زنی، تراز، رتبه، کلاس کنکور و... نباشند. البته در این راه مسئولان نهاد‌های دیگری مثل نمایندگان مجلس و اعضای شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و... هم بودند که دستی بر آتش کنکور بردند و خواستند آن را حذف یا کمرنگ کنند و سد پذیرش غیراصولی در دانشگاه‌ها را بردارند.
بیشتر بخوانید: پشتوانه مالی خانواده دانشجویان انتقالی، دانشگاه‌ها را وسوسه می‌کند
مثلا نمایندگان مجلس در سال ۱۳۸۶ قانون حذف کنکور را تحت عنوان «قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها» تصویب کردند یا سیدمحمد بطحایی، وزیر اسبق آموزش و پرورش با مؤسسات آموزشی و ناشران کتاب‌های کمک‌درسی رسما وارد مناقشه شد تا بساط آن‌ها را برچیند؛ وزیری هم آمد و گفت که شکل کنکور را باید تغییر داد. با وجود همه این حرف‌ها و اقدامات، پرچم کنکور همچنان بر فراز نظام آموزشی رسمی کشور برافراشته است.
حالا نوبت به وزیر جدید آموزش و پرورش رسیده که به رسم پیشینیان خود، نخستین سخنرانی‌اش را اختصاص بدهد به کنکور و درباره آن بگوید: «در کنکور تکانه‌های عاطفی را به بچه‌ها وارد می‌کنیم و هیچ‌کس در خانواده‌ای نیست که از کنکور آسیب ندیده باشد. معتقدم با متخصصان فن در دانشگاه‌های علوم‌پزشکی مشورت کنیم، اگر آن‌ها تأیید می‌کنند که کنکور خوب است، ادامه دهیم، اما اگر تأیید می‌کنند که به انسان ضرر می‌رساند، بیاییم برای کنکور چاره بیندیشیم که زودتر آن را حذف کنیم.»
این گفته‌های وزیر جدید آموزش و پرورش واکنش‌های زیادی را همراه داشت. نمونه آن انتقاد‌هایی است که کارشناسان آموزشی بر آن وارد کرده و می‌گویند که براساس چه معیاری یوسف نوری، پزشکان را درباره مسئله کنکور متخصصان فن نامیده و می‌خواهد فقط با آن‌ها مشورت کند؟
محمد فریمانی، کارشناس ارشد فلسفه تعلیم و تربیت در این‌باره به همشهری می‌گوید: «کنکور در ایران به یک مسئله چندوجهی و پیچیده تبدیل شده که نیاز دارد در محیطی آرام و علمی و به دور از موضع‌گیری‌های پوپولیستی به آن پرداخت و چاره‌ای برای آن اندیشید. اینکه موضوعی با این اهمیت و فراگیری بالا را در حد مشورت با متخصصان علوم‌پزشکی تقلیل دهیم و بگوییم که آن‌ها فقط در این‌باره نظر دهند، اشتباه است؛ آن هم از زبان وزیر آموزش و پرورش که نیاز است علوم‌اجتماعی و روانشناسی بداند و مسائل و بحران‌ها را از دید جامعه‌شناسی نظارت و حل و فصل کند.»
البته یوسف نوری فقط نگاهی گذرا به مسئله کنکور داشته و توضیح نداده که دقیقا چه برنامه‌ای برای آن دارد. او گفته است: «برای جایگزین کنکور نباید دوباره یک چیزی آورده شود که برای بعضی بنگاه‌هایی که مترصد همین ماجرا هستند، بازار مکاره‌ای ایجاد شود.» برخی از کارشناسان مانند فریمانی معتقدند که این صحبت‌های نوری درخصوص تصمیم جدید شورای‌عالی انقلاب فرهنگی برای کنکور است.
کنکور در مشت شورای‌عالی انقلاب فرهنگی
آخرین تصمیم درباره کنکور را اعضای شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در تابستان امسال گرفتند و اعلام کردند که کنکور دومرحله‌ای خواهد شد. براساس هشتصدو‌چهل‌ودومین مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در ابتدای تیر امسال، «سهم سوابق تحصیلی دانش‌آموزان در نظام سنجش و پذیرش دانشجو از سال ۱۴۰۲ به ۶۰درصد می‌رسد و سهم کنکور ۴۰درصد خواهد بود. از سهم ۶۰درصدی که به سوابق تحصیلی دانش‌آموزان اختصاص داده شده است، معدل پایه یازدهم به اندازه ۲۰درصد و معدل پایه دوازدهم به میزان ۴۰درصد تأثیر خواهد داشت.»
سعیدرضا عاملی، دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در این‌باره به همشهری توضیح داد: «با تأثیر ۶۰درصد سوابق تحصیلی و ۴۰درصد آزمون کنکور، علاوه بر اضطراب‌زدایی از داوطلبان کنکور به‌خصوص در رشته‌های پرمتقاضی، فرصتی فراهم می‌شود تا عمق یادگیری دانش‌آموزان سنجش شود.»
