اگر فردی به دیابت مبتلا شود، قند خون بالا اثرات بدی روی تمام بدن او، از جمله دندان‌ها و لثه‌ها می‌گذارد. خبر خوب اینکه، با رعایت بهداشت دهان و دندان می‌توان از صدمات ناشی از دیابت پیشگیری کرد.
جامعه ۲۴، نادیا زکالوند: از آنجایی که دیابت باعث کاهش خون‌رسانی به دهان و دندان می‌شود، افراد مبتلا به دیابت دچار مشکلاتی چون فساد دندان، عفونت لثه‌ها و ضعف در استخوان‌هایی که دندان‌هایشان را نگه می‌دارند می‌شوند. این مشکلات با افزایش سن و گذر از ۵۰ سالگی، بدتر هم می‌شوند.
البته بیماری‌های دندانی و افزایش سن، چه دیابت داشته باشید، چه نداشته باشید، دست در دست هم دارند؛ بنابراین باید بسیار مراقب دندان‌هایتان باشید.
بیماری‌های دهان و دندان
فرقی نمی‌کند به دیابت نوع۱ مبتلا هستید یا دیابت نوع۲، مهم‌ترین عامل برای مراقبت از دندان‌هایتان کنترل قند خون بالاست. هرچه قند خونتان بالاتر باشد بیشتر در خطر مشکلات دندانی زیر هستید:
پوسیدگی دندان
به گزارش جامعه ۲۴ ، دهان به‌طور طبیعی حاوی انواع متفاوتی باکتری است. وقتی مواد نشاسته‌ای و قند موجود در غذا‌ها و نوشیدنی‌ها با این باکتری‌ها برخورد می‌کنند، روی دندان‌هایتان نوار چسبناکی به نام پلاک دندان به وجود می‌آید. اسید‌های موجود در این پلاک‌ها، به سطوح دندان‌تان (مینا و عاج) حمله کرده و موجب پوسیدگی و همچنین بیماری‌های لثوی می‌شوند.
هرچه سطح قند خونتان بیشتر شود، مقدار قند و نشاسته هم بیشتر شده و اسید بیشتری دندان‌هایتان را می‌خورد و از بین می‌برد.
التهاب لثه
بیماری دیابت از توانایی بدن برای مبارزه با باکتری‌ها می‌کاهد. اگر پلاک‌های دندان را با استفاده منظم از مسواک و نخ‌دندان پاک نکنید، آن‌ها زیر خط لثه‌تان، ماده‌ای به نام تارتار یا جرم دندان تشکیل می‌دهند که با مسواک زدن هم پاک و تمیز نمی‌شوند.
هرچه پلاک و جرم مدت زمان بیشتری روی دندان‌هایتان باقی بماند، آن‌ها بخش بیشتری از لثه‌های اطراف پایه دندان‌تان را تحریک و متورم می‌کنند، تا جایی‌که لثه‌هایتان دچار خونریزی می‌شود. این وضعیت دندان را التهاب لثه یا ژنژیویت می‌گویند.
پیوره (پریودنتیت)
وقتی التهاب لثه بدون درمان باقی بماند، به مشکل حادتری به نام پیوره تبدیل می‌شود. در این وضعیت بافت نرم لثه و استخوان‌هایی که دندان‌هایتان را نگه می‌دارند صدمه می‌بینند. پیوره پیشرفته منجر به لق شدن و حتی افتادن دندان‌ها می‌شود.
بیشتر بخوانید: غذا‌هایی که مخفیانه قند خونتان را بالا می‌برند
به گزارش جامعه ۲۴ ، متاسفانه پیوره در افراد مبتلا به دیابت، شدت بیشتری دارد زیرا دیابت توانایی مقاومت بدن فرد را در برابر عفونت کم می‌کند. حتی عفونت‌هایی مانند پیوره موجب بالا رفتن قند خون فرد شده تا جایی‌که کنترل دیابت فرد مشکل‌تر هم می‌شود.
با تمیز نگهداشتن مرتب دندان‌ها و پیشگیری از التهاب لثه و نوع شدید‌تر آن پیوره و البته درمان در صورت ابتلا، نه‌تنها می‌توانید دندان‌هایتان را سالم نگهدارید، بلکه قند خونتان را بهتر کنترل کنید.