این آخرین تصمیمی است که مسئولان درباره کنکور دانشگاه‌ها گرفته‌اند و حتی اعضای شورای‌عالی انقلاب فرهنگی دنبال ایجاد زمینه‌های اجرای آن برای سال ١۴٠٢ هستند؛ تصمیمی که یا هنوز یوسف نوری، وزیر جدید آموزش و پرورش نسبت به آن بی‌اطلاع است یا اگر خبر دارد، درصدد نادیده‌گرفتن آن و سیاستگذاری جدید درباره کنکور است.
جالب اینجاست که همزمان با او، منصور کبگانیان، دبیر شورای راهبردی نقشه جامع علمی کشور درباره کنکور گفته است: «هر ۳ وزارتخانه مرتبط با موضوع کنکور کارگروه‌های لازم را تشکیل داده‌اند و نخستین گزارش کارگروه‌ها به شورای‌عالی انقلاب فرهنگی ارسال شده است.»
او توضیح داد: «براساس گزارش‌های ارسالی، آموزش‌وپرورش در حال پیشبرد کار به شیوه‌ای مناسب است و مرتب حوزه نظارت و راهبری ستاد نقشه جامع علمی کشور در حال نظارت هستند که اگر موضوع نگران‌کننده‌ای بود، بررسی‌شود.»
دانش‌آموزان معطل بین ۲ تصمیم
تصمیمات مسئولان شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و صحبت‌های وزیر جدید آموزش و پرورش در یک تناقض آشکار با یکدیگرند و همین، ابهام در آینده کنکور را بیشتر می‌کند؛ ابهامی که باعث استرس و نگرانی در دانش‌آموزان پایه نهم و دهم شده است؛ کسانی که از سال ۱۴۰۲ مشمول شکل جدید کنکور می‌شوند.
زهرا قیومی، معلم ریاضیات پایه دهم و یازدهم رشته ریاضی فیزیک می‌گوید: «ذات و اصل کنکور برای دانش‌آموزان استرس‌زا و اضطراب‌آور است. حالا تصمیمات درباره شکل برگزاری آن هم اضافه شده که نگرانی ما و دانش‌آموزان را دوچندان کرده است. درواقع تصمیمی که شورای‌عالی انقلاب فرهنگی گرفته و می‌خواهد کنکور را دومرحله‌ای کند با کلی سؤال و ابهام روبه‌روست، حالا وزیر جدید آموزش و پرورش هم آمده و می‌گوید باید درباره شکل کنکور با متخصصان دانشگاه‌های علوم‌پزشکی صحبت کند و در این‌باره تصمیم بگیرد.»
او افزود: «تصمیم‌گیرندگان درباره کنکور باید بدانند که هرگونه اظهارنظر آن‌ها حول محور این موضوع فقط روی سازوکار‌های اداری و تشکیلاتی اثر نخواهد گذاشت و گروه مخاطب یعنی دانش‌آموزان که تعداد آن‌ها بی‌شمار است هم از این تصمیمات تأثیر خواهند پذیرفت و از این‌رو تشتت آرا آن‌ها را آزار خواهد داد.»
حالا سؤال اغلب دانش‌آموزان این است که آیا وزیر جدید می‌تواند مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی‌را در باب دومرحله‌ای کردن کنکور کنار بگذارد و تصمیم جدیدی درباره آن بگیرد؟ این پرسشی است که اغلب دانش‌آموزان سر کلاس درس بار‌ها آن را مطرح می‌کنند و دائم از معلمان می‌پرسند که در نهایت به چه شیوه‌ای کنکور خواهند داد و چگونه خود را برای شرکت در این ماراتن باید آماده کنند؟
یک منبع آگاه در شورای معاونان وزارت آموزش و پرورش، گفت: «تاکنون در جلساتی که با وزیر جدید داشتیم، صحبتی از کنکور به میان نیامده و او از ما نظری نخواسته است. به‌نظر می‌آید نوری فقط این مسئله را دوباره مطرح کرده و فعلا تصمیم قطعی برای آن نگرفته است.»
اگرچه آمار و ارقام وزارت علوم نشان می‌دهد که گرایش به تحصیلات تکمیلی از نیمه دهه ۹۰ در بین جوانان به‌شدت افت کرده و نزدیک به یک‌میلیون ریزش تعداد دانشجو داشتیم و از این باب دیگر رقابت در کنکور سنگین و فشرده نیست، اما همچنان دستیابی به صندلی‌های برتر دانشگاهی به‌خصوص در رشته‌های علوم‌پزشکی برای داوطلبان دشوار است و همین باعث شده که کنکور از سکه نیفتد. حالا همه منتظرند تا ببینند تصمیم جدید وزیر آموزش و پرورش برای کنکور چیست و آیا می‌خواهد مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی را اجرا کند یا نه؟