برفک
برفک نوعی عفونت قارچی است که از فعالیت قارچ و نوعی مخمر کاندیدا آلبیکانس به‌وجود می‌آید و افراد مبتلا به دیابت مستعد ابتلا به این نوع عفونت هستند. از علایم این بیماری باید به لکه‌های قرمز یا سفید دردناک در دهان بیمار اشاره کرد. بهداشت مناسب دهان و دندان از ابتلا به برفک پیشگیری می‌کند.
دهان خشک
برخی از افراد دیابتی، دچار کمبود بزاق دهان هستند و این وضعیت موجب خشکی دهان‌شان می‌شود. بزاق معمولا دهان و دندان‌ها را مرطوب نگه می‌دارد و خشکی دهان خطر ابتلا به پوسیدگی دندان، بیماری‌های لثوی و برفک را افزایش می‌دهد.
سندرم سوزش دهان
برفک و خشکی دهان یا دارو‌هایی مانند دارو‌های فشار خون بالا می‌تواند فرد را به سندرم سوزش دهان مبتلا کند. این سندرم اختلال مزمنی است که در آن، فرد مبتلا احساس درد و سوزش در دهان دارد. اگر به این سندرم مبتلا شوید، ممکن است حس چشایی‌تان صدمه ببیند.
کاهش سرعت درمان زخم‌ها
اگر به دیابت مبتلا باشید و برای لثه‌ها یا دندان‌هایتان مشکلی پیش بیاید، احتمال اینکه زخم‌هایتان با سرعت درمان نشوند، زیاد است. در واقع این وضعیت نتیجه عوارض دیابت و همچنین مسن شدن است. درضمن همزمان با کاهش سرعت درمان، خطر ابتلا به عفونت هم افزایش می‌یابد و در نهایت شرایط لثه یا دندان‌هایتان بدتر می‌شود.
مراقبت و بهداشت مناسب دهان و دندان
به گزارش جامعه ۲۴ ، برای پیشگیری از صدمه به دندان و لثه‌ها باید دیابت را جدی گرفته و آن را مهار کنید:
۱. برای مهار دیابت‌تان احساس مسئولیت کنید
سطح قند خونتان را دائما کنترل کنید و به دستورالعمل‌های پزشک اهمیت بدهید. هرچه بهتر دیابت‌تان کنترل شود، کمتر به التهاب لثه و دیگر بیماری‌های دندان مبتلا می‌شوید.
۲. حداقل روزی دوبار مسواک بزنید
دو بار مسواک در روز، به‌ویژه پس از وعده‌های غذایی صبح و شب، برای مراقبت از دندان‌هایتان ایده‌آل است. از مسواک‌های نرم و خمیردندان‌های حای فلوراید استفاده کنید. هرگز مسواک را محکم روی دندان‌ها و لثه‌هایتان نکشید. این کار به لثه‌هایتان صدمه می‌زند. همچنین هر سه ماه یکبار مسواک جدید بخرید.
اگر آرتروز یا هر مشکلی دارید که مسواک زدن را برایتان دشوار می‌کند، از مسواک برقی استفاده کنید.
۳. حداقل روزی یکبار نخ دندان بکشید
با استفاده از نخ دندان می‌توانید پلاک‌های بین دندان‌ها و زیر خط لثه‌تان را هم تمیز کنید.
۴. به‌طور منظم نزد دندانپزشک روید
سالی دو بار نزد دندانپزشک بروید و وضعیت دندان‌ها و لثه‌تان را بررسی کنید. در ضمن حتما دندانپزشک را از دیابت‌تان مطلع کنید. بدین‌ترتیب می‌توانید مراقب علایم اولیه احتمالی بیماری‌های دهان و دندان خود شده و جلوی شدت آن‌ها را بگیرید.
با کنترل دیابت و داشتن سبک زندگی سالم، مانند دوری از سیگار، مصرف غذا‌های سالم و ورزش در کنار معاینه‌های مرتب دندانپزشکی می‌توانید از بیماری‌های شدید دهان و دندان پیشگیری کنید.
منابع: